Αναδημοσίευση από την Εφημερίδα των Συντακτών
Διεθνοποιείται η υπόθεση παρακολούθησης του κινητού του Θανάση Κουκάκη από την ΕΥΠ για υποτιθέμενους λόγους εθνικής ασφάλειας, η οποία προκάλεσε τη Δευτέρα την παρέμβαση της Δικαιοσύνης που καλείται να την ερευνήσει ώστε να διαπιστώστει εάν και από ποια πρόσωπα έχει τελεστεί η αξιόποινη πράξη της παραβίασης τηλεφωνικού απορρήτου.
Ο δημοσιογράφος παρακολουθούνταν επί 2,5 μήνες, από τις 20 Ιουνίου του 2020 έως τις 12 Αυγούστου, μέσω του πανάκριβου κακόβουλου λογισμικού Predator της ισραηλινής εταιρείας Cytrox, που χρησιμοποιείται από μυστικές υπηρεσίες και αρχές επιβολής του νόμου, την περίοδο που εκείνος ερευνούσε υποθέσεις Ελλήνων τραπεζιτών και επιχειρηματιών.
Το Reuters μεταδίδει σήμερα ρεπορτάζ για το σκάνδαλο, που έφερε πριν μία εβδομάδα στο φως της δημοσιότητας το Reporters United. Εκπρόσωπος της ΕΥΠ δήλωσε στο διεθνές ειδησεογραφικό πρακτορείο ότι δεν σχολίαζε δημοσιεύματα ελληνικών ΜΜΕ που περιγράφουν λεπτομερώς τον ισχυρισμό του 43χρονου δημοσιογράφου.
«Το Predator πωλείται στην Ελλάδα από την Intellexa, η οποία δεν απάντησε σε αίτημα του Reuters για σχολιασμό» γράφει το τηλεγράφημα που αναφέρει πως ούτε η Αρχή Διασφάλισης Απορρήτου και Επικοινωνιών, η οποία ανακοίνωσε ότι θα ερευνήσει το ζήτημα, έκανε οποιοδήποτε σχόλιο.
Μιλώντας στο Reuters ο ίδιος o δημοσιογράφος για την καταγγελία που υπέβαλε στην ΑΔΑΕ -την ίδια ημέρα διεκόπη η παρακολούθησή του- είπε πως η Αρχή του απάντησε πως δεν βρήκε τίποτα που να παραβιάζει το νόμο για το απόρρητο των επικοινωνιών. Το πρακτορείο σημειώνει ότι η αντίδραση της ΑΔΑΕ ήρθε τέσσερις μήνες αφού η κυβέρνηση ψήφιση την τροποποίηση του νόμου περί απορρήτου, που της απαγορεύει να ενημερώνει άτομα που υπόκεινται σε υποκλοπή.
«Η υπόθεση Κουκάκη θα διερευνηθεί από βουλευτές της Ε.Ε. που παρακολουθούν τη διάδοση λογισμικού κατασκοπείας στην Ευρώπη, δήλωσε η Σοφί ιντ’Βελντ, Ολλανδή βουλευτής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου» διαβάζουμε στο πρακτορείο.
Ευρήματα κατά της ελληνικής κυβέρνησης
Είχε προηγηθεί ανάλυση της ισραηλινής εφημερίδας Haaretz, σχετικά με την επιβεβαίωση «της πρώτης περίπτωσης Ευρωπαίου υπηκόου στην Ελλάδα, ο οποίος στοχοποιήθηκε με το Predator» και με το χρονικό της υπόθεσης σε βάρος του ερευνητή δημοσιογράφου «του CNN Greece, ο οποίος έχει συνεργαστεί επίσης με τους Financial Times και το CNBC και καλύπτει ένα από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα διαφθοράς της χώρας» και «δέχθηκε επίθεση με το spyware».
Η Haaretz επικαλείται το διεπιστημονικό εργαστήριο για τον εντοπισμό ψηφιακών απειλών Citizen Lab του Πανεπιστημίου του Τορόντο, που είχε ενημερώσει τον κ. Κουκάκη για την παραβίαση του κινητού μέσω ενός «πιστοποιητικού» που εγκαταστάθηκε στο τηλέφωνο μετά από αποστολή υπερσυνδέσμου και παρείχε στους χειριστές του spyware πρόσβαση στη συσκευή.
«Αυτό που βρέθηκε από το Citizen Lab στο τηλέφωνο του Κουκάκη ήταν το ίδιο με αυτό που βρέθηκε το καλοκαίρι στα τηλέφωνα δύο Αιγυπτίων, οι οποίοι είχαν επίσης στοχοποιηθεί από το spyware Predator», σύμφωνα με το δημοσίευμα, που αναφέρει πως το Citizen Lab δεν αποκλείει την πιθανότητα άλλων περιπτώσεων.
Το ένα «κρούσμα» χακαρίσματος από το Predator στο κινητό Αιγυπτίου υπηκόου είχε επίσης «προσβληθεί» από το γνωστό κατασκοπευτικό λογισμικό Pegasus, της επίσης ισραηλινής εταιρείας NSO Group.
Το δημοσίευμα επισημαίνει προηγούμενες αναφορές για το γεγονός ότι η ελληνική κυβέρνηση μπορεί να είναι πελάτης της Cytrox ή η εταιρεία να έχει πελάτες στη χώρα, όπως επίσης την αντίδραση του Γιάννη Οικονόμου, που αρνείται την ανάμειξη στο σκάνδαλο.
Ωστόσο, όπως τονίζει η Haaretz, μια ανασκόπηση του ρεπορτάζ του Κουκάκη, το χρονοδιάγραμμα παρακολούθησής του τηλεφώνου του, προηγούμενα ευρήματα για τη Cytrox και έγγραφα που αποκαλύφθηκαν από άλλους Έλληνες ερευνητές δημοσιογράφων φαίνεται να ενισχύουν τον ισχυρισμό ότι η κυβέρνηση ή κάποιος που ενεργεί για λογαριασμό της, εμπλέκεται.
«Πράγματι, τα πρόσφατα ρεπορτάζ στην Ελλάδα φαίνεται να υποδηλώνουν μια σύνδεση μεταξύ εταιρειών κυβερνοπαραβάσεων που συνδέονται με το Ισραήλ και δραστηριοποιούνται σε Ελλάδα και Κύπρο με ένα σκάνδαλο που κάλυπτε ο Κουκάκης» σημειώνει η εφημερίδα και κάνει λόγο για μια «μυστηριώδη σύνδεση».
«Μια μυστηριώδης σύνδεση»
Η Cytrox «έχει γραφεία στην Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένης της Ουγγαρίας. Αποτελεί μέρος της λεγόμενης “Intelexa Alliance” – ενός δικτύου ισραηλινών εταιρειών κυβερνοεπιθέσεων που συνδέονται με τον επιχειρηματία Tal Dilian. Είναι πρώην ανώτερος αξιωματικός των Στρατιωτικών Πληροφοριών του οποίου η επιχείρηση είχε στο παρελθόν την έδρα του στην Κύπρο. Ίδρυσε τις ισραηλινές κυβερνοεταιρίες Circles και WiSpear (η τελευταία παραβιάζει συστήματα Wi-Fi) και είναι ο διευθύνων σύμβουλος της Intellexa, η οποία σύμφωνα με πληροφορίες αγόρασε τη Cytrox το 2018».
«Δεν είναι σαφές εάν η Cytrox βρίσκεται υπό την ισραηλινή αμυντική εποπτεία και αν η εταιρεία και άλλες συνδεδεμένες με την Intellexa πωλούν μόνο σε κράτη –όπως κάνει η NSO– ή παρέχουν επίσης τις υπηρεσίες τους σε ιδιωτικούς φορείς» προσθέτει η εφημερίδα αναφέρεοντας επίσης πως ζήτησε αλλά δεν έλαβα σχόλιο από το όργανο, που είναι υπεύθυνο για την επίβλεψη των αμυντικών εξαγωγών.
«Η έρευνά μας εντόπισε πελάτες στην Αίγυπτο, την Αρμενία, την Ελλάδα, τη Σαουδική Αραβία, το Ομάν, την Κολομβία, την Ακτή Ελεφαντοστού, το Βιετνάμ, τις Φιλιππίνες και τη Γερμανία. Στους στόχους της Cytrox και των πελατών της περιλαμβάνονται πολιτικοί και δημοσιογράφοι σε όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένης της Αιγύπτου και της Αρμενίας», ανακάλυψαν οι ερευνητές της Meta.
Η Haaretz αναφέρεται στην Ελίζα Τριανταφύλλου από το Inside Story «η οποία ανέφερε πρώτη τη μόλυνση– στο ελληνικό μητρώο επιχειρήσεων» και ανακάλυψε ότι ο Φέλιξ Μπίτζιος «είχε διοριστεί σε ανώτερο διοικητικό ρόλο σε τρεις εταιρείες στην Ελλάδα: Intellexa, Apollo Technologies και Hermes Technologies. Οι εταιρείες είναι οι τοπικοί αντιπρόσωποι των πρώην κυπριακών εταιρειών της Dillian.
Η Τριανταφύλλου σε δικό της δημοσίευμα τονίζει πως η Intellexa στην ιστοσελίδα της τονίζει ότι τα προϊόντα της διατίθενται αποκλειστικά σε αρχές επιβολής του νόμου. «Σύμφωνα με πληροφορίες του inside story, η Intellexa, που έχει έδρα στην Ελλάδα, πρέπει να ενημερώνει την ελληνική κυβέρνηση για τα συμβόλαια που συνάπτει για την πώληση λογισμικού υποκλοπών στους πελάτες της, που βρίσκονται σε διάφορες χώρες του κόσμου. Άρα το ελληνικό κράτος γνωρίζει εκείνον που έδωσε την εντολή να παρακολουθείται το τηλέφωνο του Κουκάκη».
Όσο για τον Μπίτζιος, «το όνομά του είχε συνδεθεί με το λεγόμενο σκάνδαλο της Τράπεζας Πειραιώς, στο οποίο μια ισχυρή ελληνική οικογένεια γνωστών εφοπλιστών και το Ταμείο Libra τους φέρεται να διέσωσαν την τράπεζα –η οποία είναι μια από τις μεγαλύτερες στην Ελλάδα– το 2014» γράφει η Haaretz.
Πληθαίνουν οι φωνές που ζητούν εξηγήσεις
Στο μεταξύ ο Attila Mong από την ανεξάρτητη Επιτροπή για την Προστασία των Δημοσιογράφων (CPJ) τόνισε προχθές την ανάγκη οι ελληνικές αρχές «να διεξαγάγουν ταχεία και ενδελεχή έρευνα για την παρακολούθηση του δημοσιογράφου Θανάση Κουκάκη, να προσδιορίσουν ποιος ενορχήστρωσε αυτή την παρακολούθηση και να τους λογοδοτήσου»
«Οι δημοσιογράφοι πρέπει να μπορούν να προστατεύουν τις πηγές τους και οι αρχές πρέπει να διασφαλίζουν ότι είναι σε θέση να εργαστούν χωρίς φόβο ότι οι χάκερ θα αποκτήσουν πρόσβαση στις πηγές τους ή στις λεπτομέρειες της ιδιωτικής τους ζωής» σημείωσε ο ίδιος.
Την μεγάλη ανησυχία της για τις αποκαλύψεις εξέφρασε την Δευτέρα η Ένωση Ανταποκριτών Ξένου Τύπου Ελλάδος, που αναφέρεται στην αποκάλυψη του Reporters United όπως επίσης σε δημοσίευμα της «Εφημερίδα των Συντακτών» για παρακολούθηση του Σταύρου Μαλιχούδη από το κράτος.
Η ΕΑΞΤ καταδικάζει απερίφραστα κάθε αδικαιολόγητη παρακολούθηση δημοσιογράφων από τις κρατικές αρχές. «Το ερευνητικό ρεπορτάζ δεν πρέπει ποτέ να αντιμετωπίζεται ως πιθανή εθνική απειλή, ειδικά σε μια δημοκρατική χώρα όπως η Ελλάδα, όπου η ελευθερία του Τύπου κατοχυρώνεται από το νόμο και το σύνταγμα. Χαιρετίζουμε την ανακοίνωση της δικαστικής έρευνας για το θέμα αυτό και αναμένουμε άμεσες και εμπεριστατωμένες απαντήσεις από τις ελληνικές αρχές» καταλήγει η Ένωση.
Οι παραπάνω ανακοινώσεις έρχονται μετά από αντίστοιχες εντός και εκτός των συνόρων καθώς η ΕΣΗΕΑ έχει ζητήσει εξηγήσεις για το θέμα, ενώ το Διεθνές Ινστιτούτο Δημοσιογραφίας (IPI) έκανε το ίδιο εκφράζοντας σοβαρές ανησυχίες.
Στο μεταξύ ο Attila Mong από την ανεξάρτητη Επιτροπή για την Προστασία των Δημοσιογράφων (CPJ) τόνισε προχθές την ανάγκη οι ελληνικές αρχές «να διεξαγάγουν ταχεία και ενδελεχή έρευνα για την παρακολούθηση του δημοσιογράφου Θανάση Κουκάκη, να προσδιορίσουν ποιος ενορχήστρωσε αυτή την παρακολούθηση και να τους λογοδοτήσου»
«Οι δημοσιογράφοι πρέπει να μπορούν να προστατεύουν τις πηγές τους και οι αρχές πρέπει να διασφαλίζουν ότι είναι σε θέση να εργαστούν χωρίς φόβο ότι οι χάκερ θα αποκτήσουν πρόσβαση στις πηγές τους ή στις λεπτομέρειες της ιδιωτικής τους ζωής» σημείωσε ο ίδιος.
Την μεγάλη ανησυχία της για τις αποκαλύψεις εξέφρασε την Δευτέρα η Ένωση Ανταποκριτών Ξένου Τύπου Ελλάδος, που αναφέρεται στην αποκάλυψη του Reporters United όπως επίσης σε δημοσίευμα της «Εφημερίδα των Συντακτών» για παρακολούθηση του Σταύρου Μαλιχούδη από το κράτος.
Η ΕΑΞΤ καταδικάζει απερίφραστα κάθε αδικαιολόγητη παρακολούθηση δημοσιογράφων από τις κρατικές αρχές. «Το ερευνητικό ρεπορτάζ δεν πρέπει ποτέ να αντιμετωπίζεται ως πιθανή εθνική απειλή, ειδικά σε μια δημοκρατική χώρα όπως η Ελλάδα, όπου η ελευθερία του Τύπου κατοχυρώνεται από το νόμο και το σύνταγμα. Χαιρετίζουμε την ανακοίνωση της δικαστικής έρευνας για το θέμα αυτό και αναμένουμε άμεσες και εμπεριστατωμένες απαντήσεις από τις ελληνικές αρχές» καταλήγει η Ένωση.
Οι παραπάνω ανακοινώσεις έρχονται μετά από αντίστοιχες εντός και εκτός των συνόρων καθώς η ΕΣΗΕΑ έχει ζητήσει εξηγήσεις για το θέμα, ενώ το Διεθνές Ινστιτούτο Δημοσιογραφίας (IPI) έκανε το ίδιο εκφράζοντας σοβαρές ανησυχίες.
