Είναι τόσο δραματικά τα γεγονότα που συμβαίνουν σήμερα στον πλανήτη, είναι τόσο βαθείς οι μετασχηματισμοί του κόσμου μας, ώστε το μυαλό μας δυσκολεύεται να συνειδητοποιήσει τη σημασία τους. Εξακολουθούμε, από τη δύναμη της αδράνειας και του φόβου γι΄αυτό που μας περιμένει, να σκεφτόμαστε με όρους μιας εποχής και ενός διεθνούς συστήματος που παρέρχονται οριστικά. Ποτέ δεν ήταν τόσο επίκαιρο όσο σήμερα αυτό που είπε ο σπουδαίος Γάλλος γενετιστής Αλμπέρ Ζακάρ: Το πιο μεγάλο εμπόδιο για να καταλάβουμε, να συνειδητοποιήσουμε την πραγματικότητα είναι τα όρια της φαντασίας μας.
Οι διεθνείς συζητήσεις που συνεχίζουν να γίνονται έχουν σαν σκοπό τους να αντιμετωπίσουν προβλήματα του κόσμου μας και να βελτιώσουν την κατάστασή του. Το πραγματικό όμως πρόβλημα που τίθεται τώρα αντικειμενικά είναι αυτή καθ’ εαυτή η επιβίωση της ανθρωπότητας, που έχει μπει ήδη στην πιο επικίνδυνη κρίση της ιστορίας της.
O κόσμος μας ήταν βαρύτατα άρρωστος προτού ξεσπάσει η ουκρανική κρίση. Η κλιματική αλλαγή απειλεί την ίδια την ύπαρξη της ανθρωπότητας, αν δεν ληφθούν, τα επόμενα δύο με τρία χρόνια, όπως μας λένε οι πιο σημαντικοί επιστήμονες όλου του κόσμου στην τελευταία έκθεση του IPCC, ριζικά μέτρα για να την αντιστρέψουν, μέτρα που κανένα κράτος δεν φαίνεται σήμερα διατεθειμένο να πάρει και που θα είναι εντελώς αδύνατο να ληφθούν σε κλίμα ψυχρών και θερμών πολέμων.
Και αυτή δεν είναι η μόνη σοβαρή απειλή κατά του φυσικού περιβάλλοντος που επέτρεψε και επιτρέπει τις ανώτερες μορφές ζωής στον πλανήτη. Ο κορονοϊός ήταν ενδεχομένως η πρώτη από μια σειρά υγειονομικών κρίσεων που κινδυνεύουν να είναι όλο και πιο σοβαρές. Η παγκόσμια οικονομία, ήδη προ του ουκρανικού, απειλούνταν με ύφεση. Το παγκόσμιο χρέος, δηλαδή οι απαιτήσεις μιας φούχτας ιδιωτικών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων από την ανθρωπότητα, έχουν φτάσει σε ιστορικά πρωτοφανή επίπεδα. Το ίδιο συμβαίνει με τις ανισότητες και ανάμεσα στις χώρες, και στο εσωτερικό των χωρών. Περίπου η μισή ανθρωπότητα, 3,3 δισεκατομμύρια άνθρωποι ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας, όπως το ορίζουν οι διεθνείς οργανισμοί, ενώ εκατοντάδες εκατομμύρια υποσιτίζονται και δεν έχουν πρόσβαση σε καθαρό νερό και στοιχειώδη υγειονομική περίθαλψη.
Η Αμερική κηρύσσει πόλεμο στη Ρωσία
Σε αυτό το περιβάλλον ήταν που ξέσπασε η ουκρανική κρίση. Αντιδρώντας στη ρωσική στρατιωτική επέμβαση στην Ουκρανία, οι ΗΠΑ και οι δορυφόροι τους εξαπέλυσαν κατά της Ρωσίας, με προοπτική επέκτασης στην Κίνα και όσους ανθίστανται στην παγκόσμια ηγεμονία της Δύσης, ένα sui generis παγκόσμιο πόλεμο, πόλεμο στον οποίο χρησιμοποιούνται όλα τα μέσα, όπως ο μαζικός εξοπλισμός των Ουκρανών με όλο και πιο φονικά όπλα (που δεν μπορούν να τους δώσουν τη νίκη, εξασφαλίζουν όμως την παράταση της σύγκρουσης, την καταστροφή της Ουκρανίας και το μάτωμα της Ρωσίας), άνευ προηγουμένου οικονομικές κυρώσεις, κατασχέσεις περιουσιακών στοιχείων του ρωσικού κράτους και Ρώσων ιδιωτών, μια τεράστια προπαγανδιστική εκστρατεία που περιλαμβάνει ακόμα και την απαγόρευση του Τσαϊκόφσκι, του Προκόφιεφ και του Σοστακόβιτς. Μεμονωμένοι Ρώσοι γίνονται στόχος μόνο και μόνο εξαιτίας της εθνικής, φυλετικής τους καταγωγής, γιατί είναι Ρώσοι, κάτι που είχαμε να δούμε στην Ευρώπη από την εποχή των διώξεων κατά των Εβραίων και των Ρομά από τους Γερμανούς Ναζί και τους συνεργάτες τους, πριν και κατά τη διάρκεια του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου.
Δεν θα συζητήσω τώρα τα επιχειρήματα της Δύσης σχετικά με την Ουκρανία, ούτε τα σχετιζόμενα ζητήματα του πώς διαλύθηκε η Σοβιετική ‘Ενωση, πώς χαράχτηκαν τα σύνορα της Ουκρανίας, της επέκτασης του ΝΑΤΟ και του εμφυλίου που ξέσπασε σε αυτή τη χώρα, μετά το πραξικόπημα του 2014. Ούτε θα αντιπαραθέσω τη ρωσική στρατιωτική επέμβαση με όσα έκαναν οι χώρες του ΝΑΤΟ στη Γιουγκοσλαβία, στο Αφγανιστάν, στο Ιράκ, στη Λιβύη, στη Συρία, στο Σαχέλ, στην Υεμένη και σε τόσα άλλα μέρη, μόνο κατά τα τελευταία τριάντα χρόνια. Δεν θα συγκρίνω τέλος το ενδιαφέρον της Δύσης για την Ουκρανία με την παντελή αδιαφορία της για μείζονες καταστροφές, όπως τη σφαγή μισού έως ενός εκατομμυρίου ανθρώπων στη Ρουάντα.
Ας υποθέσουμε προς στιγμήν ότι η Δύση έχει όλα τα επιχειρήματα με το μέρος της. Ας υποθέσουμε ότι έχει δίκιο σε όλη τη γραμμή. Δικαιολογεί άραγε αυτό τα μέτρα που έλαβε ως απάντηση στη ρωσική στρατιωτική επέμβαση; Πού οδηγούν την ανθρωπότητα αυτά τα μέτρα;
Η Αμερική οδηγεί την ανθρωπότητα στην καταστροφή
Ουσιαστικά, οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι δορυφόροι τους, ακολουθούν μια στρατηγική αλλαγής καθεστώτος στη Ρωσία, την ίδια που ακολούθησαν στη Γιουγκοσλαβία, το Ιράκ, το Αφγανιστάν, τη Συρία, το Ιράν, τη Λιβύη, τη Βόρειο Κορέα και τη Βενεζουέλα. Η πολιτική αυτή υποτίθεται ότι συνιστά τιμωρία της Ρωσίας και του καθεστώτος Πούτιν γιατί παραβίασαν το διεθνές δίκαιο, στην πραγματικότητα όμως παραβιάζει η ίδια μαζικά το διεθνές δίκαιο.
Το μόνο μέτρο που δεν έχουν υιοθετήσει οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι δορυφόροι τους, είναι η άμεση εμπλοκή των δυνάμεών τους κατά των στρατιωτικών δυνάμεων της Ρωσίας, που θα οδηγούσε πιθανότατα σε παγκόσμιο πυρηνικό πόλεμο και την εξάλειψη του ανθρώπινου είδους και των άλλων ανώτερων μορφών ζωής. Αλλά και αυτό ακόμα το ενδεχόμενο, δηλαδή να τερματισθεί η ζωή πάνω στον πλανήτη εξαιτίας της χρήσης πυρηνικών και άλλων μέσων μαζικής καταστροφής, περιλαμβανομένων και νέων τεχνητών κορονοϊών, έχει γίνει τώρα πολύ πιο πιθανό λόγω του ολοκληρωτικού χαρακτήρα του πολέμου που εξαπέλυσε η Δύση.
Μια τέτοια καταστροφή μπορεί να συμβεί πολύ ευκολότερα στις συνθήκες που έχουν τώρα δημιουργηθεί από λάθος, από κακό υπολογισμό ή από προβοκάτσια εξτρεμιστικών δυνάμεων εντός του συστήματος, την ύπαρξη των οποίων έχουμε επανειλημμένα διαπιστώσει, εδώ και τουλάχιστον είκοσι χρόνια, αλλά και στη διάρκεια του πρώτου Ψυχρού Πολέμου.
Δύσκολα μπορεί κανείς να φαντασθεί να συνεχίζεται και να κλιμακώνεται επ’ αόριστον μια τέτοια σύγκρουση μεταξύ ΝΑΤΟ και Ρωσίας, παραμένοντας όμως εντός ασφαλών ορίων. Η στρατηγική «αλλαγής καθεστώτος» δεν πέτυχε να απομακρύνει τον Άσσαντ, τους Αγιατολά, το καθεστώς της Βόρειας Κορέας ή τον Μαδούρο από την εξουσία. Στο Αφγανιστάν ξαναπήραν στο τέλος την εξουσία οι Ταλιμπάν. Μετά από είκοσι και δέκα χρόνια αντίστοιχα τρομακτικών στρατιωτικών επιχειρήσεων των ΗΠΑ και των «συμμάχων – δορυφόρων» τους κατά του Ιράκ και της Λιβύης, η επιρροή των ΗΠΑ και στις δύο χώρες είναι μάλλον περιορισμένη.
Οι πιθανότητες λοιπόν να πετύχει μια τέτοια στρατηγική κατά μιας χώρας με τη δύναμη της Ρωσίας είναι στην πραγματικότητα κοντά στο μηδέν. Η Αμερική δεν έχει τη δύναμη να αλλάξει το ρωσικό καθεστώς και, αν το αλλάξει, αυτό θα γίνει σε μια κατεύθυνση που δεν θα της αρέσει καθόλου.
Αν όμως είναι απίθανο ο πόλεμος εναντίον του να ρίξει το ρωσικό καθεστώς και μάλιστα προς την κατεύθυνση του καθεστώτος Μπανανίας που επικρατούσε στη Ρωσία στα χρόνια του Γέλτσιν, μπορεί να έχει παρόλα αυτά τεράστια παγκόσμια αποτελέσματα, θέτοντας σε πολύ σοβαρό κίνδυνο και την ευημερία, αλλά και την ίδια την ύπαρξη της ανθρωπότητας. Και εξαιτίας της αυξημένης πιθανότητας πυρηνικού πολέμου (ή χρήσης άλλων μέσων μαζικής καταστροφής, χημικών ή βιολογικών), αλλά και για άλλους λόγους.
Προς κλιματικό Ολοκαύτωμα
Ο πόλεμος του ΝΑΤΟ κατά της Ρωσίας, αν συνεχιστεί πέραν του έτους και αν δεν ληφθούν μέτρα για την άμεση επαναδημιουργία ενός κλίματος διεθνούς συνεργασίας, θα εξασφαλίσει το τέλος της ανθρωπότητας λόγω κλιματικής αλλαγής. Όπως μας έχουν επανειλημμένα προειδοποιήσει οι κλιματολόγοι, για τελευταία φορά με το πόρισμα του διακυβερνητικού πάνελ για την κλιματική αλλαγή του ΟΗΕ, που δημοσιοποιήθηκε στις 5 Απριλίου, μέτρα αντιστροφής της κλιματικής αλλαγής πρέπει να ληφθούν τώρα, γιατί ήδη οι μεταβολές του κλίματος γίνονται ανεπίστρεπτες. Στο μέλλον δεν θα μπορούν να ληφθούν μέτρα. Η Γη θα έχει μπει σε άλλη, αυτοτροφοδοτούμενη «κλιματική τροχιά» ασύμβατη με τη διατήρηση των ανώτερων μορφών ζωής.
Αλλά η λήψη τέτοιων μέτρων προϋποθέτει κλίμα πολύ βαθειάς παγκόσμιας συνεργασίας, είναι ασύμβατη με ψυχρούς και θερμούς πολέμους. Ήδη άλλωστε οι κυρώσεις συνεπάγονται πολλαπλή επιβάρυνση του περιβάλλοντος, ενώ σημειώνεται μαζική μεταφορά πόρων, απαραίτητων για οποιαδήποτε πράσινη μετάβαση, όπως και στην καταπολέμηση των ανισοτήτων και άλλων οικολογικών απειλών, σε νέα εξοπλιστικά προγράμματα.
Χάος στον πλανήτη
Δεύτερο, αυτός ο sui generis παγκόσμιος πόλεμος κατά της Ρωσίας που εξαπολύθηκε μπορεί να προκαλέσει μεγάλη οικονομική και κοινωνική κρίση και στις αναπτυγμένες και στις χώρες του Νότου.
Τρίτο, ο πόλεμος θα απειλήσει ακόμα και τους πιο στοιχειώδεις, εντελώς απαραίτητους θεσμούς διεθνούς συνεργασίας, όπως τον ΟΗΕ και τους G20. Ήδη, οι εκπρόσωποι τριων δυτικών κρατών αποχώρησαν από την τελευταία συνεδρίαση των G20. Ο κ. Μπάιντεν έχει συγκαλέσει διεθνή διάσκεψη για τον κορονοϊό. Θα αποκλείσει και από αυτή τη διάσκεψη τη Ρωσία;
Η Αμερική παίρνει στον τάφο όλη την ανθρωπότητα
Κανένα από τα μεγάλα παγκόσμια προβλήματα δεν μπορεί να αντιμετωπισθεί χωρίς τη συμμετοχή της Ρωσίας και της Κίνας. Παρακολουθώντας κανείς τα όσα αποφασίζουν τώρα οι δυτικοί ηγέτες, έχει την εντύπωση ότι το μυαλό τους έχει μείνει μερικούς αιώνες πίσω, όταν η Δύση ξεκίναγε την αποικιακή εκστρατεία της στην Αμερική, την Ασία και την Αφρική.
Μετά το 1945, η ανθρωπότητα απέκτησε παραγωγικές δυνάμεις και τεχνολογίες που καθιστούν παρωχημένη όχι απλώς την ιδέα της δυτικής κυριαρχίας, αλλά την ιδέα της κυριαρχίας γενικώς. Αν εξακολουθήσουμε να βασιζόμαστε σε έναν πολιτισμό που στηρίζεται στην κυριαρχία επί των άλλων ανθρώπων και στην χωρίς όρια κυριαρχία και εκμετάλλευση της Φύσης, αν δεν αλλάξουμε εξ βάθρων και πολύ γρήγορα τον ίδιο τιν ανθρώπινο πολιτισμό, η παρούσα, ή η γενηά των παιδιών μας, ή η γενηά των εγγονών μας έχει πάρα πολύ μεγάλη πιθανότητα να είναι η τελευταία που θα περπατήσει πάνω στον πλανήτη μας.
Τα προβλήματα αυτά είναι ήδη εμφανή. Σε πολλές χώρες του κόσμου, η αύξηση των τιμών των τροφίμων και της ενέργειας οδηγεί σε μαζικές διαδηλώσεις και απεργίες. Η οργάνωση Oxfam προειδοποιεί ότι απειλούνται με εξαφάνιση οποιεσδήποτε πρόοδοι έγιναν τα τελευταία 25 χρόνια για την καταπολέμηση της φτώχειας και εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι θα γνωρίσουν φέτος ακραία φτώχεια και πείνα. Αλλά η κρίση δεν θα περιοριστεί στον Νότο. Εκδηλώνεται ήδη και στην Ευρώπη. Και μιλάμε μόνο για τα κοινωνικο-οικονομικά προβλήματα. ‘Όχι για τη μισή Σιβηρία και τον βόρειο Καναδά που καίγονταν πέρυσι, τις πλυμμύρες στη Γερμανία και την Κίνα, τον λιμό λόγω κλιματικής αλλαγής στη Μαδαγασκάρη, την απειλή καταστροφής της Αμαζονίας, πνεύμονα του πλανήτη, το λειώσιμο των πάγων της Αρκτικής και της Ανταρκτικής ή την Αθήνα, που απειλείται να γίνει η πρώτη μεγάλη πόλη που θα υποστεί «θερμικό θάνατο».
Για όλους αυτούς τους λόγους δεν υπάρχει σήμερα πιο επιτακτική ανάγκη από το να παλέψουμε για τη διακοπή του sui generis πολέμου που εξαπέλυσαν οι Δυτικοί. Δεν είναι βέβαιο ότι η ανθρωπότητα θα μπορέσει να σωθεί αν σταματήσει ο πόλεμος. Αυτό που είναι βέβαιο είναι ότι θα χαθεί αν δεν σταματήσει.
Σκιρτήματα λαών στην Ευρώπη
Η πολιτική του πολέμου μοιάζει τώρα ανίκητη, γιατί έχει καταφέρει να συσπειρώσει γύρω της σχεδόν το σύνολο των πολιτικών δυνάμεων στη Δύση και όλο το συγκρότημα των δυτικών ΜΜΕ, που ελέγχεται κατά τρόπο πρωτοφανή από το μεγάλο χρηματιστικό κεφάλαιο (με έδρα κυρίως το Λονδίνο και τη Νέα Υόρκη) και ένα σύστημα «δημοσιογραφίας» υπό την καθοδήγηση των δυτικών μυστικών υπηρεσιών, με προεξάρχουσες τις βρετανικές και τις αμερικανικές, που ελέγχουν άλλωστε και τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές.
Όμως αυτό είναι μόνο προσωρινό. Παρά το μπαράζ προπαγάνδας που δέχεται, παρά το ότι ούτε ένας σχεδόν δυτικός πολιτικός δεν τολμάει να αμφισβητήσει το «αφήγημα» του Κόμματος του Πολέμου, η κοινή γνώμη, ιδίως σε έθνη της Ευρώπης που είχαν βαρύνοντα ρόλο στην ευρωπαϊκή ιστορία, όπως π.χ. οι Γάλλοι, οι Γερμανοί ή οι Έλληνες, και εξ αυτού απέκτησαν ένα βαθύ ένστικτο, διατρέχεται από βαθειά ρεύματα αμφιβολίας και αντίθεσης προς την ασκούμενη πολιτική. Είναι χαρακτηριστικό ότι περίπου το 65% των Γάλλων και το 75% των Ελλήνων είναι εναντίον της παροχής όπλων στην Ουκρανία. 65% των Ελλήνων ήταν εναντίον της πρόσκλησης στον Ζελένσκι να μιλήσει στη Βουλή τους και πάνω από το 50% των Γάλλων θεωρεί ότι η Ρωσία είχε τουλάχιστον ένα λόγο για να εισβάλει στην Ουκρανία, έστω κι αν δεν συμφωνούν με την εισβολή. Κι αυτά σε ένα περιβάλλον όπου το 99% των μέσων του λένε τα ακριβώς αντίθετα, πρωτοστατώντας σε μια πρωτοφανή εκστρατεία παραπληροφόρησης, ψευδολογίας και συκοφαντίας.
Και είμαστε ακόμα στην αρχή. Οι οικονομικές κυρώσεις θα πλήξουν όχι μόνο τη Ρωσία, αλλά και το βιοτικό επίπεδο της ίδιας της Ευρώπης. Οι Ευρωπαίοι καλούμαστε να πληρώσουμε πολύ ακριβό τίμημα, υποτίθεται για να διατηρηθεί η κυριαρχία της Δύσης στον πλανήτη, στην πραγματικότητα για να εντείνουμε την κυριαρχία των ΗΠΑ επί της Ευρώπης και για να έρθει πιο κοντά η πιθανότητα πλανητικών καταστροφών.
Ελπίζει κανείς ότι θα υπάρξουν γρήγορα δυνάμειας αμφισβήτησης, αντίστασης και ανατροπής στην δυτική Ευρώπη.
Αδέσμευτοι, η φωνή της Ανθρωπότητας
Με δεδομένη την εξάρτηση των δυτικών κρατών από τις ΗΠΑ, το κίνημα των Αδεσμεύτων, που εκπροσωπεί σήμερα την πλειοψηφία των κρατών του πλανήτη και κράτη με οικονομική ισχύ πολύ μεγαλύτερη από την εποχή που πρωτοδημιουργήθηκε έχει μια ιστορική ευκαιρία να παρέμβει, επιβάλλοντας και προστατεύοντας την ανεξαρτησία των μελών του, που η Αμερική θέλει να εντάξει εκβιαστικά στο στρατόπεδό της, και αυτά, προς τιμήν τους, αρνούνται ως επί το πλείστον να το πράξουν, προστατεύοντας όχι μόνο τα ιδιαίτερα συμφέροντά τους και την ανεξαρτησία τους, αλλά προστατεύοντας και το ίδιο το γενικότερο συμφέρον επιβίωσης της ανθρωπότητας.
Οι Αδέσμευτοι πρέπει να αναλάβουν την πρωτοβουλία για να σταματήσει ο πόλεμος που ξεκίνησε, πράγμα που σημαίνει ταυτόχρονα
– Διακοπή των εχθροπραξιών και έναρξη διαπραγματεύσεων για την εξεύρεση μιας ειρηνικής λύσης που θα αναγνωρίζει τα δικαιώματα και τις προσδοκίες όλων των λαών που κατοικούν την Ουκρανία, θα προστατεύει το δικαίωμα όλων των πολιτών να ζουν χωρίς να τρομοκρατούνται από νεοναζιστικές συμμορίες και το δικαίωμα της Ρωσίας να υπάρχει σε συνθήκες ασφάλειας και μη απειλής από τα στρατεύματα του ΝΑΤΟ που την έχουν περικυκλώσει.
– Διακοπή του διαρκούς εξοπλισμού της Ουκρανίας.
– Άμεση άρση όλων των μέτρων που έχουν ληφθεί κατά της Ρωσίας, περιλαμβανομένων και των μέτρων κατά κρατών που δεν θέλουν να εφαρμόσουν αντιρωσικές κυρώσεις.
– Άρση του συνόλου των κυρώσεων προς όλες τις χώρες, που έχει αποδειχθεί ότι είναι αναποτελεσματικές, ως προς τους λόγους που επικαλούνται όσοι τις επιβάλλουν, πλήττουν τους πληθυσμούς των χωρών – θυμάτων και, πάντως, οι ΗΠΑ δεν δικαιούνται να τις επιβάλλουν ως κράτος χωροφύλαξ και δικτάτωρ του πλανήτη.
Ένα πρόγραμμα επιβίωσης της ανθρωπότητας
Η πρωτοβουλία αυτή των Αδεσμεύτων θα μπορούσε να επεκταθεί και σε ένα μανιφέστο, που να μη περιορίζεται μόνο στην ανάγκη διακοπής του sui generis παγκόσμιου πολέμου που ξεκίνησε, αλλά και θα διαγράψει αδρά το περίγραμμα πρώτων επιδιώξεων για ένα συνολικό μετασχηματισμό του κόσμου μας σε μια κατεύθυνση περισσότερης ισότητας και πιο δημοκρατικής διεθνούς δομής, με παράλληλη και ταυτόχρονη αντιμετώπιση των μεγάλων οικολογικών, κοινωνικών και διεθνών προβλημάτων.
Η Ινδονησία, ως ιδρυτικό μέλος των Αδεσμεύτων, αλλά και πρεδρεύουσα των G20 θα μπορούσε να παίξει ένα σπουδαίο ρόλο σε αυτήν την κατεύθυνση και να μεταφέρει στους G20 τη φωνή και τη θέληση της μεγάλης πλειοψηφίας της ανθρωπότητας.
Είναι μια ιστορική ευκαιρία που δεν πρέπει να χαθεί.
(*) Το κείμενο αυτό είναι η εισήγηση του συγγραφέα σε μια διεθνή ημερίδα που οργάνωσε το δίκτυο για την αναβίωση του πνεύματος του Μπαντούγκ (https://bandungspirit.org/), με θέμα την ινδονησιακή προεδρία των G-20 εν μέσω της παγκόσμιας κρίσης και συμμετοχή πανεπιστημιακών και αγωνιστών από όλες τις ηπείρους. Στο Μπαντούγκ της Ινδονησίας έγινε το 1955 η πρώτη διεθνής Διάσκεψη που δημιούργησε το Κίνημα των Αδεσμεύτων. Στο Μπαντούνγκ λειτουργεί επίσης ακόμα και σήμερα ένα καφέ με την ονομασία Μακάριος, από το όνομα του πρώτου Προέδρου της Κύπρου Αρχιεπισκόπου Μακαρίου, που έπαιξε σπουδαίο ηγετικό ρόλο στους Αδέσμευτούς, μαζί με τους ηγέτες της Γιουγκοσλαβίας Τίτο, της Ινδίας Νερού και της Αιγύπτου Νάσερ.
