Οι Αυστραλοί πρόκειται να αποφασίσουν σε δημοψήφισμα που θα διεξαχθεί το 2023 εάν το σύνταγμα της χώρας θα αλλάξει προκειμένου να δώσει θεσμική φωνή στον πολύπαθο αυτόχθονα πληθυσμό που αγγίζει τις 900.000 σε σύνολο περίπου 26 εκατομμυρίων κατοίκων της χώρας.

Η κυβέρνηση έκανε την ανακοίνωση την Τετάρτη, και εάν το δημοψήφισμα έχει θετικό αποτέλεσμα, δεν θα αποτελεί μόνο την πρώτη συνταγματική αναγνώριση των ιθαγενών, αλλά και διόρθωση του ιστορικού αποκλεισμού τους από τις κοινοβουλευτικές διαδικασίες.

Η προτεινόμενη «Φωνή στο Κοινοβούλιο» στοχεύει να δώσει στους αυτόχθονες Αυστραλούς μεγαλύτερο λόγο στη χάραξη εθνικής πολιτικής, καθώς μάχονται ενάντια στην έλλειψη υγειονομικής περίθαλψης, τα χαμηλότερα εισοδήματα και τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν στην εκπαίδευση.

Οι αυτόχθονες Αυστραλοί δεν αναφέρονται επί του παρόντος στο σύνταγμα –που εγκρίθηκε το 1901– και οποιαδήποτε κίνηση για αλλαγή είναι πολιτικά αμφιλεγόμενη.

Η κεντροαριστερή κυβέρνηση των Εργατικών που εξελέγη τον Μάιο είχε υποσχεθεί να διεξαγάγει δημοψήφισμα για το θέμα, αλλά απέφυγε να ορίσει ημερομηνία μέχρι τώρα.

Κατά την διάρκεια πολιτιστικού φεστιβάλ στην πολιτεία Κουίνσλαντ, χθες Τετάρτη, ο Αυστραλός πρωθυπουργός Άντονι Αλμπανέζε ανέφερε ότι το δημοψήφισμα θα διεξαχθεί μέσα στην επόμενη χρονιά.

«Θέλω επίσης να επαναβεβαιώσω, περήφανα και ξεκάθαρα, την αποφασιστικότητα της κυβέρνησής μου να κατοχυρώσει στο αυστραλιανό σύνταγμα ότι η φωνή των ιθαγενών θα ακούγεται μέσα στο Κοιβοβούλιο», δήλωσε.

Η «Φωνή προς το Κοινοβούλιο» θα δημιουργήσει ένα συνταγματικά αναγνωρισμένο όργανο, υπεύθυνο για την παροχή συμβουλών στην κυβέρνηση για θέματα που επηρεάζουν τους αυτόχθονες Αυστραλούς, πρόσθεσε.

Το συντηρητικό κόμμα «Εθνικοί», ένας μικρός πολιτικός παράγοντας, έχει ήδη ανακοινώσει ότι θα εκστρατεύσει κατά της πρότασης της κυβέρνησης Αλμπανέζε, ενώ το κεντροδεξιό κόμμα των Φιλελευθέρων, η κύρια αντιπολίτευση της Αυστραλίας, δεν έχει λάβει ακόμη θέση.

Επικριτές της πρότασης, αμφισβητούν το αν το σχέδιο για την «Φωνή των Ιθαγενών» θα μπορέσει να κάνει τη διαφορά για τις απομακρυσμένες κοινότητες των αυτόχθονων ή θα αποτελέσει ακόμα έναν γραφειοκρατικό άχρηστο μηχανισμό.

Οι αυτόχθονες Αυστραλοί εγκαταστάθηκαν στη χώρα πριν από περίπου 65.000 χρόνια, σύμφωνα με το εθνικό μουσείο της χώρας, αλλά έχουν υποστεί εκτεταμένες διακρίσεις και καταπίεση από την άφιξη των Βρετανών εποίκων στα τέλη του 18ου αιώνα.

Τους απαγορεύτηκε να ψηφίζουν σε ορισμένες πολιτείες και εδάφη της Αυστραλίας μέχρι τη δεκαετία του 1960.

Οι ανισότητες που αντιμετωπίζει ο αυτόχθονος πληθυσμός παραμένουν έντονες. Έχουν προσδόκιμο ζωής χρόνια μικρότερο από άλλους Αυστραλούς και είναι πολύ πιο πιθανό να πεθάνουν υπό την κράτηση της αστυνομίας.

Οι αυτόχθονες Αυστραλοί αποτελούν περίπου το 2% του συνολικού πληθυσμού, αλλά, σύμφωνα με τις αρχές αποτελούν το 27% του πληθυσμού των φυλακών.