Πριν από δύο δεκαετίες η έγκυος με το ψευδώνυμο Φρανσίσκα εισήχθη σε κλινική της Χιλής για να φέρει στον κόσμο το πρώτο της παιδί. Η γυναίκα, θετική στον ιό HIV που προκαλεί το Έιτζ, γέννησε με καισαρική ένα υγιέστατο αγόρι. Όταν συνήλθε από την αναισθησία και την όλη επέμβαση το 2002, οι γιατροί ενημέρωσαν τη Φρανσίσκα ότι δεν θα μπορέσει να ξαναγίνει μητέρα. Χωρίς τη συγκατάθεσή της προχώρησαν σε εξαναγκαστική στείρωση υποστηρίζοντας ότι θα ήταν ανεύθυνο από μέρους της, ούσα θετική στον ιό HIV, να φέρει στον κόσμο άλλα παιδιά!
Την περασμένη εβδομάδα ο νέος πρόεδρος της Χιλής, Γκάμπριελ Μπόριτς, απολογήθηκε δημοσίως στη Φρανσίσκα κατά τη διάρκεια μιας ειδικής τελετής στην πρωτεύουσα, Σαντιάγο. Ο Μπόριτς αναγνώρισε την κρατική ευθύνη στην υπόθεση της Φρανσίσκα λέγοντας: «Το κράτος είναι υπεύθυνο… Υπόσχομαι να γίνουμε καλύτεροι ώστε να μην ξανασυμβεί αυτό».
Τον περασμένο Αύγουστο το χιλιανό κράτος συμφώνησε να καταβάλλει αποζημίωση στη Φρανσίσκα για όσα υπέστη στα χέρια των λειτουργών της δημόσιας υγείας και δεσμεύτηκε να καταβάλλει προσπάθειες για την ευαισθητοποίηση των πολιτών απέναντι στην αναπαραγωγική δικαιοσύνη. Η Ενίντ Μουτόνι Ντίγα, επικεφαλής του Κέντρου για τα Αναπαραγωγικά Δικαιώματα, χαρακτήρισε την κίνηση του Μπόριτς «συμβολική» σε πολλά επίπεδα. «Για πρώτη φορά, το κράτος της Χιλής αναγνωρίζει τις διεθνείς υποχρεώσεις του και ότι τα δικαιώματα της Φρανσίσκας, όπως και πολλών άλλων γυναικών, έχουν παραβιαστεί», δήλωσε στο δίκτυο, Al Jazeera. «Αυτή η αποζημίωση θέτει πρότυπα στις κυβερνήσεις και δίνει τη δυνατότητα στα θύματα αυτών των υποθέσεων να διεκδικήσουν δικαστικά το δίκιο τους».
Η ίδια η Φρανσίσκα παρακολούθησε το κρατικό «mea culpa» σε μετάδοση livestream και δήλωσε: «Είμαι χαρούμενη που κλείνει αυτό το κεφάλαιο της ζωής μου. Τώρα απλά θέλω να ζήσω ήρεμα δίπλα στο παιδί μου και ελπίζω να μπορέσουν κι άλλες γυναίκες να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους».
