Αφού έμεινε εκτός της κοινής αμυντικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για 30 χρόνια, η Δανία προχωρά, σήμερα Τετάρτη, σε δημοψήφισμα σχετικά με το αν θα ανατρέψει την απόφασή της για εξαίρεση, με τα βλέμματα στραμμένα στην εισβολή στην Ουκρανία.

Περισσότερο από το 65% των 4,3 εκατομμυρίων ψηφοφόρων της χώρας αναμένεται να ψηφίσουν υπέρ της κατάργησης της εξαίρεσης, σύμφωνα με την τελευταία δημοσκόπηση που δημοσιεύθηκε την Κυριακή, ωστόσο, οι προβλέψεις των αναλυτών παραμένουν επιφυλακτικές, δεδομένης της χαμηλής προσέλευσης των ψηφοφόρων που αναμένεται, και του πολιτικού παρελθόντος της χώρας που πολλές φορές έχει πει «όχι» στην περαιτέρω ενσωμάτωση στην ΕΕ, με πιο πρόσφατη το 2015 για θέματα αστυνομίας και ασφάλειας.

«Πρέπει πάντα να ψηφίζουμε όταν υπάρχει ψηφοφορία», προέτρεψε τους Δανούς η πρωθυπουργός Μέττε Φρεντέρικσεν, κατά τη διάρκεια της τελευταίας τηλεοπτικής συζήτησης ενόψει του δημοψηφίσματος. «Πιστεύω με όλη μου την καρδιά ότι πρέπει να ψηφίσουμε ναι. Σε μια εποχή που πρέπει να αγωνιστούμε για την ασφάλεια στην Ευρώπη, πρέπει να είμαστε πιο ενωμένοι με τους γείτονές μας», πρόσθεσε.

Η Δανία είναι μέλος της ΕΕ από το 1973, αλλά έβαλε φρένο στη μεταφορά περισσότερης εξουσίας στις Βρυξέλλες το 1992, όταν το 50,7% των πολιτών απέρριψε τη Συνθήκη του Μάαστριχτ, την ιδρυτική συνθήκη της Ε.Ε..

Καθώς για να τεθεί σε ισχύ η συνθήκη απαιτούνταν η επικύρωση από όλα τα κράτη μέλη και προκειμένου να πείσει τους Δανούς,η Κοπεγχάγη διαπραγματεύτηκε μια σειρά εξαιρέσεων (opt-out) και οι Δανοί την ενέκριναν τελικά τον επόμενο χρόνο.

Έκτοτε, η Δανία παρέμεινε εκτός του ευρωπαϊκού ενιαίου νομίσματος, του ευρώ — το οποίο απέρριψε σε δημοψήφισμα το 2000 — καθώς και των κοινών πολιτικών του μπλοκ για τη δικαιοσύνη και τις εσωτερικές υποθέσεις και την άμυνα.

Η αμυντική εξαίρεση σημαίνει ότι η σκανδιναβική χώρα, ιδρυτικό μέλος του ΝΑΤΟ, δεν συμμετέχει στην εξωτερική πολιτική της ΕΕ όσον αφορά την άμυνα και δεν συνεισφέρει στρατεύματα σε στρατιωτικές αποστολές της ΕΕ.

Η Δανή Σοσιαλδημοκράτης πρωθυπουργός προκήρυξε το δημοψήφισμα μόλις δύο εβδομάδες μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και αφού κατέληξε σε συμφωνία με την πλειοψηφία των κομμάτων στο κοινοβούλιο της Δανίας, ενώ ταυτόχρονα, ανακοίνωσε και σχέδια για αύξηση των αμυντικών δαπανών στο 2% του ΑΕΠ.

Έντεκα από τα 14 κόμματα της Δανίας προτρέπουν τους ψηφοφόρους να πουν «ναι» στην εγκατάλειψη του opt-out, αντιπροσωπεύοντας περισσότερα από τα τρία τέταρτα των εδρών στο κοινοβούλιο. Δύο ακροδεξιά ευρωσκεπτικιστικά κόμματα — το Δανικό Λαϊκό Κόμμα και η Νέα Δεξιά — καθώς και η ακροαριστερή Λίστα Ενότητας, ζήτησαν από τους πολίτες να πουν «όχι».

Ένα από τα κύρια επιχειρήματά τους, όσο αφορά τους ακροδεξιούς, είναι ότι η ανάδυση μιας κοινής ευρωπαϊκής άμυνας θα γινόταν σε βάρος του ΝΑΤΟ, το οποίο ήταν ο ακρογωνιαίος λίθος της άμυνας της Δανίας από τη δημιουργία του το 1949. «Το ΝΑΤΟ είναι ο εγγυητής της ασφάλειας της Δανίας. Θα ήταν τελείως διαφορετικό αν οι αποφάσεις παίρνονται στις Βρυξέλλες», υποστήριξε ο επικεφαλής του Δανικού Λαϊκού Κόμματος Μόρτεν Μέσερσμιτ κατά τη διάρκεια συζήτησης την Κυριακή.

Σύμφωνα με αναλυτές η πιθανή ένταξη της Δανίας στην κοινή αμυντική πολιτική της ΕΕ θα είχε σχετικά μέτρια επίδραση στην αρχιτεκτονική ασφάλειας της Ευρώπης, ιδιαίτερα σε σύγκριση με την ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, αλλά και οι δύο εξελίξεις αποτελούν «μέρος της ίδιας σιτορίας» και θα ενίσχυαν τη στρατιωτική συνεργασία σε μια ήπειρο που έχει σοκαριστεί από τον πόλεμο στην Ουκρανία .

Με πληροφορίες από AFP