Τα ξημερώματα της Κυριακής, ιρανικοί πύραυλοι «προσγειώθηκαν» στο Ερμπίλ του Ιράκ. Το χτύπημα έλαβε χώρα πολύ κοντά στο προξενείο των ΗΠΑ και κατά τους Φρουρούς της Επανάστασης, του Ιράν, στόχευσε σε μια μυστική βάση εκπαίδευσης των ισραηλινών μυστικών υπηρεσιών.
Η κίνηση αυτή, η οποία ταυτοχρόνως στρέφεται κατά των ΗΠΑ (αλλά όχι τόσο ευθέως όσο η επίθεση στην στρατιωτική βάση των ΗΠΑ στο Ιράκ η οποία είχε ακολουθήσει την εκτέλεση Σολεϊμανί) και κατά του Ισραήλ, αποτελεί το πιο πρόσφατο βήμα μιας χορογραφίας κινήσεων, η οποία ξεκίνησε λίγες ημέρες πριν και η οποία κατά την γνώμη μας αποτελεί τμήμα του σπονδυλωτού παγκοσμίου πολέμου, ο οποίος βρίσκεται σε εξέλιξη εδώ και καιρό, αλλά επιταχύνεται και εντείνεται δραματικώς τις τελευταίες εβδομάδες.
Ποια είναι αυτή η χορογραφία; Το Ισραήλ, ενώ οι διαπραγματεύσεις για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν στην Βιέννη προχωρούσαν αρκετά καλά, σκοτώνει στη Συρία, δύο στελέχη των Φρουρών της Επανάστασης. Το Ιράν το ανακοινώνει και υπόσχεται εκδίκηση.
Λίγο αργότερα, οι διαπραγματεύσεις στη Βιέννη, παγώνουν – και θα δούμε αν θα καταρρεύσουν συνολικά, εν μέσω οξείας ενεργειακής κρίσης. Αρχικώς, ο εκπρόσωπος της Ε.Ε. υπονοεί ότι η αιτία βρίσκεται στην Ρωσία, αλλά το Ιράν παρεμβαίνει και δείχνει προς την πλευρά των ΗΠΑ. Όπως καταγγέλλει, εγείρουν διαρκώς νέες απαιτήσεις, ενώ ταυτοχρόνως στην Ουάσιγκτον ακούγονται απόψεις περί αποκλεισμού της Ρωσίας από τις διαπραγματεύσεις και τη συμφωνία.
Στο ενδιάμεσο, έχουμε τις περίεργες, ακόμα και μεταμεσονύχτιες, επισκέψεις του πρωθυπουργού του Ισραήλ, υπό μορφή διαμεσολαβητή για τον πόλεμο στην Ουκρανία. Η ένταση της ισραηλινής απόπειρας είναι αξιοσημείωτη και έχουν προταθεί διάφορες πιθανές εξηγήσεις: από την ανάγκη συγκάλυψης της εμπλοκής του Ισραήλ με ακροδεξιές ομάδες στην Ουκρανία έως την ανάγκη ύπαρξης ενός ασφαλούς διαύλου επικοινωνίας μεταξύ Ουάσιγκτον και Μόσχας για να αποφευχθεί ένας άμεσος παγκόσμιος πόλεμος.
Το Σάββατο, η Σαουδική Αραβία ανακοίνωσε την εκτέλεση 81 καταδικασθέντων για τρομοκρατία. Ως αποτέλεσμα, η διαδικασία επαναπροσέγγισης με το Ιράν δείχνει να αναστέλλεται και το προγραμματισμένο νέο ραντεβού των δύο πλευρών στη Βαγδάτη αναβάλλεται.
Μετά από όλα αυτά ήλθε η επίθεση στο Ερμπίλ. Τι συνέβη ακριβώς λοιπόν; Πώς ερμηνεύεται αυτή η χορογραφία;
Χωρίς να γνωρίζουμε τα ενδότερα των τριών πρωτευουσών, επιλέγουμε μεθοδολογικώς, την προφανέστερη εξήγηση: τα γεγονότα στην Ουκρανία είναι αξεδιάλυτα δεμένα με τα γεγονότα στη Μέση Ανατολή, ακριβώς εξαιτίας της σπονδυλωτής, παγκόσμιας σύγκρουσης. Ο πόλεμος στην Ουκρανία επιταχύνει και τροποποιεί τους σχεδιασμούς για τον χάρτη της Μέσης Ανατολής, διότι και οι δύο περιοχές αποτελούν σημείο συνάντησης και επομένως σύγκρουσης του ευρωατλαντικού και του ευρασιατικού μπλοκ.
Για να αντιληφθούμε το πώς ακριβώς ας κοιτάξουμε τις παρακάτω ψηφίδες: πρώτον, η Ρωσία είχε κατορθώσει να διεισδύσει στην σφαίρα επιρροής των ΗΠΑ στην ευρύτερη Μέση Ανατολή, αρχικώς χάρη στην συμμαχία της με τον «άξονα της αντίστασης», στο πλαίσιο του πολέμου στην Συρία. Η επιτυχία αυτής της συμμαχίας είχε ως αποτέλεσμα να καταστεί η Ρωσία στρατηγικός σύμμαχος του Ιράν από την μια και ως εκ τούτου αναγκαία για την περιφερειακή ασφάλεια του Ισραήλ και των μοναρχιών του Κόλπου από την άλλη, ιδίως με δεδομένη την φθορά της ισχύος των ΗΠΑ. Μάλιστα, όταν το σχέδιο των ΗΠΑ για ένα «αραβικό» ΝΑΤΟ ναυάγησε, η Ρωσία έδειξε πρόθυμη να καλύψει το κενό, προωθώντας ένα σχήμα συλλογικής ασφάλειας για τον Περσικό Κόλπο το οποίο θα περιλαμβάνει τόσο τις αραβικές μοναρχίες όσο και την Ισλαμική Δημοκρατία.
Όλα αυτά δεν είναι διόλου ευχάριστα για τις ΗΠΑ. Όπως ακριβώς επανυπέταξαν την Ε.Ε. στα δικά τους συμφέροντα, με πρόσχημα την Ουκρανία, γιατί να μην επιχειρήσουν το ίδιο, με τους Μεσανατολίτες δορυφόρους τους, με επίκεντρο μια αναμέτρηση με το Ιράν;
Δεύτερον, όπως γράψαμε και σε προηγούμενο κείμενο, η αφοσίωση των ρωσικών δυνάμεων στο μέτωπο της Ουκρανίας αποτελεί από στρατιωτικής απόψεως ένα σημαντικό παράθυρο ευκαιρίας για το Ισραήλ και τις ΗΠΑ, προκειμένου να πλήξουν τον κύκλο επιρροής της Ρωσίας και στρατιωτικώς. Ένας πόλεμος με το Ιράν είναι εξαιρετικά βολικό να ξεκινήσει αυτήν ακριβώς την περίοδο – εφόσον στον σχεδιασμό της Ουάσιγκτον υπάρχει αυτό το ενδεχόμενο.
Τρίτον, το ίδιο το ιρανικό κατεστημένο βρίσκεται σε δύσκολη θέση. Στο Ιράν πλέον κυβερνούν οι πιο αντιδυτικές δυνάμεις, οι οποίες αποδείχτηκαν αφοσιωμένες στο κλείσιμο μιας νέας συμφωνίας με τις ΗΠΑ, χωρίς όμως νέες και επιπλέον δεσμεύσεις από όσες είχαν ήδη αναλάβει με την προηγούμενη συμφωνία. Το Ιράν ανέμενε στωικά την αλλαγή προέδρου στην Ουάσιγκτον, προκειμένου να βρεθεί ένας modus vivendi με τις ΗΠΑ. Παραλλήλως κατανόησε ότι η Ε.Ε. έχει μηδενική αξία, στον βαθμό που δεν λαμβάνει πράσινο φως από τις ΗΠΑ για επί της ουσίας στήριξη της όποιας συμφωνίας. Αν βλέπει ότι ούτε τώρα οι προθέσεις των ΗΠΑ είναι ειλικρινείς, θα προτιμήσει να αναδιπλωθεί ακόμα σαφέστερα, στην σινο-ρωσική αγκαλιά. Επομένως σταδιακώς θα αρχίσει να χάνει το όποιο ενδιαφέρον για μια διεθνή συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμά του. Επιπλέον, σε αντίθεση με όσα θεωρούμε ανοήτως στην Δύση, και στο Ιράν, όπως και στην Ρωσία, υπάρχει πολιτικό κόστος για τους εκεί κυβερνήτες. Δεν μπορούν να πιέζονται στην γωνία διαρκώς, χωρίς να αντιδρούν και δυναμικώς ενίοτε.
Τι μας δείχνουν τα παραπάνω; Ότι στρατηγικώς, Ρωσία και Ιράν έχουν κάθε συμφέρον για μια έστω πρόσκαιρη σταθεροποίηση στη Μέση Ανατολή. Το στρατηγικό συμφέρον της Ρωσίας είναι υπέρτερο από μια πρόσκαιρη, περαιτέρω άνοδο των τιμών του πετρελαίου. ΗΠΑ και Ισραήλ, αντιθέτως, έχουν μάλλον συμφέρον σε μια κλιμάκωση της αντιπαράθεσης, ιδίως εάν ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν τερματιστεί τις επόμενες μέρες. Άλλωστε, η προεδρία Μπάιντεν πιέζεται ολοένα περισσότερο ως αδύναμη. Αν δε, ο πρόεδρος της Ουκρανίας εξαναγκαστεί σε μια ταπεινωτική συνθηκολόγηση, το πράγμα θα γίνει ακόμα δυσκολότερο, μετά την ταπεινωτική υποχώρηση από το Αφγανιστάν. Ένας τυχοδιωκτισμός ίσως να αποδειχτεί αναζωογονητικός για έναν πρόεδρο, ο οποίος καθημερινά αυξάνει την νοσταλγία τον Αμερικανών ψηφοφόρων για τον Τραμπ.
