Ο Τζον Λι είναι ο νέος ηγέτης του Χονγκ Κονγκ, ο οποίος επελέγη από ειδική επιτροπή μετά από μια κλειστή διαδικασία ψηφοφορίας στην οποία ήταν ο μοναδικός υποψήφιος. Ο διορισμός του 64χρονου, πρώην επικεφαλής ασφαλείας του Χονγκ Κονγκ, αντιμετωπίζεται από την πλειονότητα των δυτικών μέσων ενημέρωσης ως μια κίνηση της Κίνας για περαιτέρω έλεγχο της πόλης.
Ο Τζον Λι θα διοριστεί σήμερα Κυριακή 8 Μαΐου από την επιτροπή περίπου 1.500 προσωπικοτήτων που έχουν επιλεχθεί από το Πεκίνο. Θα ξεκινήσει την πενταετή θητεία του την 1η Ιουλίου, 25 χρόνια αφού το αποικιοκρατικό Ηνωμένο Βασίλειο επέστρεψε το Χονγκ Κονγκ στην Κίνα.
Γνωστός ως ένθερμος υποστηρικτής της ηγεσίας του Πεκίνου, ο Τζον Λι διαδραμάτισε ηγετικό ρόλο στην καταστολή των αντιπολιτευόμενων κινημάτων το 2019 και αυτό σύμφωνα με το BBC αυτό εκτιμήθηκε από το Πεκίνο. Ο κ. Λι αντικαθιστά στην ηγεσία του Χονγκ Κονγκ την Κάρι Λαμ, η οποία διετέλεσε εκτελεστική επικεφαλής της πόλης από το 2017. «Ο Τζον Λι είναι αυτός που γνωρίζει καλύτερα η κεντρική κυβέρνηση διότι είχε συνεχώς επαφές και επικοινωνία με την ηπειρωτική Κίνα», εξήγησε ο επιχειρηματίας Μάικλ Τιέν, μέλος του νομοθετικού συμβουλίου του Χονγκ Κονγκ.
«Είναι ο υποψήφιος που πέρασε το τεστ», σχολίασε από την πλευρά του ο Λάι Τουνγκ-κουόκ, προκάτοχος του Λι. Αξίζει να σημειωθεί πως ο νέος ηγέτης του Χονγκ Κονγκ δεν προέρχεται από τον επιχειρηματικό χώρο ή τους κύκλους της κυβέρνησης, όπως οι τέσσερις προηγούμενοι επικεφαλής της πόλης.
Έπειτα από 35 χρόνια στην αστυνομία ο Λι συμμετείχε για πρώτη φορά στην κυβέρνηση του Χονγκ Κονγκ το 2012 και έκτοτε γνώρισε μεγάλη και γρήγορη άνοδο. Ήδη από πέρυσι ήταν δεύτερος στην ιεραρχία της κυβέρνησης. Σύμφωνα με τον Σιέν- γιου Σιχ, ειδικό σε θέματα κινεζικής ασφάλειας στο Ινστιτούτο για την Εθνική Ασφάλεια της Ταϊβάν, το Πεκίνο πρόσεξε τον Τζον Λι στη διάρκεια των διαδηλώσεων του 2019.
Ο Τζον Λι υιοθέτησε τη ρητορική του Πεκίνου, βάσει της οποίας οι τεράστιες αντικυβερνητικές διαδηλώσεις, ήταν μια συνομωσία «τρομοκρατών», την οποία στήριζαν «αντικινεζικές δυνάμεις». Στήριξε επίσης τον αντιδημοφιλή νόμο περί εθνικής ασφάλειας που επιτρέπει την έκδοση πολιτών του Χονγκ Κονγκ για να δικαστούν στην ηπειρωτική Κίνα. Επικρίθηκε δριμύτατα καθώς επί ηγεσίας του στην αστυνομία έγινε εκτεταμένη χρήση δακρυγόνων, ρίψεων νερού, σφαιρών από καουτσούκ ακόμα και πραγματικών πυρών κατά των διαδηλωτών. Ο νόμος περί εθνικής εγγυάται τη «σταθερότητα από το χάος» έχει δηλώσει ο νέος ηγέτης του Χονγκ Κονγκ.
Ο ρόλος για την εφαρμογή του εν λόγω νόμου έφερε τον Τζον Λι και δεκάδες άλλους αξιωματούχους στη λίστα των κυρώσεων των ΗΠΑ, ενώ και το YouTube μπλόκαρε το κανάλι της προεκλογικής του εκστρατείας, το 2022.
Ο Τζον Λι, καθολικός που φοίτησε σε σχολεία ιησουιτών, προτίμησε να εισέλθει στην αστυνομία αντί να σπουδάσει για να γίνει μηχανικός. Ο ίδιος έχει διηγηθεί σε κινεζική εφημερίδα ότι έκανε αυτή την επιλογή επειδή όταν ήταν παιδί τον είχαν εκφοβίσει και χτυπήσει μέλη συμμορίας στον δρόμο.
Παντρεμένος και πατέρας δύο παιδιών ο Τζον Λι δεν μιλά για την οικογένειά του, κυρίως αρνείται να δηλώσει αν διαθέτει ακόμη τη βρετανική υπηκοότητα, την οποία ο ίδιος απαρνήθηκε όταν ανέλαβε κυβερνητικές θέσεις.
Ο Λι έχει δεσμευθεί να αναγάγει σε προτεραιότητά του «την εθνική ασφάλεια», συνεχίζοντας την εκστρατεία καταστολής των αντιφρονούντων που ξεκίνησε η προκάτοχός του Κάρι Λαμ. Ωστόσο, ο επιχειρηματικός κόσμος αναμένει να δει πώς θα αντιδράσει στον τομέα της οικονομίας, καθώς το τρίτο μεγαλύτερο οικονομικό κέντρο παγκοσμίως παραμένει αποκομμένο από τον υπόλοιπο κόσμο από την αρχή της πανδημίας covid-19.
