Ο Σωτήρης Λαπιέρης, δημοτικός σύμβουλος Χαλανδρίου, ως επικεφαλής στις τελευταίες εκλογές της Πρωτοβουλίας Πολιτών «Χαλάνδρι Ενάντια», είναι ο ένας από τους τέσσερις συλληφθέντες κατά την βίαια και αναίτια διάλυση της πρόσφατης διαδήλωσης στο κέντρο της Αθήνας για τον Γιάννη Μιχαηλίδη, οι οποίοι αντιμετωπίζουν εκ νέου σήμερα το Αυτόφωρο. Τυχαίνει επίσης να είναι συνεργάτης του «Κοσμοδρόμιου», όπου έχουν δημοσιευθεί άρθρα και μεταφράσεις του. Η διεξοδικά αποτυπωμένη περιπέτειά του, που δεν είναι διόλου ατομική, μας δίνει την αφορμή για μια προ πολλού αναγκαία συζήτηση σχετικά με την περιστολή των συνταγματικών δικαιωμάτων, την αστυνομική βία και την στρέβλωση της ενημέρωσης στην Ελλάδα της κυβέρνησης Μητσοτάκη.
Πόσο εύκολο είναι (αν κρίνουμε από την περίπτωσή σου) να βρεθεί κάποιος από τη θέση του διαδηλωτή σε αυτήν κάποιου που έχει ξυλοφορτωθεί, προσάγεται στην Ασφάλεια και οδηγείται την επομένη το πρωί στο Αυτόφωρο;
Απ’ ό,τι φαίνεται είναι ιδιαίτερα εύκολο. Έχει να κάνει με τις πολιτικές εντολές που έχει κάθε φορά η Αστυνομία για την αντιμετώπιση των διαδηλωτών. Από τη στιγμή που σε μια σειρά από περιπτώσεις, όπως και στην προχθεσινή, υπήρχε η απόφαση να διεξαχθεί η πορεία υπό τους εξαιρετικά περιοριστικούς όρους του νέου νόμου για τις διαδηλώσεις, δηλαδή να μην διεξαχθεί, η Αστυνομία κινήθηκε για να διαλύσει την πορεία με κάθε τρόπο, όπως και έγινε. Άρα σε αυτή την περίπτωση, όταν οι διαδηλωτές που συμμετέχουν δέχονται τις επιθέσεις της Αστυνομίας για να μην διαδηλώσουν, τότε εύλογα μπορεί κάποιος να καταλήξει ξυλοφορτωμένος (με τρείς και τέσσερις και πέντε αστυνομικούς να τον χτυπάνε) και πιθανότατα και στο νοσοκομείο. Αυτό προφανώς αναγκαστικά θα πρέπει στη συνέχεια να συνοδευτεί από κατηγορίες για να δικαιολογηθεί το ξύλο, ειδάλλως θα είναι αναίτια και δίχως πρόσχημα η επίθεση της Αστυνομίας.
Με ποιο κριτήριο, άραγε, οι 14 προσαγωγές μετατράπηκαν σε 4 συλλήψεις;
Είναι εμφανές από το ποιοι καταλήξαμε να κατηγορούμαστε. Το μόνο κριτήριο ήταν το ποιοι φάγαμε το περισσότερο ξύλο, τουλάχιστον που να είναι καταγεγραμμένο από τους φωτορεπόρτερ ή από άλλους διαδηλωτές σε βίντεο. Τόσο ο άνθρωπος που ήρθε να βιντεοσκοπήσει τη σύλληψή μου όσο και ο συγκατηγορούμενος που φαίνεται στα βίντεο να τον χτυπάνε οι άνδρες των ΜΑΤ, ενώ είναι με χειροπέδες και οδηγείται κάπου στην Πανεπιστημίου, ήταν εμφανές ότι θα αποτελούσαν τις επόμενες μέρες, μαζί και με τη δική μου περίπτωση, το «υλικό» που θα πιστοποιούσε την αναίτια διάλυση της πορείας, σε εφαρμογή του νόμου περιορισμού των διαδηλώσεων. Οπότε, νομίζω ότι αυτό είναι το βασικό κριτήριο: να κατηγορηθούν οι άνθρωποι που αποδεδειγμένα χτυπήθηκαν, ώστε να υπάρχει μια «δικαιολογία» για το ξύλο που έφαγαν. Τώρα για τον τέταρτο συλληφθέντα, η αλήθεια είναι, δεν μπορώ να ξέρω γιατί είναι μια τελείως ιδιαίτερη περίπτωση. Ο άνθρωπος απλά έφευγε από την πορεία και δεν ήταν καν παρών στην φάση της καταστολής. Μπορεί να υπάρχει κάποια «ταρίφα» σε σχέση με όσους προσήχθησαν.
Ποιες είναι οι κατηγορίες;
Οι κατηγορίες είναι, σύμφωνα με τις καταθέσεις των ανδρών των ΜΑΤ, ότι συμμετείχα σε ομάδα πενήντα ατόμων που επιτέθηκε με πέτρες, ξύλα και όπλα εναντίον τους και νομίζω και σε καταστήματα. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την κατάθεση του άνδρα των ΜΑΤ που ζητά την δίωξή μου, εγώ φέρομαι να προσπάθησα να του επιτεθώ, αλλά απέτυχα για λόγους ανεξάρτητους από τη θέλησή μου, διότι αυτός φορούσε κράνος… Σε κάθε περίπτωση οι κατηγορίες που έχουν διαβιβαστεί στον εισαγγελέα και με τις οποίες παραπεμφθήκαμε στο δικαστήριο είναι αντίσταση κατά της αρχής, απείθεια, απόπειρα σωματικής βλάβης, και κάποια παραβίαση του νόμου περί όπλων χωρίς να αναφέρεται συγκεκριμένη διάταξη. Αρχικά, μία από τις δύο καταθέσεις, η οποία τελικά δεν μπήκε στη δικογραφία, ανέφερε ότι αποπειράθηκα να προκαλέσω βλάβη σε φυσούνα των ΜΑΤ. Αλλά αφού δεν μπήκε στην δικογραφία, δεν ξέρουμε ποια είναι η παραβίαση του νόμου περί όπλων.
Ερχόμαστε λοιπόν σε ένα κρίσιμο στοιχείο: Υπάρχει πάντα ένας εισαγγελέας πρόθυμος να αποδεχθεί τις πιο εξωφρενικές κατηγορίες (ακόμη και για γεγονότα που έλαβαν χώρα στο φως της ημέρας και έχουν αποτυπωθεί) και επίσης πολύ πρόθυμος πάντα να παραβλέψει ότι ενώπιόν του παρουσιάζονται άνθρωποι εμφανώς κακοποιημένοι, σαν να μην αποτελούσε και αυτό ποινικό ζήτημα. Μήπως η εστίασή μας στην αστυνομική βία είναι κάπως έκκεντρη, με δεδομένη τη βαθιά συνενοχή του μηχανισμού της δικαιοσύνης στις αυθαιρεσίες;
Νομίζω ότι αυτή η παρατήρηση είναι ιδιαίτερα κρίσιμη. Εάν η δικαιοσύνη έστηνε έναν φραγμό απέναντι στα κατηγορητήρια που έρχονται από την αστυνομία και τις καρμπόν καταθέσεις (με στοιχεία επιστημονικής φαντασίας) των ανδρών των ΜΑΤ, τότε αυτή η βιομηχανία κατασκευής κατηγορούμενων, που απλώς εκφράζουν τα συνταγματικά τους δικαιώματα θα σταματούσε. Νομίζω ότι τελευταία έχουν αναδειχθεί, και σε περιστατικά εκτός διαδηλώσεων, τα δύο μέτρα και σταθμά της δικαιοσύνης. Δυστυχώς, απ’ ό,τι φαίνεται, θα αποτελεί κεντρικό ζήτημα όλο το επόμενο διάστημα. Από εκεί και πέρα, πιστεύω και ελπίζω ότι δεν είναι ενιαία η κατάσταση στο εσωτερικό της δικαιοσύνης και ότι υπάρχουν ακόμη δικαστικοί που απέναντι στην επιστημονικά φαντασία των ανδρών τις αστυνομίας θα πράττουν τα δέοντα, αντί απλώς να διαβιβάζουν τις κατηγορίες αυτές στο ακροατήριο.
Και τι θα μπορούσε να φανταστεί κανείς για την τύχη ανθρώπων που πέφτουν θύμα αστυνομικής βίας, χωρίς να περιβάλλονται από πλήθος φωτορεπόρτερ, που και αυτοί αποτελούν απειλούμενο είδος;
Αυτό το ζήτημα είναι επίσης σημαντικό. Πρόσφατα κιόλας αθωώθηκαν άνδρες της ΕΛΑΣ, για ένα περιστατικό άσχετο βέβαια με διαδηλώσεις, για έναν άνθρωπο με αναπηρία, το 2007 στην Καλλιθέα, που είχε μείνει σχεδόν φυτό από το ξύλο, αλλά δεν υπήρχε τίποτε να πιστοποιήσει ότι εδάρη ανηλεώς. Νομίζω ότι αυτός είναι ο λόγος που οι φωτορεπόρτερ γίνονται συνεχώς αντικείμενο επιθέσεων, όπως και στην τελευταία πορεία και μπροστά μου και αλλού, ακριβώς γιατί αποτελούν στην πραγματικότητα τα μάτια και τα αυτιά της κοινωνίας στις διαδηλώσεις, τον πρώτο και πολλές φορές μοναδικό φραγμό απέναντι στην αστυνομική βία και αυθαιρεσία. Από ‘κει και πέρα είναι, με έναν τρόπο, και χρέος του κινήματος να μπορεί να αναπτύσσει μηχανισμούς που θα προστατεύουν, δια της δημοσιότητας, από την αστυνομική βία και αυθαιρεσία.
Τι είδους εμπειρία ήταν η βραδιά της κράτησης και πώς εισέπραξες την αλληλεγγύη των «απ’ έξω»”;
Ήδη από την ΓΑΔΑ ήταν τουλάχιστον καθησυχαστικό και ενθαρρυντικό ότι τουλάχιστον μέχρι τις 1.30 το βράδυ μπορούσαμε, και εγώ και οι συγκατηγορούμενοί μου, να ακούμε τις φωνές των ανθρώπων που είχαν συγκεντρωθεί απ’ έξω για να δείξουν την αλληλεγγύη τους και ακόμη περισσότερο την επομένη στην Ευελπίδων, όπου μπορούσα να βλέπω και οικεία πρόσωπα και άγνωστο κόσμο. Και στους τέσσερεις μας έκανε μεγάλη εντύπωση η διάρκεια και η ένταση της συμπαράστασης. Από κει και πέρα, χωρίς να διεκδικώ «δάφνες» κακομεταχείρισης αφού η στάση της Ασφάλειας στο εσωτερικό της ΓΑΔΑ ήταν ιδιαίτερα τυπική, παρόλα αυτά νομίζω ότι η κατάσταση των εγκαταστάσεων των κρατητηρίων, ιδίως αυτών της Διεύθυνσης Εγκληματολογικών στην οδό Καβάλας, όπου μας πήγαν την επομένη για δακτυλικά αποτυπώματα, είναι ιδιαίτερα ενδεικτική του πώς η πολιτεία αντιμετωπίζει τους ανθρώπους που βρίσκονται υπό κράτηση. Ιδιαίτερα τριτοκοσμικές καταστάσεις. Σε μία χώρα της Δύσης (αν θεωρήσουμε ότι υπάρχει αυτό και εμείς αποτελούμε μέρος του) θα έχρηζαν διερεύνησης και θα αναζητούνταν ευθύνες.
Ας σταθούμε στο ίδιο το αντικείμενο της πορείας που χτυπήθηκε: την επιδεικτική εφαρμογή πολιτικών κριτηρίων από τη δικαιοσύνη στο ενδεχόμενο αποφυλάκισης, κατά τα προβλεπόμενα, του Γιάννη Μιχαηλίδη και την ανησυχητική ευκολία με την οποία αντιμετωπίσθηκε το ρίσκο να υπάρξει στην Ελλάδα ο πρώτος εδώ και σαράντα χρόνια σε όλη την Ευρώπη νεκρός απεργός πείνας.
Ήδη από την περίπτωση της απεργίας πείνας του Δημήτρη Κουφοντίνα φαινόταν, και επιβεβαιώθηκε με την περίπτωση του Γιάννη Μιχαηλίδη, ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη δεν το έχει σε τίποτε να χρεωθεί έναν νεκρό απεργό πείνας για πρώτη φορά μετά από σαράντα χρόνια στην Ευρώπη. Με τη διαφοροποίηση ότι στην περίπτωση Κουφοντίνα είχαμε φωτογραφική νομοθετική παρέμβαση της κυβέρνησης, ενώ στην περίπτωση Μιχαηλίδη η ίδια η δικαιοσύνη έδειξε να στερείται ανθρωπισμού. Δυστυχώς, και αυτό φάνηκε στην απόφαση του Δικαστικού Συμβουλίου, υπήρχαν στοιχεία φρονηματικής κρίσης που τα ανέδειξε ιδιαίτερα η προχθεσινή πορεία – και με τη μαζικότητά της και με το γεγονός ότι συνυπήρξε με την πορεία για το περιβάλλον, πράγμα που δεν δικαιολογούσε τις συνήθεις κατηγορίες περί «επεισοδίων». Δεν είναι τυχαίο ότι η επίθεση που δέχθηκα λ.χ. εγώ, έγινε με ευθεία έφοδο στο πανό της «Ανυπότακτης Αττικής» που είχε καλέσει στη συγκέντρωση για τις πυρκαγιές – άσχετα αν στη συνέχεια οι δύο συγκεντρώσεις κατέληξαν σε μία.
Πώς θα καταστεί κοινή συνείδηση το γεγονός ότι αυτό που έχει τεθεί στο στόχαστρο είναι το ίδιο το συνταγματικό δικαίωμα στη διαδήλωση (και παραπλεύρως στην ενημέρωση); Κατά πολλούς, ο αγριανθρωπισμός που εκδηλώθηκε σχετικά με την υπόθεση Μιχαηλίδη στο διαδικτυακό καφενείο, τόσο πριν όσο και κυρίως μετά την διακοπή της απεργίας πείνας του, δεν εμπνέει αισιοδοξία για την κατάσταση πνευμάτων στην ελληνική κοινωνία.
Το ερώτημα αυτό ακουμπάει στον πυρήνα της πολιτικής αδυναμίας των δυνάμεων του κινήματος που στο κέντρο της έχει, νομίζω, τόσο την πολυδιάσπαση των δυνάμεων που παρεμβαίνουν στο εσωτερικό του, όσο και των ζητημάτων που αναδεικνύουν. Νομίζω ότι είναι περισσότερο από ποτέ αναγκαία η ενότητά τους γύρω από την αντιπαράθεση με τις κεντρικές επιλογές της κυβέρνησης Μητσοτάκη, όπως είναι η μεταφορά του βάρους του πληθωρισμού στον κόσμο της εργασίας, η ενεργειακή φτώχεια που έρχεται, αλλά και το σύνολο των αντεργατικών πολιτικών – ώστε να ξεπεράσουμε μια λογική αφασίας και απλής αναμονής των εκλογών, μπας και πέσει από μόνη της η κυβέρνηση λόγω της φθοράς που υφίσταται. Ναι μεν υπάρχει μια συντηρητικοποίηση στην ελληνική κοινωνία, ωστόσο και η μονοφωνία της κυβερνητικής προπαγάνδας και οι κατακερματισμένες αφηγήσεις στο ίντερνετ περισσότερο λειτουργούν ως μεγεθυντικοί φακοί αυτής της συντηρητικοποίησης, παρά αποτυπώνουν μια πραγματική κατάσταση. Αντίθετα, νομίζω, σε ένα άλλο τμήμα της ελληνικής κοινωνίας, ειδικά στον κόσμο της εργασίας, υπάρχει μια διαφορετική αντίληψη της πραγματικότητας, η οποία απλώς δεν έχει τους κατάλληλους τρόπους να εκφραστεί και να μορφοποιηθεί.
