Καθώς ο πλανήτης οδεύει προς γενικευμένη σύγκρουση και ενώ τα ελληνοτουρκικά έχουν εισέλθει σε φάση δηλώσεων τελεσιγραφικού τύπου από την πλευρά της γείτονος, με ευθεία αμφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου, το ΜέΡΑ25 επανέφερε την πρότασή του για μια περιφερειακή, διεθνή διάσκεψη.
Η πρόταση του ΜέΡΑ25 εδράζεται σε μια σειρά ορθών προσεγγίσεων επί της αρχής: πρώτον, ότι οι ξένοι διαμεσολαβητές-πάτρωνες της Ελλάδας δεν προσφέρουν πραγματική ασφάλεια στην πατρίδα μας, αλλά αντιθέτως οδηγούν (μεταξύ αυτών, πρωτίστως οι ΗΠΑ) σε νέα «γκριζαρίσματα» εις βάρος της κυριαρχίας της πατρίδας μας.
Δεύτερον, ότι η Ελλάδα πρέπει να διαθέτει μια δική της πολιτική ειρήνης, η οποία αναγκαστικώς θα βασίζεται σε ένα περιφερειακό σχέδιο ειρήνης. Εξίσου ορθή είναι η επιδίωξη για μια ταυτόχρονη, κοινωνικοαπελευθερωτική στάση των λαών Ελλάδας και Τουρκίας.
Ωστόσο, η επί της αρχής ορθή αυτή θέση έχει τα όριά της ως προς την πειστικότητά της, όσο δεν λαμβάνει υπόψιν κάποιες βασικές παραμέτρους.
Πρώτον, όλες οι διεθνείς συμφωνίες δεν είναι ταυτόσημες. Η συμφωνία με τη Γαλλία, όσες αδυναμίες και αν έχει, προβλέπει και αμυντική συνδρομή. Υπ’ αυτήν την έννοια, είναι τελείως διαφορετική από τη συμφωνία με τις ΗΠΑ, με την οποία δίνουμε τα πάντα, χωρίς να παίρνουμε τίποτα. Διεθνείς αμυντικές συμφωνίες χρειαζόμαστε. Το ζήτημα είναι με ποιους τις συνάπτουμε και βάσει ποιων όρων.
Δεύτερον, παρότι οι ξένες διαμεσολαβήσεις-πατρωνίες πράγματι υποδαυλίζουν τις εντάσεις και τους πολέμους στην περιοχή, οι αντιθέσεις αυτές έχουν και μια ενδογενή δυναμική, η οποία δεν μπορεί να επιλυθεί με μια διεθνή διάσκεψη απλώς. Τουρκία- Κύπρος, Τουρκία- Ελλάδα, Τουρκία- Συρία, Τουρκία- Ιράκ, Ισραήλ- Παλαιστίνη, Ισραήλ-Λίβανος, Κουρδικό, αποτελούν τα βασικότερα αλλά όχι τα μόνα ζητήματα, τα οποία δεν επιτρέπουν μια συνολική περιφερειακή διάσκεψη ειρήνης, ενώ επιπλέον δυναμιτίζουν και τις όποιες απόπειρες διακανονισμού γύρω από ζητήματα ΑΟΖ. Άρα προτού επιλυθούν ή έστω περάσουν σε φάση ύφεσης αυτά τα ζητήματα, μια τέτοια διεθνής διάσκεψη είναι αν όχι ανέφικτη, τουλάχιστον υπονομευμένη.
Τρίτον, ποιοι ακριβώς ανήκουν στην περιοχή μας και επομένως θα πρέπει να κληθούν σε μια τέτοια διάσκεψη; Το υποσύστημα ασφαλείας της Ανατολικής Μεσογείου είναι άρρηκτα δεμένο με εκείνο της Μαύρης Θάλασσας, όπως και με την μεσανατολική ενδοχώρα. Το να παραβλέψουμε το ρόλο και εκείνων των δυνάμεων (Ρωσίας, Ιράν κλπ.) απλώς θα οδηγήσει σε αποτυχία την όποια προσπάθεια. Αν τις καλέσουμε όμως, θα δούμε ότι τα ζητήματα της ανατολικής Μεσογείου αποτελούν κομβικό κρίκο στην σύγκρουση επί της νέας παγκόσμιας ισορροπίας.
Τέταρτον, η πρόταση του ΜΕΡΑ25 ξεπερνά το ζήτημα της μη αναγνώρισης της Κυπριακής Δημοκρατίας από την Τουρκία, με το επιχείρημα ότι αν η Τουρκία δεν προσέλθει, θα αυτοαπομονωθεί. Και λοιπόν; Ας πούμε ότι όντως αυτοαπομονώνεται από τη διεθνή διάσκεψη. Δύο τινά θα μπορούσαν να συμβούν. Ή η διεθνής διάσκεψη θα αποτύχει (το πιθανότερο) ή η διεθνής διάσκεψη θα πετύχει, η Τουρκία θα νιώσει ότι όντως απομονώνεται και επομένως θα καταφύγει σε κάποια μορφή χρήσης βίας. Άρα αυτό το οποίο πάμε να αποφύγουμε, το βρίσκουμε μπροστά μας από άλλο δρόμο.
Πέμπτον, σε μια τέτοια διεθνή διάσκεψη, η Ελλάδα τι ακριβώς θα προτείνει; Αν πρόκειται να προτείνει την εφαρμογή του δικαίου της θάλασσας, ξέρουμε την τουρκική απάντηση. Πώς θα ανταπαντήσουμε; Εκτός και αν η πρόθεση είναι να πάμε σε έναν πολυμερή διακανονισμό πέραν του δικαίου της θάλασσας. Ποιος θα είναι αυτός;
Η πρόταση του ΜΕΡΑ25 δεν είναι μακροπρόθεσμα αρνητική. Είναι όμως βραχυμεσοπρόθεσμα ανέφικτη. Μπορεί να τεθεί επί τάπητος με πιθανότητες επιτυχίας, αφού η κατάσταση στο πεδίο θα έχει μεταβληθεί. Μια τέτοια μεταβολή στο πεδίο μπορεί να έρθει λόγω υποχώρησης των ΗΠΑ εξαιτίας ρωσικής επικράτησης στον πόλεμο στην Ουκρανία ή μετά από ελληνοτουρκικό πόλεμο ή και μετά από έναν μείζονα πόλεμο στον οποίο θα ηττηθεί το Ισραήλ καταλυτικώ τω τρόπω.
Επίσης παραγνωρίζει ότι υφίσταται εδώ και τουλάχιστον τέσσερις δεκαετίες ένα πραγματικό πρόβλημα, νεοοθωμανικού τουρκικού αναθεωρητισμού (όπως ακριβώς υπάρχει από το 1948 πρόβλημα με τις πολιτικές του Ισραήλ). Η Τουρκία αμέσως μετά το 1974 ξεκίνησε να θέτει με κλιμακούμενη ένταση, ζήτημα αλλαγής του καθεστώτος στο Αιγαίο. Η Τουρκία επιχείρησε μαζί με τις ΗΠΑ αλλαγή καθεστώτος στη Συρία. Η Τουρκία εισέβαλε στο Ιράκ, μόλις το τελευταίο αποδυναμώθηκε εξαιτίας της αμερικανικής κατοχής. Η Τουρκία συμμετέχει στον εμφύλιο πόλεμο στη Λιβύη. Δεν πρόκειται επομένως περί παρεξήγησης ή δίδυμων εθνικισμών μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας, αλλά για διεκδίκηση από πλευράς της Τουρκίας ενός ηγεμονικού ρόλου στην περιοχή μας, ο οποίος αναγκαστικώς περνά μέσα και από πολέμους.
Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, το ΜέΡΑ25 θα μπορούσε να μιλήσει για εθνική πολιτική ειρήνης με πειστικό τρόπο, αν πρώτα μιλήσει εξίσου πειστικά για εθνική πολιτική άμυνας και κατοχύρωσης των δικαιωμάτων του ελληνισμού. Με εγχώρια, εθνική αμυντική βιομηχανία, με παλλαϊκή άμυνα, με πραγματικά πολύπλευρες συμμαχίες, με σχέσεις ανάσχεσης του τουρκικού αναθεωρητισμού.
Αν δεν πει και όλα αυτά, αν δεν προχωρήσει σε μια βαθιά και ειλικρινή συζήτηση ως κόμμα με τον ελληνικό λαό, συμπεριλαμβάνοντας όλους εκείνους που δεν εντέλλονται από ξένες πρεσβείες (και υπάρχουν και τέτοιοι), αν δεν επεξεργαστεί ένα πρόγραμμα βιώσιμης ανάπτυξης της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας και επωφελών εξοπλισμών, δεν μπορεί να υποστηρίξει πειστικά την πολιτική ειρήνης την οποία θέλει να πρεσβεύει. Και έτσι, ενώ η γραμμή της νέας εθνικοφροσύνης θα καταρρέει δικαίως, η γραμμή του συνδυασμού πατριωτισμού και του διεθνισμού θα καταρρίπτεται εξίσου, αλλά ατυχώς και άδικα, από αδυναμίες εκείνων που τη διατυπώνουν.
Υ.Γ.: Όταν ο Ανδρέας Παπανδρέου είπε το «βυθίσατε το Χόρα» υπήρχε πράγματι η ΕΣΣΔ. Αλλά και τώρα υπάρχει το σινο-ρωσικό μπλοκ, το οποίο είναι ακόμα δυναμικότερο της τότε ΕΣΣΔ. Να μην ψάχνουμε για δικαιολογίες λοιπόν, όταν δεν πράττουμε αυτό το οποίο και οφείλουμε και μπορούμε.
