Camera Obscura, όπως… Σκοτεινό Δωμάτιο στα Λατινικά. Ποιο μυστήριο κρύβεται πίσω απ’ αυτή την ιστορία; Το κανάλι Haanity στο YouTube «πετάει» στην Αίγινα στην ευρύτερη περιοχή του Νοτίου Ναυτικού Οχυρού, που βρίσκεται κοντά στον οικισμό Πέρδικας του νησιού. Εκεί είχαν κατασκευαστεί λίγο πριν τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ναυτικές οχυρώσεις και είχαν τοποθετηθεί τεράστια ναυτικά πυροβόλα.
Πάνω στη βάση ενός τεράστιου πυροβόλου, το 2003 δύο Αυστριακοί, ο Franz Berzl και Gustav Deutsch, κατασκεύασαν την πρώτη Camera Obscura που εγκαταστάθηκε στην Ελλάδα και την πρώτη στον κόσμο που αποτύπωσε εικόνα 360 μοιρών.
Δυστυχώς, η Camera Obscura της Αίγινας… καταρρέει. Από το 2014 οι καλλιτέχνες – δημιουργοί δήλωσαν πλέον την αδυναμία τους να καλύπτουν την ετήσια συντήρηση αλλά και τις αναγκαίες εργασίες επισκευής και έκτοτε το κτίριο ρημάζει και καταστρέφεται…
Τι είναι όμως η Camera Obscura;
Πρόκειται για ένα απολύτως σκοτεινό δωμάτιο στο οποίο υπάρχει μια μικρή τρύπα σε ένα τοίχο του. Τι βλέπετε μια φωτεινή μέρα στον απέναντι τοίχο από την τρύπα; Θα δείτε πολύχρωμο και σε κίνηση τον κόσμο έξω από το παράθυρο-ανάποδα! Αυτή η «μαγεία» εξηγείται από έναν απλό νόμο της φυσικής.
Το φως ταξιδεύει σε ευθεία γραμμή και όταν οι ακτίνες που αντανακλώνται από ένα φωτεινό αντικείμενο εκτός δωματίου περάσουν μέσα από μια μικρή τρύπα ενός σχετικά λεπτού τοίχου δεν διασπείρονται, αλλά δημιουργούν μια ανάποδη εικόνα στον τοίχο που βρίσκεται παράλληλα και απέναντι από την τρύπα. Αυτός ο νόμος της οπτικής ήταν γνωστός στην αρχαιότητα.
Η παλαιότερη αναφορά Camera Obscura ήταν από τον Κινέζο φιλόσοφο Μο-Tι (5ος αιώνας π.Χ.).
Ήταν ο πρώτος που περιέγραψε τη δημιουργία μιας ανεστραμμένης εικόνας που σχηματίζεται από τις ακτίνες του φωτός που διέρχονται από μια οπή σε ένα σκοτεινό δωμάτιο. Ονόμασε αυτό το σκοτεινό δωμάτιο «τόπο συλλογής» ή «κλειδωμένο δωμάτιο του θησαυρού». Ο Αριστοτέλης (384-322 π.Χ.) κατανόησε την οπτική αρχή της camera obscura. Παρατήρησε μια εικόνα κατά την διάρκεια της έκλειψης της σελήνης που προβλήθηκε στο έδαφος μέσω των τρυπών από ένα κόσκινο, και από τα χάσματα μεταξύ των φύλλων ενός πλατανιού. Το δέκατο αιώνα ο Άραβας λόγιος Alhazen από τη Βασόρα έφτιαξε μια φορητή σκοτεινή σκηνή για την παρατήρηση του ήλιου και έγραψε μια πλήρη περιγραφή του φαινομένου. Το 1490 ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι περιέγραψε την Camera Obscura στα τετράδιά του.
Το 1544 ο Ολλανδός επιστήμονας Reinerus Gemma-Frisius χρησιμοποίησε αυτή την τεχνική για την παρακολούθηση της έκλειψης του ήλιου. Στην αυγή της σύγχρονης εποχής κατασκεύασαν ένα φορητό σκοτεινό κουτί μ’ ένα φακό (μια φορητή camera obscura) που χρησιμοποιήθηκε ως εργαλείο σχεδίασης.
Τον 17ο και 18ο αιώνα πολλοί ζωγράφοι χρησιμοποιούσαν την camera obscura ως βοήθημα. Μεταξύ άλλων οι Γιοχάνες Βερμέερ, Καναλέττο, Guardi, και ο Paul Sandby. Στις αρχές του 19ου αιώνα στη φορητή camera obscura, με ελάχιστη ή και καμία τροποποίηση, τοποθέτησαν ένα φύλλο με φωτοευαίσθητο υλικό και έτσι μετατράπηκε σε… φωτογραφική μηχανή! Για το λόγο αυτό λέμε τις φωτογραφικές μηχανές «κάμερες». Στη διάρκεια του 19ου και του 20ου αιώνα, με βελτιωμένους φακούς που μπορούσαν να προβάλλουν μεγαλύτερες και ευκρινέστερες εικόνες, πολλά κτίρια camera obscura δημιουργήθηκαν σε ακτές και σε περιοχές μεγάλης φυσικής ομορφιάς ανά τον κόσμο.
