«Δεν με πέταξαν στους λύκους. Με τάισαν στους λύκους». Η δήλωση ανήκει στην πρωταγωνίστρια του ντοκιμαντέρ «Χάρι και Μέγκαν», δούκισσα του Σάσεξ, κατά κόσμον Μέγκαν Μαρκλ, που φαίνεται να έχει εντοπίσει μια διαφορά ανάμεσα στο να σε πετάνε στους λύκους, αντί να σε ταΐζουν στους λύκους. Συμπρωταγωνιστής ο σύζυγός της, πρίγκιπας Χάρι, πρώην πιλότος σε βρετανική βάση του Αφγανιστάν, που κάποτε σύγκρινε το ελικόπτερο Απάτσι με το PlayStation («Jeez, πήγα στον πόλεμο, δυο φορές!» αναφωνεί στο ντοκιμαντέρ).
Το «Χάρι και Μέγκαν» είναι η πρώτη παραγωγή της συμφωνίας-μαμούθ που υπέγραψε το γνωστό και ως ζεύγος Σάσεξ με το Netflix (πιθανό συνολικό μπάτζετ της συμφωνίας, 150 εκατομμύρια δολάρια) και σπάει ήδη ρεκόρ τηλεθέασης, προσφέροντας εικόνες που έχουμε ήδη καταναλώσει (τον γάμο τους παρακολούθησαν ζωντανά 1,9 δισ. άνθρωποι), αλλά και ολόφρεσκες μπουκίτσες οικογενειακής ευτυχίας (κάνουν μπάνιο στα μωρά τους, ανακατεύουν υλικά στην κουζίνα τους, κλπ.). Κυρίως όμως, το ντοκιμαντέρ προσφέρει ένα εξάωρο ακατάσχετης, ανόητης φλυαρίας.
Ενδεικτική η αιτιολόγηση της παραγωγής από τη Μέγκαν. «Δεν είναι πιο λογικό», ρωτά η νυν δούκισσα, πρώην ηθοποιός, στο πρώτο επεισόδιο, «να ακούσετε την ιστορία μας από εμάς τους ίδιους;».
Βασικά, όχι. Το «Χάρι και Μέγκαν» είναι απόδειξη ότι ο έλεγχος του υποκειμένου πάνω στον δημιουργό (εδώ, η σκηνοθέτης Liz Garbus) δεν οδηγεί σε δημοσιογραφικό έργο, αλλά σε προσωπική διαφήμιση, με έμφαση στο επιτηδευμένο συναίσθημα και την επιλεκτική πληροφόρηση. Το «Χάρι και Μέγκαν» έχει και τα δυο.
Ανάμεσα στα δάκρυα, τις νεκρές παύσεις και τα γκρο πλαν, το ντοκιμαντέρ σερβίρει ένα κουτσουρεμένο ρεπορτάζ. Κεντρικό σημείο η καταγγελία του ζεύγους πως το Μπάκιγχαμ τάιζε με αρνητικά δημοσιεύματα εναντίον της Μέγκαν τους λύκους των ρατσιστικών βρετανικών ταμπλόιντ. Επίσης, πως το παλάτι ήταν σε επαφή με την εφημερίδα Mail on Sunday, που δημοσίευσε προσωπική επιστολή της Μέγκαν προς τον πατέρα της ενάντια στη θέλησή της. Τόσο ο βασιλιάς Κάρολος όσο και ο διάδοχος του θρόνου Γουίλιαμ φωτογραφίζονται θολά ως υπαίτιοι για την ξαφνική στροφή των μίντια εναντίον του ζευγαριού. Μοναδική όμως απτή ένδειξη είναι τρεις φευγαλέες εικόνες από έγγραφο του συντάκτη της Mail, πως έλαβε πληροφορίες για την επιστολή από μια «πηγή» στο παλάτι.
Μια γρήγορη αναζήτηση στο ίντερνετ ρίχνει περισσότερο φως στα γεγονότα απ’ ό,τι το ίδιο το ντοκιμαντέρ. Το έγγραφο κατατέθηκε στο πλαίσιο της μήνυσης της Μέγκαν στην εφημερίδα. Όμως κατά τη διάρκεια της διαδικασίας εκτέθηκε η ίδια η μηνύτρια, όταν αποκαλύφθηκε πως έδωσε λάθος πληροφορίες στο δικαστήριο για τη συμμετοχή της σε ένα επαινετικό προς το ζεύγος βιβλίο, με αποτέλεσμα η Μέγκαν να ζητήσει συγγνώμη. Το στρες της δίκης όμως ίσως προκάλεσε, όπως μας λέει ο Χάρι, την αποβολή του δεύτερου παιδιού τους, και αυτό είναι το μόνο που έχει σημασία.
Ενώ λοιπόν κατακεραυνώνουν λύκους και όρνια που «κάνουν τα πάντα για τα λεφτά» (το τελευταίο δια στόματος Χάρι, που κληρονόμησε μόνο απ’ τη Νταϊάνα περίπου δέκα εκατομμύρια λίρες), και ενώ παραπονιούνται για τον «θεσμό» και την «εταιρεία» που λειτουργεί τις υποθέσεις της βασιλικής οικογένειας, οι Σάσεξ σμιλεύουν παρασκηνιακά μια δημόσια εικόνα αθώου, προοδευτικού θηράματος. Στην καλύτερη περίπτωση είναι νάρκισσοι. Στη χειρότερη, υποκριτές.
Αν αυτό το παρασκήνιο ακούγεται πολύ περίπλοκο για όσους θέλουν απλώς να χαζεύουν τις ζωές των rich and famous, ευτυχώς η καρδιά του ντοκιμαντέρ είναι η σαπουνόπερα. Η Μέγκαν προβάρει μια ομολογουμένως εντυπωσιακή πορτοκαλί τουαλέτα πριν τη βράβευσή της για φιλανθρωπική δράση. Ο Χάρι χαϊδεύει ελέφαντες στη Μποτσουάνα (τί θα ήταν εξάλλου ένα ντοκιμαντέρ για έναν μοντέρνο Βρετανό γαλαζοαίματο χωρίς λίγη εξωτικοποίηση μιας πρώην αποικίας;). Το ζεύγος παίζει με τα μωρά του σε έπαυλη του Λος Άντζελες, όπου φιλοξενήθηκε από τον χολιγουντιανό σκηνοθέτη Τάιλερ Πέρι το 2020, σε κατάσταση «απελπισίας», όπως μας λέει ο Χάρι, για να γλείψουν τις πληγές τους μετά την επεισοδιακή έξοδό τους από τα βασιλικά καθήκοντα.
Όπως στις σαπουνόπερες, όμως, ο κόσμος μας είναι σκληρός για πρίγκιπες και δούκισσες. Όταν σε άλλη έπαυλη προσωρινής διαμονής στην ειδυλλιακή Νήσο Βανκούβερ του Καναδά καταφθάνουν οι πρώτοι paparazzi σε πλωτά σκάφη, ο Χάρι λέει απηυδισμένος πως «δεν ζούσε ούτε ένας paparazzi» εκεί. «Γι’ αυτό το διαλέξαμε. Είναι νησί!». Μάλλον δεν έχει ακούσει για τα παθήματα της Τζάκι Κένεντι Ωνάση στο Σκορπιό.
Οι Χάρι και Μέγκαν δεν θέλουν μόνο να πείσουν πως είναι απλοί άνθρωποι που τους στερείται το δικαίωμα να αγαπιούνται ελεύθεροι σε επαύλεις, αλλά πως είναι και σύμβολα κοινωνικής δικαιοσύνης. Το ντοκιμαντέρ δομεί μια κριτική της μοναρχίας μέσα από συνεντεύξεις έγχρωμων σχολιαστών, που μας θυμίζουν πως η Βρετανική Αυτοκρατορία πλούτισε από το δουλεμπόριο και πως η Κοινοπολιτεία, το αγαπημένο pet project της μακαρίτισσας Ελισάβετ, είναι μια «Αυτοκρατορία 2.0.» με «πιο καλές δημόσιες σχέσεις».
Σωστά. Παρακάμπτονται όμως κουραστικές λεπτομέρειες, όπως για παράδειγμα τα στοιχεία πρόσφατης έρευνας πως στην Ινδία, μόνο για την περίοδο 1881 με 1920, οι αποικιοκρατικές πολιτικές των Βρετανών συνέβαλαν σε περίπου 100 εκατομμύρια υπερβάλλοντες θανάτους, περισσότερους δηλαδή από τους συνδιαστικούς θανάτους σε λιμούς στη Σοβιετική Ένωση, τη Μαοϊκή Κίνα, τη Βόρεια Κορέα, την Καμπότζη επί Πολ Ποτ και την Αιθιοπία επί καθεστώτος Μενγκίστου. Στα σχεδόν 200 χρόνια αποικιοποίησης της Ινδίας δε, οι Βρετανοί στράγγιξαν 44,6 τρισεκατομμύρια σε σημερινά δολάρια από τους εξαθλιωμένους, υποσιτισμένους υπηκόους τους.
Οι Χάρι και Μέγκαν φυσικά δεν βγάζουν κιχ για τη ματωμένη ιστορία του στέμματος. Αντιθέτως, όπως μας λέει ο Χάρι σε κάποιο σημείο, το σύστημα της μοναρχίας «έχασε μια τεράστια ευκαιρία» με τη Μέγκαν. Υπονοείται εδώ πως η Αμερικανίδα δούκισσα (μάλλον απόγονος σκλάβων της Τζόρτζια από τη μεριά της μητέρας της) θα γινόταν μοντέρνα πρέσβειρα της Κοινοπολιτείας για να κατευνάσει τα πνεύματα σε μια περίοδο που κράτη-μέλη από την Καραϊβική απειλούν δημοψηφίσματα εξόδου και αιτήματα αποζημίωσης για το δουλεμπόριο. Η Μέγκαν θα έκανε με την ομορφιά και την καταγωγή της το σύστημα της μοναρχίας να φαίνεται πιο προοδευτικό. Όπως είπε πολύ απλά η δημοσιογράφος Ας Σαρκάρ στο Twitter όμως: «Δεν μπορείτε να έχετε woke εκδοχή του φεουδαλισμού, συγγνώμη παιδιά!»
Το ντοκιμαντέρ είναι τελικά ένα ακόμα στάδιο στην εξέλιξη του brand H&M (τα αρχικά του ζεύγους είναι, κατά διαβολική σύμπτωση, τα ίδια με αυτά της γνωστής εταιρείας ρούχων). Για πόσο όμως ακόμα θα αντέξει το ζεύγος να εξαργυρώνει τον έρωτα και τον αντιρατσισμό του χωρίς στήριξη και προστασία από το παλάτι; Ή χωρίς τους τίτλους του, που διατηρεί ακόμα; Οι περικοπές πλήττουν και τους αντισυστημικούς αριστοκράτες (το Netflix ακύρωσε ένα από τα σχεδιαζόμενα πρότζεκτ τους, τον περασμένο Μάη). Το δε αυτογραφικό βιβλίο του Χάρι, που θα υποστούμε μετά τις γιορτές, είναι το μόνο ανακοινωμένο πρότζεκτ του brand H&M για το εγγύς μέλλον.
Ίσως οι Χάρι και Μέγκαν να πρέπει να πάρουν μαθήματα από τον «θεσμό-εταιρεία», που σε προχθεσινή ανακοίνωση αρνήθηκε να σχολιάσει το ντοκιμαντέρ. Ίσως δηλαδή πρέπει να το βουλώσουν. Από την άλλη, όσο συνεχίζουν τη φλυαρία τόσο περισσότερο μας θυμίζουν πως ο πραγματικός ρόλος τους είναι, εκτός από το να πλουτίζουν, να εκπαιδεύουν το κοινό στο να αποδέχεται τον φεουδαλισμό που δακρύζει και την αποικιοκρατία που φοράει πορτοκαλί τουαλέτα.
Οι H&M είναι επικίνδυνοι. Αλλιώς, αγγλιστί: «a wolf in sheep’s clothing».
