Στις καλύτερες εκδοχές τους, οι ιστορίες για κατασκόπους είχαν πάντα ένταση και ενδιαφέρον ακριβώς επειδή εκείνο που βρισκόταν στη βάση τους ήταν μια καταπιεσμένη επιθυμία για τη φαντασιακή υπέρβαση της ψυχροπολεμικής συνθήκης. Μια λύση των -στην πραγματικότητα άλυτων χωρίς σύγκρουση- αντιθέσεων του Ψυχρού Πολέμου με τα μέσα της μυθοπλασίας.
Πράκτορες, που αλλάζουν στρατόπεδα αλλάζοντας και συνείδηση, με τις μεταστροφές τους να ακολουθούν την αναζήτηση μιας αλήθειας εκτός του πολιτικού μηδενισμού. Οι περιπέτειες του υποκειμένου και η εντατική παρουσία των αξιών που το καθορίζουν ασκούν γοητεία στον αναγνώστη και λειτουργούν ως καμβάς για το δικό του περιπετειώδες πλαίσιο σε μια καθημερινή ζωή εξίσου περίπλοκη και εχθρική.
Στις μέρες μας, με ένα νέο ψυχρό, αλλά και θερμό, πόλεμο να βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, τα πράγματα δυστυχώς μοιάζουν πολύ πιο πεζά απ’ ότι στα μυθιστορήματα του Τζον Λε Καρρέ. Οι διπλοί πράκτορες προσελκύουν ακόμα το ενδιαφέρον, όμως το αξιακό πλαίσιο φαίνεται πια ως φτηνό προκάλυμμα για την επαγγελματική ανέλιξη και, κυρίως, το χρήμα.
Ανάλογη μοιάζει να είναι η περίπτωση της Κάθριν Πέρεζ-Σακντάμ, που προκάλεσε μεγάλη αίσθηση φέτος στο Ιράν, καθώς στις αρχές του χρόνου αποκαλύφθηκε πως λειτουργούσε ως πληροφοριοδότης και «κατάσκοπος» των ισραηλινών μυστικών υπηρεσιών. Μάλιστα, δεν επρόκειτο ακριβώς για «αποκάλυψη». Οι ιρανικές υπηρεσίες ασφαλείας δεν είχαν ποτέ στο στόχαστρό τους τη δημοσιογράφο που, μετά από τη μακρόχρονη εργασία της σε φιλικά προς το καθεστώς μέσα ενημέρωσης, κατάφερε να εισέλθει στο περιβάλλον της ιρανικής πολιτικής ελίτ και να γίνει ακόμα και αρθρογράφος στην επίσημη ιστοσελίδα του ανώτατου θρησκευτικού ηγέτη, Αγιατολλάχ Χαμενεΐ.
Ήταν η ίδια η Σακντάμ που έφερε στο φως τη -συναρπαστική ομολογουμένως- δράση της μέσω μιας σειράς θριαμβευτικών άρθρων στο μπλογκ των The Times of Israel, αναγκάζοντας τις ιρανικές αρχές, ήσυχα αλλά πυρετωδώς, να τρέχουν για να σβήσουν τα ψηφιακά της ίχνη σε κυρίαρχα ιρανικά μέσα όπως το Press Tv και οι The Tehran Times. Σε αυτά τα άρθρα, η δημοσιογράφος μιλάει για το πώς «εισήλθα στην καρδιά του κτήνους», «χωρίς να αποκαλύψω τις πραγματικές προθέσεις μου», τονίζοντας επιπλέον τη νέα της στράτευση υπέρ του «ελεύθερου κόσμου» και καταδικάζοντας το Ιράν ως «πεινασμένο για στρατιωτική υπεροχή» και «αδιάφορο προς το διεθνές δίκαιο».
Πρόκειται βέβαια για την ίδια γυναίκα που μόλις πέντε χρόνια πριν, γράφοντας στο επίσημο σάιτ του Χαμενεΐ, καταδίκαζε τον σύγχρονο φεμινισμό που μοναδικό στόχο έχει «την μετατροπή των γυναικών σε εμπορεύματα» και υπερθεμάτιζε τις τότε δηλώσεις του ανώτατου θρησκευτικού και πολιτικού ηγέτη της Ισλαμικής Επανάστασης πως «άνδρες και γυναίκες δεν διαφέρουν όσον αφορά την ανέλιξη σε πνευματικές θέσεις και την ικανότητα για ηγεσία».
Στις 9 του Δεκέμβρη, πριν από λίγες μέρες, η Σακντάμ φιλοξένησε στο νέο της επαγγελματικό σπίτι, το υπερσυντηρητικό ευρωατλαντικό «Henry Jackson Society» στη Βρετανία, τον εκπατρισμένο αντιπολιτευόμενο Αμίρ Φακραβάρ, πρόεδρο του «Νational Iranian Congress», συζητώντας μαζί του και συμφωνώντας για την ανάγκη η διεθνής κοινότητα να αναλάβει μεγαλύτερη και πιο συντονισμένη δράση για την επίτευξη μιας «αλλαγής καθεστώτος» (regime change) στο Ιράν. Από τον Χαμενεΐ στον Φακραβάρ. Όχι και μικρή, ιδεολογική, απόσταση για να διανυθεί μέσα σε πέντε χρόνια!
Εβραϊκής καταγωγής, γεννημένη στη Γαλλία, η Κάθριν Πέρεζ παντρεύτηκε μουσουλμάνο με καταγωγή από την Υεμένη και ασπαζόμενη την ισλαμική Σαρία φόρεσε το χιτζάμπ. Το επώνυμο του άντρα της διευκόλυνε την επαγγελματική της είσοδο σε εναλλακτικά και αντι-δυτικά μέσα ενημέρωσης για τα τεκταινόμενα στην περιοχή όπως, το Middle East Eye και Middle East Monitor. Σε αυτά δημοσίευσε πολλά πύρινα άρθρα εναντίον της δράσης του άξονα Ισραήλ-ΗΠΑ-Σαουδική Αραβία στην περιοχή. Για παράδειγμα, το 2016 έγραφε στο Mintpress για την «ωμή επίδειξη στρατιωτικής ισχύος» των Σαούντ στην Υεμένη, συνδέοντάς την με τη βούλησή τους για κατάκτηση του μονοπωλίου στο πετρέλαιο. Επιπλέον, η ριζοσπαστικότητα του λόγου της αναφορικά με τη διεθνή κατάσταση και τις οικονομικές βάσεις των προβλημάτων έφτανε μέχρι την επαναφορά στο προσκήνιο της ανάλυσης του Λένιν για τον Ιμπεριαλισμό, καταδικάζοντας τη σύγχρονη «απληστία» των κυρίαρχων καπιταλιστικών εθνών.
Ήταν μάλλον αυτές οι αντι-ιμπεριαλιστικές αρθρογραφικές περγαμηνές που της εξασφάλισαν την πρώτη μεγάλη δημοσιογραφική επιτυχία και παράλληλα την είσοδό της στα ενδότερα της ιρανικής πολιτικής ζωής. Το 2017 τής επετράπη να ακολουθήσει σε περιοδεία του τον υποψήφιο πρόεδρο Ιμπραχίμ Ραΐσι, από τον οποίο πήρε μία σημαντική συνέντευξη, καθιερώνοντας το επαγγελματικό της στάτους στη χώρα. Ακολούθησαν συνεργασίες της σε σημαντικά μέσα του Ιράν, όπως τα Mashregh News, Tasnim News και Mehr News, ενώ το αποκορύφωμα της δράσης της ήταν βέβαια η αρθρογραφία της στο σάιτ του Χαμενεΐ, από την οποία κάποια άρθρα σώθηκαν μέσω του Wayback Machine και μπορούν σήμερα να βρεθούν εδώ.
Ερευνητική υπότροφος σήμερα στο «Henry Jackson Society», η Σακντάμ εκθέτει με περηφάνεια την πορείας της, σημειώνοντας πως κατάφερε να εισέλθει στα «ενδότερα» της Ισλαμικής Δημοκρατίας, απολαμβάνοντας μάλιστα τη φιλία του σημαντικού σκηνοθέτη και δημοσιογράφου Ναντέρ Ταλεμπζαντέχ που έφυγε φέτος απ’ τη ζωή.
Η περίπτωσή της δεν είναι εντυπωσιακή ούτε μοναδική, καθώς παρόμοια εξωτικά φυτά δεν σπανίζουν σε μέρες αναταραχής και πολέμου όπως αυτή που διανύουμε. Εντούτοις, η αιτία που προκαλεί αίσθηση αφορά κυρίως την ευκολία με την οποία ο δημόσιος λόγος μπορεί να πάρει πλέον τις πιο διαφορετικές τροπές εντός της μίας και ίδιας εκφοράς. Kαι τα γραπτά λοιπόν πετούν, -scripta volant! Οπότε καλό θα είναι να είμαστε πολύ προσεκτικοί.
