Από την αρχή της σύρραξης στην Ουκρανία ένα από τα κυριότερα θέματα από την πλευρά της Δύσης στην διελκυστίνδα της εκατέρωθεν προπαγάνδας αφορούσε το «ουκρανικό» σιτάρι. Μεγάλη ποσότητα από μελάνι χύθηκε για να συνδέσει την ακρίβεια (που κοντόθωρα λησμονούμε πως είχε ξεκινήσει την κούρσα της πολύ πριν τη ρωσική εισβολή) και την επισιτιστική κρίση στην Αφρική (που μυωπικά παραβλέπουμε πως η καναδική και κινεζική ή η ίδια αμερικανική περίσσεια θα μπορούσε κάλλιστα να καλύψει με μία αύξηση της σχετικής ανθρωπιστικής βοήθειας). Εξόν από το μεγάλο ψεύδος για τον ουκρανικό «σιτοβολώνα» της Ευρώπης, στο οποίο αναφερθήκαμε σε παλαιότερες παρεμβάσεις μας, μία άλλη ανακρίβεια στην οποία κανείς δεν αναφέρεται συναρτάται με το γεγονός ότι οι επίμαχες ποσότητες σιτηρών δεν είναι ουσιαστικά καν «ουκρανικές» και δεν είναι ο λαός της χώρας και οι αγρότες της εκείνοι που πλήττονται από τον αποκλεισμό στις εξαγωγές τους. Για τον απλούστατο λόγο ότι από καιρού η πλειονότητα των καλλιεργούμενων γαιών και των εσόδων δεν ανήκουν από καιρού στην γηγενή αγροτιά, αλλά σε μεγάλες δυτικές εταιρείες, που ελέγχουν την παραγωγή και τον τρόπο καλλιέργειας, εισάγοντας μάλιστα γενετικά τροποποιημένες καλλιέργειες και επικίνδυνα εντομοκτόνα και λιπάσματα, που απαγορεύονται στην Ε.Ε..
Αλλά ας το πιάσουμε από την αρχή: η ανατροπή του νόμιμα εκλεγμένου προέδρου Βίκτορ Γιανουκόβιτς το 2014, τερμάτισε την επωφελή συμφωνία του 2013 με τη Ρωσία για ένταξη της Ουκρανίας στη Ρωσική Ευρασιατική Οικονομική Ένωση. Βάσει αυτής, η Ρωσία θα αγόραζε χρέος 15 δισεκ. δολαρίων της Ουκρανίας και θα μείωνε κατά 33% το κόστος του εισαγόμενου ρωσικού αερίου. Αι βουλαί όμως των Αμερικανών, του ΔΝΤ και των μεγάλων μονοπωλίων ήθελε άλλα. Μετά το πραξικόπημα, το ΔΝΤ και η Παγκόσμια Τράπεζα «εισήλασαν» κανονικά στην Ουκρανία, που το μόνο που κέρδισε από την ανατροπή Γιανουκόβιτς ήταν μία ουτιδανή «ιδιότητα συνδεδεμένου μέλους». Και αυτό έγινε για να καταστεί ευκολότερο το διαγούμισμα της εύφορης «μαύρης γης» της χώρας. Τα δάνεια 17 δισεκ. δολαρίων από το ΔΝΤ και την ΠΤ συνοδεύθηκαν από αιματηρές αυξήσεις φόρων (έως και 66% για φυσικά πρόσωπα), αυξήσεις έως 50% στο φυσικό αέριο, διεύρυνση κατά 10 χρόνια του χρόνου συνταξιοδότησης και κυρίως από επιθετικές και αποικιοκρατικές ιδιωτικοποιήσεις, ιδίων των καλλιεργήσιμων εδαφών.
Ο αναδειχθείς από τις ΗΠΑ πρωθυπουργούς Αρσένι Γιάτσενιουκ, ένα από τα πρώτα μέτρα που έλαβε ήταν να δώσει επιτέλους τη δυνατότητα των τιτάνων της αγροτοδιατροφικής βιομηχανίας να έχει τον έλεγχο στην εύφορη chernozem (μαύρη γη) της χώρας. Μη λησμονούμε πως τότε, οι βασικοί υπουργοί Οικονομικών και Οικονομίας, που επιβλήθηκαν στο Κίεβο από τη σημερινή υπουργό, τότε πρέσβειρα των ΗΠΑ Βικτόρια Νούλαντ και τον τότε αντιπρόεδρο Τζο Μπάιντεν, ήταν όλοι ξένοι υπήκοοι.
Ένας από τους σαφείς όρους για την εκταμίευση των δανείων ήταν να άρει η Ουκρανία την απαγόρευση των γενετικά τροποποιημένων καλλιεργειών και να επιτρέψει σε ιδιωτικές εταιρείες όπως η Monsanto να φυτέψουν τους ΓΤΟ και να ψεκάσουν τα χωράφια με το Roundup της Monsanto.
Μετά το Μαϊντάν, ουσιαστικά κλιμακωνόταν η κατάργηση του ελέγχου της «μαύρης γης» και του μορατόριουμ του 2001 για την πώληση γης σε ξένες εταιρείες και επενδυτές. Μετά την ανεξαρτησία της χώρας το 1991, οι παλαιές κρατικές εκτάσεις μοιράσθηκαν σε μικροκαλλιεργητές. Επτά εκατομμύρια Ουκρανοί αγρότες κατείχαν μικρά αγροτεμάχια συνολικής έκτασης περίπου 79 εκατομμυρίων στρεμμάτων. Τα υπόλοιπα 25 εκατομμύρια στρέμματα ήταν ιδιοκτησία του Δημοσίου και η καλλιέργεια ΓΤΟ, όπως ίσχυε κι ισχύει ακόμη στη γειτονική Ρωσία, ήταν αυστηρά παράνομη. Το δε μορατόριουμ του 2001 ψηφίσθηκε ώστε να αποτραπεί η αγορά μεγάλων εκτάσεων γης από διεφθαρμένους Ουκρανούς ολιγάρχες και η μίσθωση πλούσιας γεωργικής γης σε ξένες γεωργικές επιχειρήσεις. Βέβαια, μέχρι εκείνη την εποχή, ήδη η Monsanto και άλλες δυτικές εταιρείες του τομέα είχαν ξεκινήσει αξιοσημείωτες «εισβολές» στην Ουκρανία και φυσικά, ελέω ολιγαρχών και διεφθαρμένων φιλοδυτικών πολιτικών το συνέχισαν. Μέχρι το 2016 δέκα πολυεθνικοί γίγαντες του αγροτικού τομέα κατείχαν τα 2,8 εκατ. εκτάρια της ουκρανικής γης!
Παρά το μορατόριουμ, η Monsato, η DuPont, η Cargill και άλλοι δυτικοί προμηθευτές ΓΤΟ άρχισαν να εκμεταλλεύονται τη ροή του μαύρου χρήματος και διέδιδαν κρυφά και παράνομα στους ιδιοκτήτες καλλιεργητές τους σπόρους ΓΤΟ. Παράλληλα, η οικονομική διασπάθιση και κρίση ωθούσε διαρκώς τους μικροϊδιοκτήτες να μισθώνουν τη γη τους σε μεγάλους Ουκρανούς ολιγάρχες, οι οποίοι με τη σειρά τους συνήψαν μυστικές συμφωνίες με τη Monsanto και άλλους για να φυτέψουν καλαμπόκι ΓΤΟ και σόγια. Στα τέλη του 2016, σύμφωνα με μια έκθεση του Υπουργείου Γεωργίας των Ηνωμένων Πολιτειών, περίπου το 80% της ουκρανικής σόγιας και το 10% του καλαμποκιού καλλιεργούνταν παράνομα με γενετικά τροποποιημένους σπόρους. Και ως επιστέγασμα αυτού, το 2021 έρχεται με νόμο του ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι να ανοίξει ακόμη πιο διάπλατα την πόρτα για τους ΓΤΟ.
Γιατί ο πρώην κωμικός και νυν κωμικο-τραγικός πρόεδρος, προστατευόμενους του διαβόητου ολιγάρχη Ιγκόρ Κολομόισκι, από την αρχή της θητείας του είχε θέσει σκοπό του να καταργήσει εντελώς το μορατόριουμ του 2021 και να παραδώσει τη «μαύρη γη» της Ουκρανίας στους ξένους και τους μεσολαβητές τους ολιγάρχες. Όμως οι λαοθάλασσες από τις (αποσιωπημένες ευρέως από τα δυτικά μέσα) διαδηλώσεις αγροτών και πολιτών όλο το 2020, εμπόδισαν τις αλλαγές και μεταρρυθμίσεις που πρότεινε ο πρόεδρος-κλόουν. Πρόσφατες δημοσκοπήσεις δε, δείχνουν ότι το 79% των Ουκρανών θέλει να διατηρήσει τον έλεγχο της γης του και να αποτραπεί η οικειοποίησή του από ξένα συμφέροντα και μάλιστα πιστεύει πως με τις μεθοδεύσεις αυτές θα αυξηθεί η διαφθορά στον αγροτικό τομέα.
Εν τούτοις, ο κορονοϊός και τα περιοριστικά μέτρα, αντάμα με τις δρακόντειες κατασταλτικές κι αστυνομικές διατάξεις για απαγορεύσεις σε δημόσιες διαμαρτυρίες, επέτρεψαν τον Μάιο του 2021 στον Ζελένσκι να υπογράψει το νομοσχέδιο αριθ. 2194, που απορρυθμίζει τις διατάξεις για την κατοχή γης. Με μία ταχυδακτυλουργική θεσμική κίνηση, άξια ενός ταλαντούχου γελωτοποιού σε μεγάλο τσίρκο, ο Ζελένσκι όριζε ότι ο νέος νόμος επιτρέπει μόνο στους Ουκρανούς πολίτες να αγοράσουν ή να πουλήσουν την πολύτιμη γεωργική γη για τα πρώτα χρόνια της ισχύος του. Μόνο που παρέλειψε να αναφέρει πως ο νόμος εμπεριέχει ένα τεράστιο νομικό κενό, που χάρις σε αυτό διευκολύνονται ξένες επιχειρήσεις, όπως η Monsanto (τώρα μέρος της Bayer AG) ή η DuPont (τώρα Corteva) ή άλλες εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Ουκρανία για περισσότερα από τρία χρόνια, να αγοράσουν όσα και ακριβώς τα εδάφη που επιθυμούν. Παράλληλα, πουλήθηκαν οι εκτάσεις που ελέγχονταν από το κράτος, όπως προβλεπόταν και από τις δανειοληπτικές υποχρεώσεις.
Ο νόμος του 2021 δίνει επίσης αρμοδιότητα στις διαβόητες διεφθαρμένες δημοτικές και τοπικές αρχές να μπορούν να αλλάξουν τη χρήση γης. Μετά τον Ιανουάριο του 2024, οι Ουκρανοί πολίτες και εταιρείες θα μπορούν να αγοράζουν έως και 10.000 εκτάρια γης. Μια τροποποίηση του Απριλίου του 2021 στον νόμο για την αγορά γης, άνοιξε ένα τεράστιο παραθυράκι για τις ξένες αγροτικές επιχειρήσεις, οι οποίες μπορούν πλέον και νόμιμα να πάρουν τον έλεγχο του πλούσιου μαύρου εδάφους της Ουκρανίας. Η τροπολογία παρακάμπτει την απαγόρευση πώλησης γης σε αλλοδαπούς αλλάζοντας την προβλεπόμενη χρήση της γης – για παράδειγμα από καλλιεργούμενη σε εμπορική γη. Με μία τέτοια αλλαγή, σαφώς και τα εδάφη αυτά μπορούν να πωληθούν σε οποιονδήποτε, συμπεριλαμβανομένων των ξένων που μπορούν με τη σειρά τους να τα μετατρέψουν ξανά σε γεωργική γη. Ο Ζελένσκι υπέγραψε το νομοσχέδιο, πετώντας στον κάλαθο των αχρήστων την προεκλογική του υπόσχεση να διεξαγάγει εθνικό δημοψήφισμα για οποιαδήποτε αλλαγή στην ιδιοκτησία γης.
Βέβαια κάποιος, όπως έχει ειπωθεί άλλωστε, μπορεί κάλλιστα να ισχυρισθεί πως όλα τούτα είναι αποκύημα της ρωσικής προπαγάνδας. Μόνο που εάν κοιτάξει κανείς ποιος συμμετέχει στο τρέχον Διοικητικό Συμβούλιο του Επιχειρηματικού Συμβουλίου ΗΠΑ-Ουκρανίας, θα δει να περιλαμβάνει τον μεγαλύτερο ιδιωτικό γίγαντα σιτηρών και αγροτικών επιχειρήσεων στον κόσμο, την Cargill, τη Monsanto/Bayer – παραγωγό σπόρων ΓΤΟ και του θανατηφόρου φυτοφάρμακου Roundup. Περιλαμβάνει επίσης την Corteva, που προέκυψε από τη συγχώνευση της DuPont και της Dow Chemicals για τους ΓΤΟ. Περιλαμβάνει τους γίγαντες του καρτέλ καλαμποκιού Bunge και Louis Dreyfus. Περιλαμβάνει τέλος τον σημαντικό κατασκευαστή γεωργικού εξοπλισμού John Deere. Γι’ αυτές τις εταιρείες ο Ζελένσκι «θυσίασε» τις προεκλογικές του υποσχέσεις για τον έλεγχο των πλουτοπαραγωγικών πηγών της χώρας.
Σύμφωνα με έγκυρες, διεθνείς (όχι ρώσικες) εκθέσεις, όπως του έγκυρου Oakland Institute τον Αύγουστο του 2021 με τίτλο «Ποιος επωφελείται από τη δημιουργία αγοράς γης στην Ουκρανία» , οι Bayer/Monsanto, Corteva και Cargill ελέγχουν ήδη 16,7 εκατομμύρια εκτάρια πρώτης τάξεως γεωργικής γης στην Ουκρανία. Αλλά και η έκθεση του 2013 για τη «Συσσώρευση γης, υφαρπαγή γης και λαϊκοί αγώνες στην Ευρώπη» ή η αδιαμφισβήτητη έκθεση των Musseau & Frazer για την «Επιχειρηματικό Έλεγχο (Αρπαγή) της ουκρανικής γεωργίας» του 2014, δίνουν έναν ανατριχιαστικά λεπτομερή απολογισμό της «διπλασιασμένης προσπάθειας των δυτικών εταιρειών να υφαρπάξουν τον ουκρανικό αγροτικό τομέα». Σήμερα τουλάχιστον 3,8 εκατ. εκτάρια ελέγχονται από τις ξένες εταιρείες και θα πρέπει να υπολογίσουμε και τις εκτάσεις που ελέγχουν μέσω των Ουκρανών διαμεσολαβητών τους, που εκμεταλλεύονται το παραθυράκι του νόμου Ζελένσκι.
Ο μεγαλύτερος κάτοχος γεωργικής γης στην Ουκρανία είναι η Kernel, που ανήκει μεν σε Ουκρανό πολίτη, αλλά έχει έδρα στο Λουξεμβούργο, με περίπου 570.500 εκτάρια. Ακολουθούν η UkrLandFarming (570.000 εκτάρια), η ιδιωτική αμερικανική επενδυτική εταιρεία NCH Capital (430.000 εκτάρια), η MHP (370.000 εκτάρια) και η Αstarta (250.000 εκτάρια). Άλλοι σημαντικοί παίκτες είναι ο σαουδαραβικός όμιλος Continental Farmers Group με 195.000 εκτάρια (η Saudi Agricultural and Livestock Investment Company, εταιρεία που ανήκει στο κρατικό επενδυτικό ταμείο της Σαουδικής Αραβίας, είναι ο πλειοψηφικός μέτοχος) και η γαλλική γεωργική AgroGénération με 120.000 εκτάρια. Παράλληλα, το κάθε άλλο παρά φιλορωσικό Australian National Review μαζί με άλλα μέσα αποκάλυπταν τον περασμένο Μάιο πως οι ξένες πολυεθνικές αγόρασαν 17 εκατ. εκτάσεις στην Ουκρανία (πληροφορία που διέψευσαν τα φιλο-Ζελενσκικά μέσα στο Κίεβο, που όμως βάσει της πορείας των δεδομένων μάλλον δεν κατορθώνουν να ανασκευάσουν).
Όλες οι ενδείξεις προδίδουν πως η ουκρανική γη έχει πλέον παραδοθεί στα δυτικά συμφέροντα και η διαφαινόμενη επικράτηση των ΓΤΟ στη χώρα ανοίγει κερκόπορτες και ενδεχομένως θα απειλήσει την παραγωγή σε όλη την Ε.Ε.. Γιατί και ευρωπαϊκές εταιρείες είναι έτοιμες να ορμήσουν στο σκύλεμα τούτο , καθώς και ο ρόλος της Ε.Ε. αυξάνεται, ειδικά μετά την υπογραφή της συμφωνίας οικονομικής σύνδεσης μεταξύ της Ουκρανίας το 2017. Η συμφωνία αυτή, που είχε στηλιτευθεί τότε και από τη Μόσχα ως κερκόπορτα για τη διευκόλυνση της εισόδου δυτικών πολυεθνικών, περιλαμβάνει την προώθηση της «σύγχρονης αγροτικής παραγωγής… περιλαμβανομένης και της χρήσης βιοτεχνολογιών». Μία ρήτρα που αποτελεί Δούρειο Ίππο, με καλλιέργειες ΓΤΟ σε ουκρανικά (εκτός Ε.Ε.) χωράφια, που όμως θα εισέρχονται μέσα στην υπόλοιπη ήπειρο και σταδιακά θα εδραιωθεί η καλλιέργειά τους και σε αυτήν. Πλέον μόνο η Ρωσία, η οποία απαγόρευσε τις γενετικά τροποποιημένες καλλιέργειες το 2016, παραμένει ως ο μόνος σημαντικός προμηθευτής χωρίς ΓΤΟ σιτηρών στον κόσμο. Η δε Ε.Ε. φέρεται να επεξεργάζεται έναν νέο νόμο που θα ανατρέψει την ισχύουσα και κρίσιμη διαδικασία έγκρισης για τις καλλιέργειες ΓΤΟ, ανοίγοντας έτσι την πόρτα για την ελεύθερη χρήση τους. Εξάλλου, η ανάπτυξη των αγροτικών επιχειρήσεων στην Ουκρανία και την Ανατολική Ευρώπη αποτελεί μέρος του στρατηγικού σχεδίου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ενίσχυση των «πρωτεϊνικών καλλιεργειών» και τη μετατροπή της παραγωγής σε αυτές τις περιοχές κυρίως σε σόγια, για την οποία η κάλυψη των τρεχουσών αναγκών της Ε.Ε. εξακολουθεί να εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από εισαγωγές από την Αργεντινή και τη Βραζιλία.
Όπως συνέβη και με την ιστορία του «ακριβού ψωμιού» και στην αποδέσμευση των ουκρανικών σιτηρών είναι άλλοι εκείνοι που θα καρπωθούν τα κέρδη. Μοιάζει όλη αυτή η δακρύβρεκτη ιστορία για τα αποκλεισμένα από τους Ρώσους σιτηρά να αφορά ουσιαστικά τα μπλοκαρισμένα κέρδη των πολυεθνικών, που με τον αποκλεισμό δεν μπορούσαν να ενθυλακώσουν τα κέρδη από την τεράστια κερδοσκοπία που έχουν στήσει σε παγκόσμια κλίμακα με τρόφιμα, καύσιμα, υπηρεσίες, τροφοδοσία. Ο αποκλεισμός μοιάζει να μην έπληττε τόσο τον πληθυσμό όσο τους τραπεζικούς λογαριασμούς της Monsanto και των άλλων. Κι επιπλέον, δεν είναι και τόσο ενθαρρυντικό πως όλοι τούτοι οι τόνοι σιτηρών, σόγιας κλπ, γεμάτοι ΓΤΟ θα είναι τόσο επωφελείς για την υγεία των καταναλωτών και τώρα, αλλά και μελλοντικά.
