Η πολυετής κρίση που έχει προκαλέσει η τουρκική εισβολή και η διχοτόμηση της Κύπρου παρέχει πρόσφορο έδαφος στους διακινητές ανθρώπων, με τα θύματα να βρίσκονται σε «ανησυχητικά» επίπεδα για ένα κράτος μέλος της ΕΕ, ενώ τα κατεχόμενα εδάφη της Κυπριακής Δημοκρατίας παρομοιάζονται με το Αφγανιστάν.
Πέρυσι το Στέιτ Ντιπάρτμεντ των ΗΠΑ υποβάθμισε την Κύπρο στην ετήσια έκθεσή του για την εμπορία ανθρώπων από την κατηγορία 1- την υψηλότερη- στην κατηγορία 2, επικαλούμενο προβλήματα όπως οι παρατεταμένες δικαστικές διαδικασίες και η έλλειψη καταδικαστικών αποφάσεων.
Αν και η έκθεση δεν περιλαμβάνει επίσημα και τα κατεχόμενα εδάφη της αυτοαποκαλούμενης «Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου», αναφέρει πως αν τα συμπεριλάμβανε, η χώρα θα βρισκόταν στην κατηγορία 3 μαζί τους χειρότερους παραβάτες, ανάμεσά στο Αφγανιστάν και τη Βόρεια Κορέα.
Μάλιστα, η κατάσταση επιδεινώνεται καθώς η έλλειψη προόδου στο Κυπριακό και η μη επίλυσή του μέχρι σήμερα, μετατοπίζει την προσοχή και τους πόρους μακριά από θέματα όπως είναι η εμπορία ανθρώπων, σύμφωνα με την Νάσια Χατζηγεωργίου, επίκουρη καθηγήτρια μεταβατικής δικαιοσύνης και ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Πανεπιστήμιο Central Lancashire Cyprus.
«Το αδιέξοδο σημαίνει επίσης ότι δεν υπάρχει συνεργασία μεταξύ των αρχών επιβολής του νόμου στις δύο πλευρές», δήλωσε η Χατζηγεωργίου.
Έτσι, η εμπορία ανθρώπων σε όλο το νησί «κυριολεκτικά δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί», είπε.
«Κόκκινος συναγερμός»
Στο βορρά, οι διακινητές κάνουν κατάχρηση των κανονισμών για τη φοιτητική βίζα, δήλωσε η Fezile Osum από την Πλατφόρμα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του βορρά, λέγοντας πως η κατάσταση έχει τεθεί σε «κόκκινο συναγερμό».
Η οργάνωση διαχειρίζεται μια τηλεφωνική γραμμή για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων που έχει εντοπίσει 12 θύματα – όλα θύματα μαστροπείας – από τα τέλη του περασμένου έτους.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, νεαρές γυναίκες από αφρικανικές χώρες έρχονται ως φοιτήτριες, αλλά όταν φτάνουν, «κλειδώνονται σε ιδιωτικά διαμερίσματα και εξαναγκάζονται σε μαστροπεία», δήλωσε η Osum.
Αυτό έρχεται να προστεθεί στις περιπτώσεις εμπορίας ανθρώπων από νυχτερινά κέντρα, όπου οι γυναίκες με βίζα «barmaid» (μπαργούμαν) και «hostess» πρέπει να υποβάλλονται σε τακτικούς ελέγχους για σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, παρά το γεγονός ότι η οργανωμένη πορνεία είναι παράνομη στην επικράτεια, πρόσθεσε η ίδια.
Ο βορράς ποινικοποίησε την εμπορία ανθρώπων για πρώτη φορά το 2020, αλλά η Osum δήλωσε ότι δεν έχουν καταγραφεί ακόμη καταδικαστικές αποφάσεις.
Η ίδια γνώριζε ένα θύμα που είχε καταγγείλει το μαρτύριό της στην αστυνομία στο νότο, για να της πουν το εξής: «αυτό συνέβη στο βορρά… πώς μπορούμε να συλλέξουμε αποδείξεις ότι όντως πέσατε θύμα εμπορίας;».
Ο Τουρκοκύπριος πολιτικός Dogus Derya δήλωσε ότι το μη αναγνωρισμένο καθεστώς της περιοχής σημαίνει ότι δεν μπορεί να συνεργαστεί με διεθνείς οργανισμούς για την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος. Ο βορράς «μπορεί να θεωρηθεί ως μια περιοχή ‘ατιμωρησίας’ για τους διακινητές ανθρώπων», είπε.
«Καμία ελπίδα»
Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το 2020, με στοιχεία της περιόδου 2017-2018, αναφέρει ότι η Κύπρος επισκίασε όλες τις άλλες χώρες της ΕΕ όσον αφορά τον αριθμό των αναγνωρισμένων ή δυνητικών θυμάτων εμπορίας ανθρώπων σε σχέση με τον πληθυσμό της, με 168 ανά εκατομμύριο κατοίκους. Η Βρετανία ακολουθεί στη δεύτερη θέση με 91 άτομα.
«Όταν έρχονται εδώ, δεν έχουν ελπίδα για το μέλλον», δήλωσε η Παρασκευή Τζέου, μέλος του διοικητικού συμβουλίου της οργάνωσης «Cyprus Stop Trafficking», αναφερόμενη σε άτομα που ζητούν βοήθεια στο καταφύγιο γυναικών της οργάνωσης στο νότο.
Έχουν έρθει «σχεδόν από παντού» – από τις χώρες της ΕΕ, Ρουμανία και Βουλγαρία μέχρι τη Ρωσία, την Ουκρανία, την Αιθιοπία, τη Νιγηρία, τη Μολδαβία, το Καμερούν, την Ινδία και το Νεπάλ, σύμφωνα με όσα δήλωσε εργαζόμενη από το καταφύγιο, ζητώντας να διατηρήσει την ανωνυμία της.
Η Κυπριακή Δημοκρατία υιοθέτησε μια πιο ολοκληρωμένη νομοθεσία (από αυτή του βορρά) κατά της εμπορίας ανθρώπων το 2014, ενισχύοντάς την πέντε χρόνια αργότερα.
Αναγνώρισε επίσημα 21 θύματα εμπορίας ανθρώπων πέρυσι, σύμφωνα με την Ελένη Μιχαήλ, επικεφαλής της αστυνομικής μονάδας καταπολέμησης της εμπορίας ανθρώπων. Ωστόσο, 169 άτομα χαρακτηρίστηκαν ως «πιθανά θύματα», όπως έδειξαν τα επίσημα στοιχεία.
Η αστυνομία εργάζεται ακούραστα για τον εντοπισμό και την παροχή βοήθειας σε πραγματικές περιπτώσεις, δήλωσε η Μιχαήλ στο γαλλικό πρακτορείο ειδήσεων, αλλά μόνο πολλαπλές κι ακριβείς μαρτυρίες θα μπορούσαν να οδηγήσουν στον προσδιορισμό κάποιου επίσημα ως θύμα.
Η Κύπρος έχει προσπαθήσει να επιταχύνει τις εκδικάσεις υποθέσεων που έχουν «παγώσει», προχωρώντας μάλιστα σε αρκετές καταδικαστικές αποφάσεις για υποθέσεις εμπορίας ανθρώπων. Όμως, ένα δικαστήριο της Λεμεσού τον περασμένο μήνα δήλωσε το εξής: «τα αδικήματα εμπορίας ανθρώπων έχουν λάβει ανησυχητικές διαστάσεις στη χώρα μας».
Άλλες υποθέσεις έχουν καταρρεύσει, συμπεριλαμβανομένης της υπόθεσης τεσσάρων αστυνομικών της υπηρεσίας μετανάστευσης που συνελήφθησαν το 2018 ως ύποπτοι για υποβοήθηση του κυκλώματος εμπορίας ανθρώπων. «Οι βασικοί μάρτυρες, οι οποίοι ήταν τα θύματα… δεν μπόρεσαν να εντοπιστούν για να δώσουν κατάθεση… παρά τις προσπάθειες που έγιναν για τον εντοπισμό τους μέσω της EUROPOL», δήλωσε το γραφείο του γενικού εισαγγελέα στο γαλλικό πρακτορείο ειδήσεων.
Σε μια αμυδρή αχτίδα ελπίδας, μια τεχνική επιτροπή για ποινικά θέματα συγκεντρώνει εκπροσώπους και από τις δύο πλευρές του νησιού. Αλλά δεν έχει καμία εκ νόμου εξουσία, όπως δήλωσε και ο Ελληνοκύπριος συμπρόεδρος Ανδρέας Καπαρδής.
«Μπορεί να κάνει κάτι (για να βοηθήσει στην καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων) αν υπάρχει η πολιτική βούληση», είπε. Αλλά η ανησυχία για την επίσημη αναγνώριση του βορρά «σταματά κάποιες ιδέες στα σκαριά τους», πρόσθεσε.
Πηγή: euractiv
