Η πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ, Νάνσι Πελόζι, επαίνεσε την Ταϊβάν, δεσμεύτηκε για την αλληλεγγύη των ΗΠΑ και είπε ότι το ταξίδι της στην Ασία, που οδήγησε σε άνευ προηγουμένου στρατιωτικές ασκήσεις από μια οργισμένη Κίνα, δεν ήταν ποτέ για την αλλαγή του περιφερειακού status quo.
Η Πελόζι και μια αντιπροσωπεία του Κογκρέσου βρίσκονταν στην Ιαπωνία στο τελευταίο στάδιο ενός ασιατικού ταξιδιού που περιλάμβανε μια σύντομη και απροειδοποίητη στάση στην Ταϊβάν, το αυτοδιοικούμενο νησί που το Πεκίνο θεωρεί δικό του – και ώθησε ένα εξοργισμένο Πεκίνο να πραγματοποιήσει ασκήσεις με πραγματικά πυρά στα ύδατα γύρω από την Ταϊβάν, με πέντε πυραύλους να προσγειώνονται στην αποκλειστική οικονομική ζώνη (ΑΟΖ) της Ιαπωνίας.
Η στάση της στην Ταϊβάν, η επίσκεψη υψηλότερου επιπέδου Αμερικανού αξιωματούχου τα τελευταία 25 χρόνια, έγινε καθώς το Τόκιο, ένας από τους στενότερους συμμάχους της Ουάσιγκτον, ανησυχεί ολοένα και περισσότερο για την αυξανόμενη ισχύ της Κίνας στον Ινδο-Ειρηνικό και την πιθανότητα να αναλάβει στρατιωτική δράση το Πεκίνο εναντίον της Ταϊβάν.
«Έχουμε πει από την αρχή ότι η εκπροσώπησή μας εδώ δεν αφορά την αλλαγή του status quo στην Ταϊβάν ή στην περιοχή», είπε σε συνέντευξη Τύπου μετά τη συνάντηση με τον Ιάπωνα πρωθυπουργό Φούμιο Κισίντα. «Η κινεζική κυβέρνηση δεν είναι ικανοποιημένη που η φιλία μας με την Ταϊβάν είναι ισχυρή», πρόσθεσε.
«Οι Κινέζοι προχώρησαν σε αυτές τις εκτοξεύσεις πιθανόν χρησιμοποιώντας την επίσκεψή μας ως πρόσχημα», είπε η κυρία Πελόζι κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στο Τόκιο. «Προσπαθούν «να απομονώσουν την Ταϊβάν», πρόσθεσε, θυμίζοντας ότι το Πεκίνο απέρριψε την άνοιξη την έκκληση των ΗΠΑ να επιτραπεί η συμμετοχή των αρχών της νήσου στην ετήσια συνέλευση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ).
«Όμως «δεν θα απομονώσουν την Ταϊβάν διότι θα τους εμποδίσουμε να το κάνουν. Κάναμε επισκέψεις υψηλού επιπέδου, γερουσιαστές πήγαν εκεί την άνοιξη», επρόκειτο για «διακομματική» πρωτοβουλία, είπε και επέμεινε «δεν θα τους επιτρέψουμε να απομονώσουν την Ταϊβάν».
Η Κίνα καταδίκασε το ταξίδι της Πελόζι, το οποίο μετέφερε την αντιπροσωπεία στη Σιγκαπούρη, τη Μαλαισία και τη Νότια Κορέα καθώς και την Ταϊβάν και την Ιαπωνία.
Ο κρατικός τηλεοπτικός σταθμός της είπε ότι οι στρατιωτικές ασκήσεις, οι οποίες ξεκίνησαν την Πέμπτη -την επομένη της αναχώρησης της Πελόζι από την Ταϊβάν- και πρόκειται να ολοκληρωθούν την Κυριακή, θα είναι οι μεγαλύτερες που θα πραγματοποιήσει η Κίνα στα στενά της Ταϊβάν. Οι ασκήσεις αφορούσαν πραγματικά πυρά στα νερά και στον εναέριο χώρο γύρω από το νησί.
Η Ιαπωνία είπε ότι πέντε από τους εννέα πυραύλους που εκτοξεύτηκαν προς το έδαφός της προσγειώθηκαν στην αποκλειστική οικονομική ζώνη της (ΑΟΖ). Το Τόκιο υπέβαλε διπλωματική διαμαρτυρία για το περιστατικό, το οποίο ο υπουργός Άμυνας Νομπούο Κίσι χαρακτήρισε «άνευ προηγουμένου».
Η Πελόζι επαίνεσε τη δημοκρατία της Ταϊβάν, τις οικονομικές επιτυχίες και – με μια κρυφή νύξη στην Κίνα – το ιστορικό της στα ανθρώπινα δικαιώματα, σημειώνοντας την υποστήριξη της Ταϊβάν, της πρώτης ασιατικής κυβέρνησης που επέτρεψε τους γάμους ομοφυλόφιλων, για τα δικαιώματα LGBTQ.
«Το γεγονός είναι ότι το έχω πει ξανά και ξανά, αν δεν μιλήσουμε για τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Κίνα λόγω εμπορικών συμφερόντων, χάνουμε κάθε ηθική εξουσία να μιλάμε για τα ανθρώπινα δικαιώματα σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου», είπε.
«Η Κίνα έχει κάποιες αντιφάσεις – κάποια πρόοδο όσον αφορά την ανύψωση των ανθρώπων, αλλά μερικά φρικτά πράγματα που συμβαίνουν όσον αφορά τους Ουιγούρους. Στην πραγματικότητα, έχει χαρακτηριστεί ως γενοκτονία».
Ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατηγορούν το Πεκίνο για κακοποίηση της εθνοτικής ομάδας των Ουιγούρων της Σιντζιάνγκ, κατηγορίες που η Κίνα απορρίπτει.
Ο πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής των Αντιπροσώπων Γκρέγκορι Μικς ήταν ακόμη πιο ωμός.
«Σίγουρα δεν θέλουν να συνεχίσουμε να μιλάμε για το τι συμβαίνει στο Σιντζιάνγκ (με) τους Ουιγούρους», είπε. «Αλλά πρέπει να μιλήσουμε για τα ανθρώπινα δικαιώματα, την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και τη δημοκρατική διαδικασία. Αυτός ήταν ο σκοπός αυτού του ταξιδιού», πρόσθεσε.
