Η πανδημία COVID-19 διέκοψε τις εκστρατείες εμβολίων κατά της ιλαράς παγκοσμίως το 2020 και το 2021, αφήνοντας εκατομμύρια παιδιά απροστάτευτα έναντι της ιλαράς, μιας από τις πιο μεταδοτικές ασθένειες στον κόσμο, της οποίας οι επιπλοκές περιλαμβάνουν τύφλωση, πνευμονία και θάνατο.
Μετά από αυτό που οι ειδικοί στον τομέα της υγείας αποκαλούν τη μεγαλύτερη οπισθοδρόμηση μιας γενιάς, 26 μεγάλες ή ενοχλητικές επιδημίες ιλαράς έχουν εμφανιστεί παγκοσμίως, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Ένα καταστροφικό ξέσπασμα στη Ζιμπάμπουε σκότωσε περισσότερα από 700 παιδιά φέτος, κυρίως μεταξύ θρησκευτικών αιρέσεων που δεν πιστεύουν στους εμβολιασμούς.
Τώρα τα αφρικανικά συστήματα υγείας παραμένουν ιδιαίτερα ευάλωτα λόγω έλλειψης κεφαλαίων και ανθρώπινου δυναμικού, ιδιαίτερα σε χώρες όπου οι συγκρούσεις και ο υποσιτισμός καθιστούν τα παιδιά πιο ευάλωτα σε θανατηφόρες λοιμώξεις.
«Δεν έχουμε δει ποτέ τον αριθμό των μη ανοσοποιημένων παιδιών που βλέπουμε τώρα», δήλωσε η Δρ Ντεμπλίνα Ντάττα, επικεφαλής της παγκόσμιας προσπάθειας εξάλειψης της ιλαράς στα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ.
«Έχω σταθεί στο κρεβάτι των παιδιών που πεθαίνουν από ιλαρά, και είναι συγκλονιστικό να το βλέπεις. Και αυτό είναι ένα γεγονός που μπορεί να προληφθεί», πρόσθεσε.
Έχουν αναφερθεί περισσότερα από 45.000 κρούσματα στην Αφρική φέτος, σκοτώνοντας περισσότερους από 2.300 ανθρώπους. Αυτός είναι διπλάσιος από τον αριθμό των κρουσμάτων αυτή την εποχή πέρυσι, όταν ορισμένα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης μπορεί να έχουν επιβραδύνει τις μολύνσεις.
Ο ΠΟΥ και η UNICEF ξεκίνησαν μια εκστρατεία ευαισθητοποίησης και συγκέντρωσης κεφαλαίων το 2020 για να καλύψουν τα κενά στους εμβολιασμούς που προκαλούνται από την πανδημία, ιδιαίτερα σε χώρες μεσαίου εισοδήματος, αλλά δεν έχουν συγκεντρώσει σχεδόν καθόλου χρήματα.
Το εκτιμώμενο έλλειμμα για την ιλαρά παγκοσμίως είναι τουλάχιστον 255 εκατομμύρια δολάρια. Ο COVID, ο πόλεμος στην Ουκρανία, οι ελλείψεις τροφίμων και ο πληθωρισμός έχουν στριμώξει τις δωρεές από πλουσιότερα έθνη, ανέφεραν οι υπηρεσίες.
«Οι τρέχοντες πόροι μας δεν θα είναι αρκετοί εάν οι χώρες εντείνουν τα αιτήματά τους για χρηματοδότηση που απαιτείται για να ανταποκριθούν στον αυξανόμενο αριθμό κρουσμάτων ιλαράς», δήλωσε η εκπρόσωπος του ΠΟΥ Μάργκαρετ Χάρις.
Σε ένα πρόσφατο έγγραφο που κοινοποιήθηκε σε κυβερνήσεις και οργανισμούς υγείας και αναθεωρήθηκε από το Reuters, ο ΠΟΥ περιέγραψε 15 εκστρατείες εμβολιασμού που θα πρέπει να ξεκινήσουν στην Αφρική το 2022 και το 2023. Αλλά μια ενημέρωση του Οκτωβρίου έδειξε ότι μόνο τρεις από αυτές τις εκστρατείες είχαν συγκεκριμένες ημερομηνίες έναρξης. Τα υπόλοιπα είχαν σημειωθεί είτε 2022 είτε 2023, μετά “??” στην ενότητα μήνα και ημέρα, από την ομάδα του ΠΟΥ.
Οι υγειονομικοί υπάλληλοι στο νοσοκομείο Bundung στη Γκάμπια δήλωσαν ότι η έλλειψη εμβολίου ιλαράς εκεί ήταν προσωρινή, αποτέλεσμα της αύξησης της ζήτησης για συνήθεις εμβολιασμούς μετά το τέλος της απεργίας των εργαζομένων στον τομέα της υγείας τον Ιούλιο.
Αλλά υπογραμμίζει πόσο επισφαλή μπορεί να είναι τα υποχρηματοδοτούμενα συστήματα υγείας σε χώρες που έχουν ήδη υπερεκταθεί από τον COVID. Δεκάδες κρούσματα ιλαράς εμφανίστηκαν φέτος στη Γκάμπια, μια απότομη αύξηση σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Η χώρα είχε για τελευταία φορά μια εθνική εκστρατεία «catch-up» το 2015 για να προσεγγίσει οικογένειες σε πιο απομακρυσμένες περιοχές που είναι απίθανο να φέρουν τα παιδιά τους για συνήθη εμβολιασμό.
Στη χώρα πραγματοποιήθηκε το 2015 εκστρατεία εμβολιασμού σε απομακρυσμένες περιοχές. Ακόμη μία ήταν προγραμματισμένη για το 2020, αλλά οι πόροι απορροφήθηκαν για την αντιμετώπιση της πανδημίας, σύμφωνα με τον Σαχίντ Μαχμπούμπ Άουαν, στέλεχος της Unicef στη Γκάμπια. Το 2020 στη χώρα μειώθηκε στο 66% το ποσοστό των παιδιών που έκαναν τα προγραμματισμένα εμβόλια για τις παιδικές ασθένειες, σε σχέση με 93% το 2018, επεσήμανε ο ίδιος.
Η εκστρατεία εμβολιασμού κατά της ιλαράς επαναπρογραμματίστηκε για το 2021, αλλά τον Ιούλιο εκείνου του έτους εντοπίστηκε στη Γκάμπια πολιομυελίτιδα. Καθώς δεν υπήρχαν οι απαραίτητοι πόροι για τη διεξαγωγή δύο παράλληλων εμβολιαστικών εκστρατειών, οι υγειονομικές αρχές έδωσαν προτεραιότητα στην πολιομυελίτιδα.
