Ο Πρόεδρος της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς συναντήθηκε με το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας καθώς αυξάνονται οι εντάσεις στο Κόσοβο μεταξύ των εκεί αρχών και των Σέρβων.

Το Σάββατο μια χειροβομβίδα κρότου-λάμψης ρίχτηκε στην αστυνομία της ΕΕ στο βόρειο Κοσσυφοπέδιο, όπου οι Σέρβοι αποτελούν την πλειοψηφία, και η τοπική αστυνομία αντάλλαξε πυρ με άγνωστες ομάδες.

Σέρβοι έστησαν οδοφράγματα μετά την ανάπτυξη της αστυνομίας του Κοσόβου σε μια διαμάχη για τις πινακίδες των αυτοκινήτων.

Η Σερβία αρνείται να αναγνωρίσει το Κόσοβο ως ανεξάρτητο κράτος, το οποίο έχει συντριπτική πλειοψηφία κατοίκους Αλβανικής καταγωγής και αποσχίστηκε από τη Σερβία μετά από πόλεμο το 1998-99.

Το ΝΑΤΟ, το οποίο έχει ειρηνευτικά στρατεύματα στο Κόσοβο, κάλεσε όλα τα μέρη να αποφύγουν τις προκλήσεις. Η ΕΕ έχει κάνει το ίδιο, προειδοποιώντας ότι δεν θα ανεχθεί επιθέσεις κατά της αστυνομίας της ΕΕ ή εγκληματικές πράξεις.

Η τελευταία αναταραχή προκλήθηκε από τη σύλληψη ενός Σέρβου πρώην αστυνομικού το Σάββατο.

Μιλώντας στο πρακτορείο ειδήσεων Reuters μετά τη συνάντηση του με το συμβούλιο εθνικής ασφάλειας, ο κ. Βούτσιτς είπε ότι ήθελε να εκτονώσει την κατάσταση.

Ο Πρωθυπουργός του Κοσόβου Άλμπιν Κούρτι περιέγραψε τους διαδηλωτές ως “εγκληματικές συμμορίες” και ζήτησε από τις ειρηνευτικές δυνάμεις του Κοσόβου (KFOR) υπό την ηγεσία του ΝΑΤΟ να απομακρύνουν τα οδοφράγματα.

Η αστυνομία του Κόσοβου δήλωσε ότι δέχτηκε πυρά σε διάφορες τοποθεσίες κοντά σε μια λίμνη που συνορεύει με τη Σερβία αργά το Σάββατο, με τους αξιωματικούς να απαντούν στα πυρά σε αυτοάμυνα.

Το Κόσοβο ανέπτυξε αστυνομία σε περιοχές με πλειοψηφία Σέρβων – οι οποίες δεν αναγνωρίζουν την κυβέρνηση του Κοσόβου στην πρωτεύουσα Πρίστινα – στα τέλη της περασμένης εβδομάδας. Αυτό αύξησε περαιτέρω τις εντάσεις, αφού είχαν ήδη εγερθεί επί μήνες στη διαμάχη σχετικά με τις πινακίδες κυκλοφορίας των οχημάτων.

Ο Βούτσιτς υποστήριξε ότι η χρήση της αστυνομίας παραβιάζει προηγούμενες ειρηνευτικές συμφωνίες. Είπε ότι σχεδίαζε να ζητήσει από τις ειρηνευτικές δυνάμεις του ΝΑΤΟ την άδεια να στείλει σερβική αστυνομία και στρατεύματα στην περιοχή, αν και αναγνώρισε ότι υπήρχαν λίγες πιθανότητες να χορηγηθεί.

Κάθε φορά που αυξάνονται οι εντάσεις μεταξύ του Κοσόβου και της Σερβίας -ή μεταξύ της σερβικής μειονότητας του Κοσόβου και των αρχών στην Πρίστινα- οι ειρηνευτικές δυνάμεις της KFOR του ΝΑΤΟ διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο.

Δεν χρειάζεται να κάνουν κάτι συγκεκριμένο. Η παρουσία και μόνο των 4.000 πολυεθνικών στρατευμάτων ήταν αρκετή για να αποτρέψει οποιαδήποτε σοβαρά ζητήματα για το καλύτερο μέρος των δύο δεκαετιών.

Οι αρχές στο Βελιγράδι βασίζονται στην KFOR για να εγγυηθούν την ασφάλεια των Σέρβων του Κοσόβου. Φοβούνται μια επανάληψη της βίας το 2004 που είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο περισσότερων από δώδεκα Σέρβων, εκατοντάδες άλλους τραυματισμούς και τον εκτοπισμό χιλιάδων σερβικών οικογενειών.

Ταυτόχρονα, η παρουσία της KFOR λειτουργεί επίσης ως εγγύηση ότι η Σερβία δεν θα στείλει καμία από τις δικές της δυνάμεις στο Κοσσυφοπέδιο. Το Βελιγράδι γνωρίζει ότι η εμπλοκή με τα στρατεύματα του ΝΑΤΟ θα ήταν εξαιρετικά παράλογη.

Έτσι, ενώ οι εντάσεις μπορεί να παραμένουν σε υψηλά επίπεδα, τα τυχόν περιστατικά είναι πιθανό να είναι μεμονωμένα. Ακόμα κι έτσι, η ΕΕ θα εργαστεί υπερωρίες για να φέρει και τις δύο πλευρές γύρω από το τραπέζι για να καταλήξουν σε μια μακροπρόθεσμη λύση.

Το Κόσοβο κήρυξε την ανεξαρτησία του το 2008, μετά τον αιματηρό πόλεμο που διήρκεσε μια δεκαετία νωρίτερα. Η Σερβία δεν την αναγνωρίζει ως κυρίαρχο κράτος, ωστόσο αποδέχεται την κυβερνητική αρχή βάσει συμφωνίας που μεσολάβησε το 2013 για την εξομάλυνση των σχέσεων.

Από τα 1,8 εκατομμύρια άτομα που ζουν στο Κοσσυφοπέδιο, το 92% είναι Αλβανοί και το 6% Σέρβοι.

Ο αστυνομικός που συνελήφθη το Σάββατο ήταν ένας από τους περίπου 600 Σέρβους που παραιτήθηκαν από τη δύναμη τον Νοέμβριο σε ένδειξη διαμαρτυρίας αφού οι αρχές στο Κοσσυφοπέδιο δήλωσαν ότι θα απαιτούσαν από τους Σέρβους να ανταλλάξουν σερβικές πινακίδες που χρονολογούνται πριν από τον πόλεμο με εκείνες του Κοσσυφοπεδίου.

Περίπου 50.000 άνθρωποι στις περιοχές με την πλειοψηφία των Σέρβων έχουν μέχρι στιγμής αρνηθεί να χρησιμοποιήσουν πινακίδες κυκλοφορίας του Κοσσυφοπεδίου επειδή δεν αναγνωρίζουν την ανεξαρτησία του από τη Σερβία.

Μια συμφωνία που μεσολάβησε η ΕΕ στα τέλη Νοεμβρίου οδήγησε σε μια δυσάρεστη συμφωνία μεταξύ των δύο πλευρών, με το Κοσσυφοπέδιο να εγκαταλείπει τα σχέδια επιβολής προστίμων σε άτομα που δεν άλλαξαν τις πινακίδες και τη Σερβία να συμφωνεί να σταματήσει να εκδίδει εγγραφές με τα αρχικά των πόλεων στο Κοσσυφοπέδιο.