Οι ερευνητές θεωρούν πως ανακάλυψαν την προέλευση του Μαύρου Θανάτου, περισσότερα από 600 χρόνια αφότου σκότωσε δεκάδες εκατομμύρια ανθρώπους στην Ευρώπη, την Ασία και τη Βόρεια Αφρική.

Η κατάρρευση της υγείας στα μέσα του 14ου αιώνα μ.Χ. αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά επεισόδια ασθενειών στην ανθρώπινη ιστορία.

Όμως, παρά την πολυετή έρευνα, οι επιστήμονες δεν ήταν σε θέση να εντοπίσουν από που ξεκίνησε η βουβωνική πανώλη.

Νέες επιστημονικές αναλύσεις υποδεικνύουν ότι ο τόπος εκκίνησης της πανδημίας υπήρξε το Κιργιστάν, στην Κεντρική Ασία, τη δεκαετία του 1330.

Μια ερευνητική ομάδα από το Πανεπιστήμιο του Στέρλινγκ στη Σκωτία, το Ινστιτούτο Μαξ Πλανκ και το Πανεπιστήμιο του Τύμπινγκεν στη Γερμανία ανέλυσε αρχαία δείγματα DNA από δόντια σκελετικών καταλοίπων σε νεκροταφεία κοντά στη λίμνη Ισσύκ-Κουλ, στο Κιργιστάν.

Οι ερευνητές επέλεξαν την περιοχή καθώς παρατήρησαν μια σημαντική αύξηση στις ταφές ανάμεσα στο 1338 και το 1339.

Η Δρ. Μαρία Σπύρου, ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο του Τύμπινγκεν, δήλωσε ότι η ομάδα ανέλυσε την αλληλουχία του DNA από επτά σκελετούς.

Η ανάλυση των οδοντικών καταλοίπων είναι ουσιώδης, σύμφωνα με τον Δρ Σπύρου, καθώς περιέχουν πολλά αιμοφόρα αγγεία και δίνουν στους ερευνητές «υψηλές πιθανότητες να ανιχνεύσουν παθογόνα που μεταδίδονται στο αίμα και μπορεί να προκάλεσαν το θάνατο των ατόμων».

Η ερευνητική ομάδα κατάφερε να βρει το βακτήριο της πανώλης, Yersinia pestis, σε τρία από αυτά.

Έτσι, φαίνεται πως ο Μαύρος Θάνατος «διαδίδεται από ανθρώπους και όχι από αρουραίους».

Ο Δρ. Φίλιπ Σλάβιν, ιστορικός στο Πανεπιστήμιο του Στέρλινγκ, δήλωσε σχετικά με την ανακάλυψη:

«Η μελέτη μας θέτει στο τέλος ένα από τα μεγαλύτερα και πιο συναρπαστικά ερωτήματα στην ιστορία και καθορίζει πότε και πού ξεκίνησε ο πιο διαβόητος και αχρείος δολοφόνος της ανθρωπότητας».

Η έρευνα έχει ορισμένους περιορισμούς – συμπεριλαμβανομένου του μικρού μεγέθους του δείγματος.

Ο Δρ. Μάικλ Ναπ από το Πανεπιστήμιο του Οτάγκο στη Νέα Ζηλανδία, ο οποίος δεν συμμετείχε στην έρευνα, την επαίνεσε ως “πραγματικά πολύτιμη”, αλλά σημείωσε: “Τα δεδομένα από πολύ περισσότερα άτομα, εποχές και περιοχές… θα βοηθούσαν πραγματικά να διευκρινιστεί η ερμηνεία των δεδομένων που συλλέχθηκαν εδώ».

Η εργασία των ερευνητών δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature, με τίτλο «Η πηγή του Μαύρου Θανάτου στην κεντρική Ευρασία του δέκατου τέταρτου αιώνα».

Τι είναι η βουβωνική πανώλη;

Η πανώλη είναι μια δυνητικά θανατηφόρα μολυσματική ασθένεια που προκαλείται από βακτήρια που ονομάζονται Yersinia pestis που ζουν σε ορισμένα ζώα -κυρίως τρωκτικά- και στους ψύλλους τους.

Η βουβωνική πανώλη είναι η πιο κοινή μορφή της νόσου που μπορούν να προσβληθούν οι άνθρωποι. Το όνομα προέρχεται από τα συμπτώματα που προκαλεί – επώδυνους, διογκωμένους λεμφαδένες ή «βουβώνες» στη βουβωνική χώρα ή στη μασχάλη.

Από το 2010 έως το 2015, καταγράφηκαν 3.248 κρούσματα παγκοσμίως, συμπεριλαμβανομένων 584 θανάτων.

Ιστορικά, έχει ονομαστεί και Μαύρος Θάνατος, αναφορικά με τη γαγγραινική κηλίδωση τον και θάνατο μερών του σώματος, όπως τα δάχτυλα των χεριών και των ποδιών, που επιφέρει η ασθένεια.