Σε εξέλιξη βρίσκεται πρωτοβουλία δασκάλων και καθηγητών/τριών για την ίδρυση εκπαιδευτικών δομών στις γυναικείες φυλακές Κορυδαλλού και η συγκέντρωση υπογραφών για το σχετικό αίτημα. Μάλιστα η πρόσφατη διοργάνωση στο μικρό προαύλιο των γυναικείων φυλακών Κορυδαλλού επίδειξης μόδας με κρατούμενες σε ρόλο μοντέλων, σχολιάζεται σε σύγκριση με την αδιαφορία για την εκπαίδευση των κρατουμένων.
Αυτή τη στιγμή στο Κατάστημα Κράτησης Κορυδαλλού ΙΙ κρατούνται περίπου 170 υπόδικες κρατούμενες, με ένα ποσοστό της τάξης του 45% από αυτές να μην έχουν ολοκληρώσει την εννεαετή υποχρεωτική εκπαίδευση σύμφωνα με την σχετική ανακοίνωση της πρωτοβουλίας που διεκδικεί:
- Την ίδρυση και λειτουργία εκπαιδευτικής δομής στις Γυναικείες Φυλακές Κορυδαλλού όπως ορίζει ο νόμος 4763/2020.
- Τη διάθεση χώρων της φυλακής για εκπαιδευτικές δομές
- Το άνοιγμα της φυλακές σε δράσεις που διασφαλίζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα και την έμφυλη ισότητα».
Τη δημιουργία εκπαιδευτικής δομής στον Κορυδαλλό στηρίζει η Ομοσπονδία ιδιωτικών Εκπαιδευτικών Λειτουργών Ελλάδος με ψήφισμα στήριξης στο οποίο κάνει λόγο για δίκαιο αίτημα, που χρειάζεται να ικανοποιηθεί άμεσα. Στην ανάγκη ίδρυσης εκπαιδευτικών δομών όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης και τμημάτων εκμάθησης της Ελληνικής γλώσσας στα καταστήματα κράτησης και στις γυναικείες φυλακές Κορυδαλλού έχει αναφερθεί επανειλημμένα και η Β’ ΟΛΜΕ Πειραιά, η οποία σε πρόσφατη ανακοίνωσή της με τίτλο «να τι συμβαίνει όταν δεν υπάρχει σχολείο στις γυναικείες φυλακές» σχολιάζει πως «είναι τραγικό να καλύπτονται με τέτοιους παραπλανητικούς τρόπους οι ανεπάρκειες και οι αμέλειες ενός σωφρονιστικού συστήματος που συντηρεί και αναπαράγει τις διακρίσεις και τις ανισότητες, που υποκρίνεται κοινωνική ευαισθησία με τρόπο ανέξοδο και ανάρμοστο».
Το κείμενο του ψηφίσματος
Την Τετάρτη, 6 Ιουλίου στο μικρό προαύλιο των γυναικείων φυλακών Κορυδαλλού έλαβε χώρα επίδειξη μόδας με κρατούμενες σε ρόλο μοντέλων. Θα πείτε και γιατί αυτό είναι κακό; Δε θέλουμε δράσεις δημιουργικές και ευφάνταστες για όλες τις κρατούμενες και κρατούμενους στις φυλακές;
Τι συμβαίνει όμως στις γυναικείες φυλακές Κορυδαλλού; Μετά τη μεταφορά των γυναικείων φυλακών στον Ελαιώνα Θηβών το 2008, στο σύμπλεγμα των Καταστημάτων Κράτησης Κορυδαλλού, παρέμεινε σε λειτουργία το Κατάστημα Κράτησης Κορυδαλλού ΙΙ, στο οποίο κρατούνται περίπου 170 υπόδικες κρατούμενες. Σε γενικές γραμμές, γνωρίζουμε ότι οι γυναίκες κρατούμενες προέρχονται από διαφορετικά πολιτισμικά περιβάλλοντα και ένα ποσοστό της τάξης του 45% των γυναικών δεν έχει ολοκληρώσει την εννεαετή υποχρεωτική εκπαίδευση και δεν έχει εργαστεί ούτε πρόκειται να λάβει σύνταξη.
Επιπρόσθετα, το 75% των γυναικών που αποφυλακίζονται είναι μητέρες, ενώ το ποσοστό του πρότερου εγκλεισμού των γυναικών κατά την τελευταία πενταετία είναι της τάξεως του 38,5%. Κατανοούμε επομένως τον ιδιαίτερα ευάλωτο χαρακτήρα του πληθυσμού των γυναικείων φυλακών και αντιλαμβανόμαστε πόσο καθοριστικό και προστατευτικό παράγοντα αποτελεί η εκπαίδευση στην προσπάθεια των γυναικών αυτών όχι μόνο να διαχειριστούν με ευχάριστο και δημιουργικό τρόπο το χρόνο της φυλάκισης, ο οποίος δεν μπορεί να είναι ο μοναδικός στόχος, αλλά κυρίως στο να αποφύγουν ένα νέο εγκλεισμό για την ίδια ή άλλη πράξη.
Η κοινή αυτή διαπίστωση σε συνδυασμό με τη δράση της 6ης Ιουλίου, η οποία είχε ως κεντρικό σύνθημα «Η ομορφιά και η θηλυκότητα δεν φυλακίζονται», γεννά αρκετά ερωτηματικά. Αυτό που προκαλεί πραγματικά τον κοινό νου είναι ότι στις γυναικείες φυλακές, παρά τις έντονες πιέσεις και τις επίμονες προσπάθειες, δε λειτουργεί καμία επίσημη εκπαιδευτική δομή ενώ με ευκολία αδειοδοτούνται δράσεις που σύμφωνα με την κυρίαρχη αντίληψη έχουν «γυναικείο χαρακτήρα». Οι δράσεις αυτές τύπου καλλιστεία, πασαρέλα κτλ δύσκολα θα μπορούσαν να κατανοηθούν ως προσπάθειες ενίσχυσης της ανθεκτικότητας των γυναικών, ώστε οι τελευταίες να μπορέσουν να ανταποκριθούν στις δύσκολες απαιτήσεις που αναδύονται κατά την έξοδό τους από την κράτηση.
Την ίδια στιγμή που στις αντρικές φυλακές Κορυδαλλού λειτουργεί σήμερα ένα Δημοτικό Σχολείο, ένα Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας, ένα ΔΙΕΚ με τρεις ειδικότητες, τμήματα εκμάθησης ελληνικών, τμήμα κινηματογράφου κτλ, οι γυναίκες κρατούμενες έχουν κριθεί στην ουσία ανάξιες για την ολοκλήρωση των εγκύκλιων σπουδών τους. Αντίθετα, διαφημίζεται και υποστηρίζεται τόσο από τη Διοίκηση του Καταστήματος όσο και από πρόσωπα που διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στα κέντρα λήψης αποφάσεων για την αντεγκληματική πολιτική, ξεπερασμένου τύπου εκδηλώσεις που αναπαράγουν όλες τις ηγεμονικές αντιλήψεις περί θηλυκότητας, όπως αυτή της «μεταμόρφωσης» των κρατουμένων σε μοντέλα, όπως διακηρύσσει ο ιδιοκτήτης της Ακαδημίας Μοντέλων που συμμετείχε στη διοργάνωση.
Θα γινόταν άραγε μια τέτοια δράση σε ανδρική φυλακή; Γιατί στους άντρες επιλέγονται να αναπτύσσονται δράσεις που συνδέονται με τον πολιτισμό και τη συνεχιζόμενη εκπαίδευση; Γιατί στους άνδρες επιτυγχάνεται η επανασύνδεση με την εκπαίδευση και καθίσταται στόχος οι κρατούμενοι να μην ξαναπεράσουν την περιστρεφόμενη πόρτα της φυλακής, αλλά να διεκδικήσουν καλύτερους όρους ζωής, εργασίας και καθημερινότητας;
Οι δράσεις είναι σημαντικές για το άνοιγμα των φυλακών στην κοινωνία. Όμως οφείλουν να είναι χειραφετητικές, να προωθούν την υποστήριξη των φυλακισμένων με όρους ισότητας και ισονομίας και να διασφαλίζουν το δικαίωμα στην εκπαίδευση, ανεξαρτήτως φύλου, κοινωνικής τάξης και εθνότητας.