Σαν έξαρση «παθολογικού χιούμορ» -κατά τον ψυχολόγο Ροντ Μάρτιν- η Παγκόσμια Ημέρα Αξιοπρεπούς Εργασίας και η Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας (7 & 10 Οκτωβρίου, αντίστοιχα), δείχνουν να συνδέονται.
Το ιλουστρασιόν αφήγημα της καριέρας, έδωσε με βίαιο τρόπο τη θέση του στην τραχιά πραγματικότητα της προσπάθειας επιβίωσης.
Εργασιακές σχέσεις και μισθοί βρίσκονται τα τελευταία χρόνια σταθερά στην πρώτη τριάδα των μεγαλύτερων προβλημάτων για τους Έλληνες πολίτες, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις.
Σχεδόν επτά στους δέκα εκφράζουν την πεποίθηση ότι δεν θα ανταπεξέλθουν ή πως δύσκολα θα μπορέσουν να ανταποκριθούν εντός του κλίματος ακρίβειας. (Έρευνα της εταιρείας ALCO για λογαριασμό της ΓΣΕΕ).
Με τους εργαζόμενους, περιπλανώμενους, σχεδόν χαμένους στη λεωφόρο των μεγάλων απαιτήσεων και των ελάχιστων παροχών, έρευνες εταιρειών αξιοποίησης ανθρωπίνου δυναμικού και εξαιρετικά δημοφιλείς αναρτήσεις στα social media, αποκάλυψαν τα διαδοχικά κύματα της «Μεγάλης παραίτησης» και της «Σιωπηλής παραίτησης».
Στην πρώτη περίπτωση, εργαζόμενοι αποχωρούν δηλώνοντας ευθαρσώς ότι ο προσωπικός χρόνος και η ηρεμία βρίσκονται σε προτεραιότητα έναντι της πολύωρης εργασίας.
Στη δεύτερη -και πιο πρόσφατη- περίπτωση, οι εργαζόμενοι εξακολουθούν να απασχολούνται, αλλά… ελαφρά. Με τρόπο.
Σύμφωνα με έρευνα που διεξήχθη από το Mind Share Partners, μία ΜΚΟ που συνεργάζεται με εταιρείες και με δηλωμένο στόχο να βελτιώσει τα επίπεδα ψυχικής υγείας των εργαζόμενων, το ποσοστό των εργαζομένων που βιώνει συμπτώματα ψυχικής ασθένειας είναι εξαιρετικά υψηλό.
Το 60% των εργαζομένων παραδέχτηκε ότι είχε εκδηλώσει κάποια συμπτώματα διατάραξης της ψυχικής υγείας, ενώ το 37% τα συσχέτιζε με τον χώρο της δουλειάς και το εργασιακό στρες!
Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός για την Υγεία και την Ασφάλεια στην Εργασία και το αντίστοιχο ελληνικό ινστιτούτο (ΕΛΙΝΥΑΕ), εξέφρασαν την εκτίμηση ότι το άγχος θεωρείται σχεδόν από τους μισούς Ευρωπαίους εργαζόμενους σύνηθες φαινόμενο στον χώρο εργασίας τους και ευθύνεται περίπου για τις μισές χαμένες εργάσιμες ημέρες.
Τα άτομα που πάσχουν από άγχος συνήθως παρεξηγούνται ή στιγματίζονται, όπως συμβαίνει και με πολλά άλλα ζητήματα που αφορούν την ψυχική υγεία.
Οι ψυχοκοινωνικοί κίνδυνοι προκύπτουν από προβληματικό σχεδιασμό, οργάνωση και διαχείριση της εργασίας, καθώς και από μη υγιές κοινωνικό πλαίσιο της εργασίας και ενδέχεται να οδηγήσουν σε αρνητικά ψυχολογικά, σωματικά και κοινωνικά αποτελέσματα, όπως εργασιακό άγχος, εργασιακή εξουθένωση ή κατάθλιψη.
Ορισμένα παραδείγματα συνθηκών εργασίας που ενδέχεται να οδηγήσουν σε ψυχοκοινωνικούς κινδύνους είναι τα εξής:
- υπερβολικός φόρτος εργασίας
- αντικρουόμενες απαιτήσεις και ασάφειες όσον αφορά τον ρόλο του εργαζόμενου
- έλλειψη συμμετοχής στη λήψη αποφάσεων που επηρεάζουν τον εργαζόμενο και έλλειψη επιρροής του εργαζόμενου στον τρόπο διεξαγωγής της εργασίας
- κακή διαχείριση των οργανωτικών αλλαγών
- εργασιακή ανασφάλεια
- αναποτελεσματική επικοινωνία, έλλειψη υποστήριξης από τη διοίκηση ή τους συναδέλφους και
- ψυχολογική ή σεξουαλική παρενόχληση και βία που ασκείται από τρίτους.
Πέραν των προβλημάτων ψυχικής υγείας, οι εργαζόμενοι που πάσχουν από παρατεταμένο άγχος κινδυνεύουν να εμφανίσουν σοβαρά σωματικά προβλήματα υγείας, όπως καρδιαγγειακές παθήσεις ή μυοσκελετικά προβλήματα και αυξημένα ποσοστά ατυχημάτων και τραυματισμών.
Οι απουσίες που συνδέονται με το άγχος τείνουν να έχουν μεγαλύτερη διάρκεια από τις απουσίες που συνδέονται με άλλες αιτίες και το εργασιακό άγχος μπορεί να συμβάλει στην αύξηση των ποσοστών πρόωρης συνταξιοδότησης!
Αυτά ως προς την εργασία.
Όμως, υπάρχει και το τεράστιο πρόβλημα της ανεργίας.
Δεν θα αναφερθούμε στις δεδομένες ψυχολογικές δυσκολίες του ανέργου και του υποαπασχολούμενου, αλλά στο γεγονός ότι ενώ η ανεργία μειώνεται κάθε χρόνο σύμφωνα με τις κυβερνήσεις, οι εγγεγραμμένοι άνεργοι παραμένουν κοντά στο ένα εκατομμύριο.
Αν δεν το πιστέψουμε, μάλλον τίθεται θέμα ψυχικής υγείας όσων το υποστηρίζουν.
Αν το πιστέψουμε, η μόνη εξήγηση μπορεί να είναι βιολογική: Προφανώς η ανεργία περνάει στα… χρωμοσώματα, καθώς οι άνεργοι σμίγουν και φέρνουν στον κόσμο ανέργους.
Γι’ αυτό παρά τη συνεχή μείωση, ο αριθμός παραμένει σταθερά υψηλός…
