Τα καταστήματα πουλούν χειμερινά ρούχα της περασμένης σεζόν στα μέσα του καλοκαιριού. Τα συνεργεία επισκευής δεν διαθέτουν ανταλλακτικά για συσκευές. Υπάρχει μια λίστα αναμονής για να αγοράσετε ένα νέο αυτοκίνητο.
Στην Αίγυπτο, μια χώρα με περισσότερους από 103 εκατομμύρια κατοίκους, εξαντλείται το ξένο νόμισμα που απαιτείται για την αγορά βασικών αγαθών όπως σιτηρά και καύσιμα, αναφέρει το Associated Press. Για να διατηρήσει τα δολάρια ΗΠΑ στη χώρα, η κυβέρνηση έχει αυστηροποιήσει τις εισαγωγές, πράγμα που σημαίνει λιγότερα νέα αυτοκίνητα και καλοκαιρινά φορέματα.
Για το σχεδόν ένα τρίτο των Αιγυπτίων που ζουν σε συνθήκες φτώχειας και τα υπόλοιπα εκατομμύρια που ζουν σε κακές συνθήκες, τα οικονομικά δεινά της χώρας σημαίνουν ότι η ζωή είναι πολύ πιο δύσκολη από τις αγορές εκτός εποχής – δυσκολεύονται περισσότερο να βάλουν φαγητό στο τραπέζι. Μια δεκαετία μετά τις θανατηφόρες διαδηλώσεις και τις πολιτικές αναταραχές που συγκλόνισαν το πολυπληθέστερο έθνος της Μέσης Ανατολής, η οικονομία εξακολουθεί να είναι συγκλονισμένη και έχει λάβει νέα χτυπήματα.
Η Φατιμά, μια 32χρονη καθαρίστρια στο Κάιρο, λέει ότι η οικογένειά της σταμάτησε να αγοράζει κόκκινο κρέας πριν από πέντε μήνες. Το κοτόπουλο έχει γίνει επίσης πολυτέλεια. Δανείζεται από συγγενείς για να τα βγάλει πέρα.
Ανησυχεί για τον αντίκτυπο των υψηλών τιμών στον κοινωνικό ιστό της Αιγύπτου. Ζητώντας να την αναγνωρίσουν μόνο με το μικρό της όνομα, φοβούμενη αντίποινα, ανησυχεί ότι η εγκληματικότητα και η κλοπή θα αυξηθούν «επειδή οι άνθρωποι δεν θα έχουν αρκετά χρήματα για να τραφούν».
Για δεκαετίες, οι περισσότεροι Αιγύπτιοι εξαρτώνται από την κυβέρνηση για να διατηρήσει τα βασικά αγαθά προσιτά, αλλά αυτό το κοινωνικό συμβόλαιο είναι υπό πίεση λόγω των επιπτώσεων από τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία. Η Αίγυπτος έχει ζητήσει δάνεια για να πληρώσει τις εισαγωγές σιτηρών για το κρατικά επιδοτούμενο ψωμί. Αντιμετωπίζει επίσης τις αυξανόμενες τιμές καταναλωτή καθώς το νόμισμα πέφτει σε αξία. Η απειλή της επισιτιστικής ανασφάλειας στον μεγαλύτερο εισαγωγέα σιταριού στον κόσμο, το 80% του οποίου προέρχεται από την κατεστραμμένη από τον πόλεμο περιοχή της Μαύρης Θάλασσας, έχει εγείρει ανησυχίες.
«Όσον αφορά, ας πούμε, το ψωμί σε αντάλλαγμα για την ελευθερία, αυτή η σύμβαση παραβιάστηκε εδώ και πολύ καιρό», δήλωσε ο Τίμοθυ Καλντάς, οικονομικός εμπειρογνώμονας στο Ινστιτούτο Tahrir για την Πολιτική της Μέσης Ανατολής.
Ο ετήσιος πληθωρισμός ανέβηκε στο 15,3% τον Αύγουστο, σε σύγκριση με λίγο περισσότερο από 6% τον ίδιο μήνα πέρυσι. Η αιγυπτιακή λίρα έφτασε πρόσφατα σε χαμηλό ρεκόρ έναντι του ενισχυμένου δολαρίου ΗΠΑ, φτάνοντας τις 19,5 λίρες ανά 1 δολάριο. Αυτό διεύρυνε τα ελλείμματα του εμπορίου και του προϋπολογισμού, καθώς τα συναλλαγματικά αποθέματα που απαιτούνται για την αγορά σιτηρών και καυσίμων μειώθηκαν σχεδόν κατά 10% τον Μάρτιο, λίγο αφότου η εισβολή της Ρωσίας εκτόξευσε τις τιμές των εμπορευμάτων στα ύψη και οι επενδυτές άντλησαν δισεκατομμύρια δολάρια από την Αίγυπτο.
Η Αίγυπτος έχει λίγες επιλογές για να αντιμετωπίσει την τρύπα στα οικονομικά της. Όπως και με προηγούμενες κρίσεις, στράφηκε στους Άραβες συμμάχους του Κόλπου και στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο για μια διάσωση.
Ένα νέο δάνειο του ΔΝΤ θα ενίσχυε τα φθίνοντα συναλλαγματικά αποθέματα της Αιγύπτου, τα οποία έχουν μειωθεί στα 33 δισεκατομμύρια δολάρια από 41 δισεκατομμύρια δολάρια τον Φεβρουάριο. Ένα νέο δάνειο, ωστόσο, θα προσθέσει στο αυξανόμενο εξωτερικό χρέος της Αιγύπτου, το οποίο ανέβηκε από 37 δισεκατομμύρια δολάρια το 2010 – πριν από τις εξεγέρσεις της Αραβικής Άνοιξης – σε 158 δισεκατομμύρια δολάρια τον Μάρτιο, σύμφωνα με στοιχεία της αιγυπτιακής κεντρικής τράπεζας.
Οι ηγέτες ρίχνουν το φταίξιμο για τις προκλήσεις στην πανδημία του κορωνοϊού, η οποία πλήττει τη ζωτικής σημασίας τουριστική βιομηχανία και τις κρίσεις τιμών που πυροδότησε ο πόλεμος στην Ουκρανία. Έχουν επίσης κατηγορήσει τους επαναστάτες και εκείνους που μπορεί να υποστήριξαν τη Μουσουλμανική Αδελφότητα.
«Γιατί δεν θέλετε να πληρώσετε το κόστος όσων κάνατε το 2011 και το 2013;» Ο Πρόεδρος Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι είπε σε τηλεοπτικές δηλώσεις αυτόν τον μήνα. «Τι κάνατε – δεν επηρέασε αρνητικά την οικονομία;»
Αναφερόταν σε διαδηλώσεις, οι οποίες ανέτρεψαν τον μακροχρόνιο πρόεδρο της Αιγύπτου, οδήγησαν σε μια διχαστική προεδρία της Μουσουλμανικής Αδελφότητας και οδήγησαν σε μια αρπαγή εξουσίας που υποστηρίχθηκε από τους λαϊκιστές από τον στρατό και την ανάληψη του Ελ Σίσι στην προεδρία.
Ο πρώην στρατιωτικός στρατηγός είπε ότι οι συνέπειες από εκείνα τα χρόνια κόστισαν στην Αίγυπτο 450 δισεκατομμύρια δολάρια – ένα τίμημα, όπως είπε, πρέπει να το αντέξουν όλοι.
«Λύνουμε το θέμα μαζί. Το λέω αυτό σε όλους τους Αιγύπτιους… θα τελειώσουμε μαζί με αυτό το θέμα και θα πληρώσουμε μαζί το τίμημα», είπε.
Οι επικριτές, ωστόσο, υποστηρίζουν ότι η κυβέρνηση έχει σπαταλήσει τις ευκαιρίες για πραγματικές μεταρρυθμίσεις και κάνει υπερβολικές δαπάνες σε περιττά μεγάλα έργα καθώς χτίζει ένα νέο διοικητικό κεφάλαιο. Η κυβέρνηση έχει διαφημίσει την κατασκευαστική έκρηξη ως παραγωγό θέσεων εργασίας και οικονομική μηχανή.
Η κυριαρχία του κράτους στην οικονομία και ο «υπερβολικός ρόλος των στρατιωτικών επιχειρήσεων» έχουν παραγκωνίσει ιστορικά τους ξένους επενδυτές και τον ιδιωτικό τομέα, δήλωσε ο Χασναΐν Μάλικ, επικεφαλής της έρευνας μετοχών στην Tellimer, μια εταιρεία ανάλυσης επενδύσεων αναδυόμενων αγορών. Τα σχέδια της κυβέρνησης να ξεπουλήσει μειοψηφικά μερίδια σε ορισμένες κρατικές επιχειρήσεις «δεν λύνει απαραίτητα αυτό το πρόβλημα», είπε.
Η ελίτ της Αιγύπτου μπορεί να αντέξει το αυξανόμενο κόστος, ζώντας άνετα σε διαμερίσματα με θέα στον Νείλο και σε κλειστές κοινότητες πέρα από τη φασαρία του Καΐρου. Η ζωή για τους Αιγύπτιους της μεσαίας τάξης επιδεινώνεται, είπε η Μάχα, μια 38χρονη υπάλληλος εταιρείας τεχνολογίας και μητέρα δύο παιδιών που ζήτησε να ταυτοποιηθεί μόνο με το μικρό της όνομα για να μιλήσει ελεύθερα.
«Νομίζω ότι τελικά θα κατεβούμε την κοινωνική κλίμακα και θα καταλήξουμε κάτω από το όριο της φτώχειας», είπε.
Η κυβέρνηση πήρε δάνειο 500 εκατομμυρίων δολαρίων από την Παγκόσμια Τράπεζα αυτό το καλοκαίρι και 221 εκατομμύρια δολάρια από την Αφρικανική Τράπεζα Ανάπτυξης για να βοηθήσει στην αγορά σιταριού. Αυτό καλύπτει περίπου έξι εβδομάδες ενός προγράμματος επιδότησης ψωμιού που υποστηρίζει 70 εκατομμύρια Αιγύπτιους χαμηλού εισοδήματος.
Η Κίνα βοήθησε με μια ανταλλαγή νομισμάτων 2,8 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Κατάρ παρενέβησαν με δεσμεύσεις 22 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε βραχυπρόθεσμες καταθέσεις και επενδύσεις.
«Το να έχουν αυτό που ορίζουν ως σταθερότητα στην Αίγυπτο είναι προς τα στρατηγικά τους συμφέροντα. Πραγματικά δεν θέλουν να περάσουν από μια επανάληψη του 2011 και των συνεπειών του», δήλωσε ο Ντέιβιντ Μπάτερ, συνεργάτης στη δεξαμενή σκέψης διεθνών υποθέσεων Chatham House. Τα αραβικά κράτη του Κόλπου πραγματοποιούν επίσης στρατηγικές επενδύσεις στην Αίγυπτο βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, είπε.
Η κυβέρνηση ανακοίνωσε ένα «έκτακτο» πρόγραμμα κοινωνικής προστασίας που θα εφαρμοστεί αυτόν τον μήνα, με στόχο 9 εκατομμύρια οικογένειες με εκτεταμένες μεταφορές μετρητών και κουπόνια τροφίμων. Αυτό είναι πάνω από άλλα προγράμματα βοήθειας, συμπεριλαμβανομένων αναδυόμενων περιπτέρων που πωλούν επιδοτούμενα βασικά τρόφιμα. Οι αξιωματούχοι επισημαίνουν τον τρόπο με τον οποίο διαχειρίστηκαν την κρίση εφοδιασμού που προκάλεσε η πανδημία και ο πόλεμος στην Ουκρανία, λέγοντας ότι υπάρχει αρκετό σιτάρι και άλλα βασικά είδη διατροφής για έξι μήνες.
Για κάποιους, η φυγή στο εξωτερικό υπόσχεται περισσότερη ελπίδα. Οι Αιγύπτιοι κατατάσσονται πίσω μόνο από τους Αφγανούς ως η κορυφαία εθνικότητα των «παράτυπων αφίξεων» στην Ευρώπη μέχρι στιγμής φέτος, σύμφωνα με το διάγραμμα ροής του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης. Οι περισσότεροι φτάνουν δια θαλάσσης.
Καθώς αυξάνεται η πίεση στην αιγυπτιακή λίρα, η κυβέρνηση θα μπορούσε να υποτιμήσει ξανά το νόμισμα.
«Θα πονέσει. Θα αυξήσει τον πληθωρισμό», είπε ο Κάλντας, ο οικονομικός εμπειρογνώμονας του Ινστιτούτου Ταχρίρ. «Οι επιδοτήσεις για το ψωμί είναι μόνο μία γραμμή στον προϋπολογισμό μιας οικογένειας. Έτσι, για πολλές οικογένειες, αυτό θα είναι ακόμα πολύ πόνο».
