Περισσότερους από 3.000 θανάτους και εξαφανίσεις προσφύγων κατά τη διάρκεια του 2021 αποκαλύπτει νέα έκθεση της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, αναδεικνύοντας για ακόμη μία φορά τη ζοφερή κατάσταση που επικρατεί στις θαλάσσιες αλλά και χερσαίες οδούς. Την ίδια ώρα, ο οργανισμός απευθύνει έκκληση για επείγουσα υποστήριξη με σκοπό την πρόληψη των θανάτων και την προστασία των προσφύγων και των αιτούντων άσυλο που ξεκινούν επικίνδυνα ταξίδια μέσω ξηράς και θάλασσας, εν μέσω νέας κλιμάκωσης των θανάτων και εξαφανίσεων που καταγράφονται, οι οποίοι από την αρχή του έτους έχουν ξεπεράσει τους 470.
Ειδικότερα, σύμφωνα με την νέα έκθεση της Ύπατης Αρμοστείας κατά τη διάρκεια του 2021 σχεδόν 2.000 άνθρωποι (1.924) έχει καταγραφεί ότι έχασαν τη ζωή τους ή εξαφανίστηκαν στις διαδρομές της Κεντρικής και Δυτικής Μεσογείου, ενώ επιπλέον 1.153 πνίγηκαν ή αγνοούνται στη θαλάσσια διαδρομή της Βορειοδυτικής Αφρικής προς τα Κανάρια Νησιά. Ο αριθμός εγείρει έντονη ανησυχία σε σύγκριση με τον αντίστοιχο αριθμό των νεκρών και αγνοουμένων που καταγράφηκαν το 2020, ο οποίος ανέρχεται σε 1.776 και για τις τρεις διαδρομές. Την ίδια ώρα, είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό ότι από την αρχή του 2022 ακόμη 478 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους ή αγνοούνται στη θάλασσα.
Όπως σημείωσε η εκπρόσωπος της Ύπατης Αρμοστείας, Σαμπία Μαντού (Shabia Mantoo) κατά την συνέντευξη Τύπου στο Palais des Nations στη Γενεύη, το θαλάσσιο ταξίδι από τα παράκτια κράτη της Δυτικής Αφρικής, όπως η Σενεγάλη και η Μαυριτανία, προς τα Κανάρια Νησιά είναι μακρύ και επικίνδυνο και μπορεί να διαρκέσει έως και 10 ημέρες, με πολλά από τα σκάφη να παρασύρονται και να εξαφανίζονται σε αυτά τα νερά χωρίς να αφήνουν ίχνη, ενώ στην πλειοψηφία τους, οι προσπάθειες θαλάσσιας διέλευσης χρειάστηκε να πραγματοποιηθούν με ακατάλληλες, φουσκωτές βάρκες, πολλές από τις οποίες ανατράπηκαν ή ξεφούσκωσαν με αποτέλεσμα οι άνθρωποι που επέβαιναν σε αυτές να χάσουν τη ζωή τους.
Εξαιρετικά επικίνδυνες παραμένουν και οι χερσαίες διαδρομές, όπως σημειώνει η Ύπατη Αρμοστεία, με ακόμη μεγαλύτερο αριθμό προσφύγων να πιθανολογείται ότι έχασε τη ζωή του σε κέντρα κράτησης ή ενώ βρισκόταν υπό την αιχμαλωσία λαθρεμπόρων ή διακινητών, κατά τη διάρκεια του ταξιδιού μέσω της ερήμου Σαχάρα και απομακρυσμένων συνοριακών περιοχών. ‘Οπως τόνισε η Σ. Μαντού, μεταξύ της σωρείας παραβιάσεων θεμελιωδών δικαιωμάτων που καταγγέλθηκαν από ανθρώπους που πραγματοποίησαν αυτές τις διαδρομές, συμπεριλαμβάνονται εκτελέσεις, παράνομη και αυθαίρετη κράτηση, σεξουαλική και έμφυλη βία, καταναγκαστική εργασία, δουλεία, αναγκαστικός γάμος και άλλες σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Παράλληλα η Υπηρεσία του ΟΗΕ επισημαίνει ότι η πανδημία και το κλείσιμο των συνόρων που συνεχίστηκε κατά τη διάρκεια του 2021 επηρέασαν επίσης τις μετακινήσεις προς τη Βόρεια Αφρική και τις ευρωπαϊκές παράκτιες χώρες, με πολλούς απελπισμένους πρόσφυγες και μετανάστες να στρέφονται στους διακινητές για να διευκολύνουν αυτά τα επικίνδυνα ταξίδια.
«Η συνεχιζόμενη πολιτική αστάθεια και οι συγκρούσεις, η επιδείνωση των κοινωνικοοικονομικών συνθηκών, καθώς και οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής ενδέχεται να αυξήσουν τον εκτοπισμό και τις επικίνδυνες μετακινήσεις προς τα εμπρός» προειδοποιεί η Ύπατη Αρμοστεία, με την εκπρόσωπό της να αναφέρει κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου πως «ξεκινώντας μια επικαιροποιημένη στρατηγική προστασίας και λύσεων για τους πρόσφυγες που βρίσκονται σε επικίνδυνα ταξίδια κατά μήκος των διαδρομών προς την Ευρώπη μέσω της Κεντρικής και Δυτικής Μεσογείου και του Ατλαντικού, η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες ζητά 163,5 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ για να βοηθήσει και να προστατεύσει χιλιάδες πρόσφυγες και άλλους».
Η ίδια υπογράμμισε στη συνέχεια πως η Υπηρεσία του ΟΗΕ απευθύνει έκκληση για στήριξη «προκειμένου να συμβάλει στην παροχή ουσιαστικών εναλλακτικών λύσεων σε αυτά τα επικίνδυνα ταξίδια και να αποτρέψει τους ανθρώπους από το να πέσουν θύματα διακινητών» επισημαίνοντας πως «η προσέγγιση απαιτεί αυξημένη ανθρωπιστική βοήθεια, υποστήριξη και λύσεις για τους ανθρώπους που χρήζουν διεθνούς προστασίας και τους επιζώντες από σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».
Η εν λόγω έκκληση καλύπτει περίπου 25 χώρες σε τέσσερις διαφορετικές περιοχές που συνδέονται με τις ίδιες χερσαίες και θαλάσσιες διαδρομές που χρησιμοποιούν οι μετανάστες, οι αιτούντες άσυλο και οι πρόσφυγες, και πρόκειται για χώρες προέλευσης, αναχώρησης, πρώτου ασύλου, διέλευσης και χώρες προορισμού.
Ταυτόχρονα, η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες καλεί τα κράτη να δεσμευτούν για ενισχυμένη ανθρωπιστική, αναπτυξιακή και ειρηνευτική δράση για την αντιμετώπιση των προκλήσεων προστασίας και λύσεων, καθώς και να ενισχύσουν τα νομικά πλαίσια και τις επιχειρησιακές ικανότητες στα χερσαία και θαλάσσια σύνορα και στα αστικά κέντρα και να εξασφαλίσουν αξιόπιστες εναλλακτικές λύσεις για επικίνδυνα ταξίδια μέσω της ένταξης, καθώς και ενισχυμένο προγραμματισμό για τη νεολαία και την ανάπτυξη των τοπικών κοινοτήτων.
«Τα κράτη πρέπει να διασφαλίσουν την ανεμπόδιστη ανθρωπιστική πρόσβαση για την παροχή βασικών υπηρεσιών σε ανθρώπους που βρίσκονται εν κινήσει ή έχουν εγκλωβιστεί καθ’ οδόν, έχουν αναχαιτιστεί στη θάλασσα ή κρατούνται σε κέντρα κράτησης, και να προσδιορίσουν αν έχουν ανάγκες διεθνούς προστασίας» σημείωσε η εκπρόσωπος, ενώ έκρουσε ξανά τον κώδωνα του κινδύνου, σημειώνοντας πως «σε αντίθετη περίπτωση, οι πρόσφυγες, οι αιτούντες άσυλο, οι εσωτερικά εκτοπισμένοι και άλλοι θα συνεχίσουν να μετακινούνται σε επικίνδυνες οδούς προς αναζήτηση ασφάλειας και προστασίας. Άλλοι άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένων των μεταναστών, θα συνεχίσουν να αναζητούν μια καλύτερη ζωή, ελπίζοντας να βρουν εργασία ή εκπαιδευτικές ευκαιρίες αλλού, ελλείψει επαρκών εποχιακών ή μακροπρόθεσμων νομικών οδών για ασφαλή και ομαλή μετανάστευση».
Διαβάστε παρακάτω ολόκληρη την έκθεση της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες:
