Η Υπηρεσία Ασφαλείας της Ουκρανίας, από κοινού με την εθνοφρουρά και την αστυνομία ερεύνησε 350 εκκλησιαστικές εγκαταστάσεις, ναούς και μοναστήρια τα τελευταία 24ωρα σύμφωνα με την Ένωση Ορθοδόξων Δημοσιογράφων της χώρας (spzh.news), στο πλαίσιο διερεύνησης καταγγελιών για κάλυψη «Ρώσων δολιοφθορέων» και υποστηρικτών της ιδεολογίας του «ρωσικού κόσμου» στις γραμμές της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας υπό τον μητροπολίτη Κιέβου Ονούφριο.
Αφορμή για τους ελέγχους αποτέλεσε βίντεο με την εκτέλεση εκκλησιαστικού ύμνου, που αναφέρεται στην «αφύπνιση της Μητέρας-Γης των Ρως», του πρώτου κρατικού μορφώματος στο έδαφος του Κιέβου, κοινού προγόνου της σύγχρονης Ρωσίας και Ουκρανίας, ο οποίος θεωρήθηκε από τους καταγγέλλοντες ως ένδειξη «φιλορωσικής δραστηριότητας», γι’ αυτό και ασκήθηκε σχετική ποινική δίωξη.
Με βάση τα έως τώρα στοιχεία ελέγχθηκαν περίπου 850 μοναχοί, ιερείς, προσωπικό και φιλοξενούμενοι των μονών, μεταξύ των οποίων και εγκαταβιούντες στη μεγαλύτερη και ιστορικότερη όλων, με τεράστια συμβολική σημασία για τους ορθοδόξους Ουκρανίας, Ρωσίας, αλλά και ολόκληρο τον ορθόδοξο κόσμο, τη Λαύρα των Σπηλαίων του Κιέβου, που αποτελεί και την έδρα του μητροπολίτη Κιέβου Ονουφρίου. Σύμφωνα μάλιστα με την επίσημη ανακοίνωση της Ουκρανικής Υπηρεσίας Ασφαλείας 50 από τους ελεγχθέντες υποβλήθηκαν σε ανάκριση με ανιχνευτή ψεύδους, ενώ στους χώρους της Ουκρανικής Εκκλησίας εντοπίστηκαν 2 εκατ. γρίβνες (περίπου 50.000 €) και 150.000 $ σε μετρητά, καθώς και «φιλορωσικά έντυπα» ή «ύποπτοι», που έδειξαν δελτία ταυτοτήτων και έγγραφα της σοβιετικής εποχής, όχι όμως όπλα ή άλλα αντιστοίχως σοβαρά ενοχοποιητικά στοιχεία.
Εκπρόσωποι της Ουκρανικής Εκκλησίας χαρακτήρισαν «προβοκάτσια» τα έντυπα με την φωτογραφία του Πατριάρχη Μόσχας Κυρίλλου, όπως και την κατευθυνόμενη κυκλοφορία του βίντεο με τον εκκλησιαστικό ύμνο, που αποτέλεσε και την αφορμή της «επιχείρησης» των ουκρανικών υπηρεσιών ασφαλείας και εκφράζουν τη βεβαιότητα ότι θα βρεθούν οι υπεύθυνοι των «αβάσιμων και κατασκευασμένων κατηγοριών», καθώς η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας, που συνεδρίασε χθες στην έδρα της στη Λαύρα των Σπηλαίων του Κιέβου, «τάχθηκε υπέρ της εδαφικής ακεραιότητας και της κυριαρχίας της Ουκρανίας και κατά του πολέμου, που διεξάγει η Ρωσική Ομοσπονδία εναντίον της πατρίδας», ενώ καταδίκασε τις αντιεκκλησιαστικές επιθέσεις και τη βίαιη αρπαγή ενοριών και ναών από την Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας, η οποία εποφθαλμιά και το ιστορικό μοναστήρι στο κέντρο του Κιέβου.
Ενόψει της κρίσιμης συζήτησης, που προετοιμάζεται στην ουκρανική Βουλή (Βερχόβνα Ράντα), έπειτα από την κατάθεση νομοσχεδίου με σκοπό την απαγόρευση της δραστηριότητας της Ρωσικής Εκκλησίας στην Ουκρανία, η Ιερά Σύνοδος της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας προχώρησε σε ένα νέο βήμα αποστασιοποίησης από την έως πρόσφατα μητέρα-Εκκλησία της, αποφασίζοντας την επανέναρξη της αυτόνομης παρασκευής του αγίου μύρου για τις ανάγκες της στο Κίεβο, κίνηση, που θεωρείται η σοβαρότερη έως σήμερα για την ανακήρυξη του αυτοκέφαλου και της ανεξαρτησίας της από το Πατριαρχείο Μόσχας.
Στο ανακοινωθέν της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας σημειώνεται ότι το άγιο μύρο άρχισε να παρασκευάζεται στο Κίεβο και ειδικά στη Λαύρα των Σπηλαίων του στα μέσα του 15ου αιώνα, παράδοση που διακόπηκε με την επανάσταση του 1917. Στην προηγούμενη συνεδρίασή της Ιεράς Συνόδου στις 27 Μαΐου 2022, η Ουκρανική Εκκλησία είχε διακηρύξει την ανεξαρτησία της από τη Μόσχα, ο πατριάρχης της οποίας Κύριλλος είχε τότε δηλώσει ότι «οι προσπάθειες να διακοπεί η πνευματική σχέση μεταξύ Ρωσικής και Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας δεν είναι εκ Θεού και ποτέ δεν θα επιτύχουν, αλλά η Ρωσική Εκκλησία αντιμετωπίζει με κατανόηση ότι η Ουκρανική Εκκλησία πρέπει να συμπεριφερθεί κατά τρόπο, που δεν θα δυσκολεύσει τη ζωή του ποιμνίου της», σύμφωνα με το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων «ΡΙΑ-Νόβοστι».
Οι πρωτοφανείς σε έκταση έρευνες στις μονές και τους εκκλησιαστικούς χώρους της Ουκρανικής Εκκλησίας επικρίθηκαν από τη ρωσική πολιτική ηγεσία και χαρακτηρίστηκαν «ανεξήγητες, αδικαιολόγητες και ένα ακόμη δείγμα της ανηθικότητας του καθεστώτος του Κιέβου» από την επίσημη εκπρόσωπο του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα. Κατά τον Ρώσο υπουργό Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ «οι γεωπολιτικοί “μηχανικοί” της Δύσης εργάζονται ακόπως για την καταστροφή των πνευματικών σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας με τις αδελφές κατά τόπους Ορθόδοξες Εκκλησίες, στρέφοντας εναντίον της Ρωσικής Εκκλησίας μια “βρώμικη” εκστρατεία για τη δυσφήμησή της».
Η Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία παραμένει έως σήμερα η μεγαλύτερη Εκκλησία στη χώρα, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, που ανακοινώνουν οι εκκλησιαστικοί σχηματισμοί στην Ουκρανία. Έως πρόσφατα υπαγόταν υπό καθεστώς αυτοδιοίκησης στην πνευματική δικαιοδοσία του Πατριαρχείου Μόσχας και αναγνωρίζεται από τις 11 Ορθόδοξες Εκκλησίες εκ των 15 συνολικά παγκοσμίως ως η κανονική Εκκλησία της Ουκρανίας, όχι όμως από το Οικουμενικό Πατριαρχείο και τις Εκκλησίες Κύπρου, Ελλάδας και Αλεξανδρείας, που αναγνωρίζουν ως κανονική την αυτοκέφαλη Εκκλησία της Ουκρανίας υπό τον μητροπολίτη Κιέβου Επιφάνιο. Η τελευταία ιδρύθηκε το 2018 με την συνένωση δύο άλλων Ορθοδόξων Εκκλησιών της Ουκρανίας και υπάγεται με καθεστώς αυτονομίας στον οικουμενικό θρόνο, που της παραχώρησε το 2019 τον λεγόμενο «Τόμο αυτοκεφαλίας».
*Πληροφορίες από ΚΥΠΕ.