Ο ηθοποιός Αντώνης Τσιοτσιόπουλος τράβηξε την προσοχή από τη μεγάλη κινηματογραφική επιτυχία «Μαγνητικά Πεδία» και μας μιλάει για την παράσταση «Κωλόκαιρος», που έγραψε και παίζεται κάθε Δευτέρα και Τρίτη στο θέατρο «Τζένη Καρέζη» .

Ξεκινώ με το προφανές και πλέον ενδιαφέρον στοιχείο του έργου, το σκηνικό του λαϊκού πάλκου; Γιατί ο «Κωλόκαιρος» εξελίσσεται σε ένα μπουζουκτσίδικο εκτός Αθηνών;

Στην αρχή η ιδέα ήταν η όλη ιστορία να εξελίσσεται σε ένα συνεργείο, πάλι λίγο έξω από την Αθήνα. Αλλά όταν μετά είχαμε ως δεδομένο ότι η παράσταση θα γίνει στο θέατρο «Τζένη Καρέζη» και βλέποντας το όλο σκηνικό με τη στρογγυλή σκηνή, τα φώτα και τα ηχεία και έχοντας στο μυαλό μου ότι αυτό που κάνουμε είναι ρεαλιστικό θέατρο σκέφτηκα πως το σκηνικό μιας λαϊκής πίστας θα ήταν πιο ρεαλιστικό σε σχέση με τον χώρο. Και εκεί άλλαξε η ιδέα αλλά και οι χαρακτήρες. Στην αρχική εκδοχή οι χαρακτήρες ήταν τρεις, ενώ το τερέν των μπουζουκιών που είναι ανοικτό χωράει κι άλλους χαρακτήρες.

Η βασική ιδέα της επιστροφής του κεντρικού χαρακτήρα στον κόσμο του παρελθόντός του παραμένει ίδια ωστόσο.

Ναι, το γεγονός ενός ανθρώπου εξαφανισμένου για χρόνια, ο οποίος επιστρέφει στο παρελθόν του όπως λες, και αποφασίζει μάλιστα να επιστρέψει με αφορμή τον θάνατο της μητέρας του. Αυτή η επιστροφή λειτουργεί ακριβώς σαν πυροκροτητής για να έλθουν στην επιφάνεια μυστικά και αλήθειες απωθημένες όλο αυτό το διάστημα που έλειπε ο ήρωάς μας.

Υπάρχει ένα κεντρικό μήνυμα που διατρέχει το έργο ή μέσα από τον «Κωλόκαιρο» βλέπουμε διασταυρούμενες αφηγήσεις ισότιμες ως στάση ζωής μέσα από τους ρόλους;

Και τα δύο γίνονται. Το έργο κυλάει μέσα από τις ιστορίες των χαρακτήρων, τώρα για το κεντρικό μήνυμα θα έλεγα ότι είναι η ελπίδα της αποδοχής.

Σχετικά με τους ήρωες, θα έλεγα ότι δεν παρουσιάζουν τόσο τις ιστορίες τους, όσο προσπαθούν να υπερασπιστούν τις θέσεις τους, τον τρόπο που έχουν μεγαλώσει και τα πράγματα που τους έχουν φορεθεί από την κοινωνία και την οικογένειά τους. Είναι λαϊκοί άνθρωποι, ανήκουν στο μεγαλύτερο κομμάτι της κοινωνίας και δυσκολεύονται να παρακολουθήσουν όλη αυτή την κουβέντα που καλώς φυσικά έχει ανοίξει τα τελευταία χρόνια για τα δικαιώματα των γυναικών, των ΛΟΑΤΚΙ. Έχω αυτή την εικόνα ότι η κουβέντα αυτή μένει σε έναν κλειστό κύκλο, δεν «κατεβαίνει» στα λαϊκά στρώματα και πρέπει να ανοίξει για μένα αυτή η συζήτηση, να κυκλοφορήσει ευρέως γιατί είναι μια θετική διαδικασία.

Ακριβώς αυτό προσπαθούμε να πούμε μέσα από το έργο. Δεν λέμε κάτι εντελώς καινούργιο, αν δει το έργο κάποιος από εμάς δεν θα μας πει τίποτα που δεν ξέρουμε. Εμείς έχουμε τη φιλοδοξία το έργο να απευθυνθεί σε ανθρώπους που έχουν αρχίσει να αναρωτιούνται ή σε ανθρώπους που δεν έχουν ιδέα από τη συζήτηση που έχει ήδη ανοίξει. Ουσιαστικά ο «Κωλόκαιρος» απευθύνεται σαν έργο σε αυτούς και τους λέει ότι άνθρωποι σαν εσένα, σαν τους τύπους του μαγαζιού που είναι λαϊκοί άνθρωποι, μπορούν να δεχτούν τη διαφορετικότητα. Για αυτό ήταν εξαρχής σκοπός μου να διαδραματιστεί το έργο σε λαϊκό περιβάλλον. Δεν μου λέει κάτι να έκανε το come out του ο Σοφοκλής σε ένα σπίτι στο Ψυχικό με τους γονείς να του λένε «αν είναι δυνατόν, τι μας έκανε παιδάκι μου». Θέλει μια αντίσταση το πράγμα, αυτό είναι και το ενδιαφέρον στο θέατρο.

Νομίζω αυτό το έχει πετύχει η παράσταση.

Δεν ξέρω τι έχουμε πετύχει, πόσο έχουμε καταφέρει να αγγίξουμε το κοινό με το έργο μας, αλλά ξέρω ότι έγινε με αγάπη και σεβασμό προς το διαφορετικό. Πρέπει να σκεφτόμαστε όσο μπορούμε ότι πράγματα που για εμάς είναι αυτονόητα για αυτούς τους ανθρώπους είναι ζητούμενο. Ακόμα κι αν μας φαίνεται παράλογη η θέση κάποιων εξ αυτών πρέπει να την ακούσουμε, δεν χάνουμε κάτι. Εμείς πρέπει να πάμε προς το μέρος τους.

Έρχεσαι από τη μεγάλη επιτυχία των Μαγνητικών Πεδίων. Αν το μήνυμα του «Κωλοκαιρού» είναι η ελπίδα τότε το μήνυμα των Μαγνητικών Πεδίων ποιο είναι κατά τη γνώμη σου; Ο Γιώργος Γούσης είχε πει η επαφή.

Είναι ένα διαφορετικό είδος ελπίδας. Μια ελπίδα ότι αν μπορέσεις και πετάξεις την καθημερινότητα από πάνω σου και αισθανθείς ελεύθερος να αντικρύσεις έναν άλλον άνθρωπο στα μάτια θα κερδίσεις κάτι, μια ευχάριστη στιγμή. Να κάνεις ομορφότερη τη ζωή σου. Αυτό το μήνυμα βγαίνει από αυτή την ταινία, την οποία αγαπώ πολύ και την όλη διαδικασία των γυρισμάτων. ‘Ηταν ένα πολύ όμορφο κομμάτι της πορείας μου στον χώρο και της ζωής μου γενικότερα.

Σινεμά ή θέατρο;

Σινεμά! Τα τελευταία αρκετά χρόνια νιώθω μία τρομερή έλξη προς το σινεμά. Βλέπω πολλές ταινίες, γιατί είναι η ξεκούρασή μου, αλλά και το προτιμώ ως δουλειά. Βρίσκω το σινεμά πιο «ευγενές άθλημα» προς τον ηθοποιό, από ό,τι το θέατρο ή την τηλεόραση. Το θέατρο είναι πολύ σκληρό. Ειδικά οι συνθήκες στις οποίες γίνεται. Από εκεί και πέρα η πρόκληση είναι η ίδια, να πεις μια ιστορία μαζί με άλλους συνεργάτες και όλο το team όσο πιο κοντά σε αυτό που φιλοδοξείς και με την πρόθεση να αγγίξει έναν κόσμο. Από εκεί και πέρα το τερέν αλλάζει, το θέατρο είναι μια και έξω σε αντίθεση με τον κινηματογράφο που είναι πιο ευγενές μέσο προς τον ηθοποιό. Τουλάχιστον αυτή την εικόνα έχω από το πώς γίνεται ο κινηματογράφος στην Ελλάδα, ότι το μέσο συμπεριφέρεται καλύτερα στον ηθοποιό.

Εννοείς πως οι συνθήκες δεν είναι τόσο εξοντωτικές λόγω του πώς λειτουργούν οι εγχώριες παραγωγές;

Ακριβώς. Το ζήτημα εδώ είναι τα λεφτά. Στο εξωτερικό κινείσαι στη λογική ότι δουλεύεις πάνω σε ένα συγκεκριμένο project, σε θέλουμε για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και με τα χρήματα που θα πάρεις θα μπορείς να ζήσεις για έναν χρόνο από τη ζωή σου. Στην Ελλάδα πάλι πρέπει να περιμένεις ακόμη και για μια ταινία μικρού μήκους να εγκριθούν οι χρηματοδοτήσεις, υπάρχει μια γραφειοκρατική διαδικασία που βραδυπορεί τα πράγματα, δημιουργώντας ένα πιο ανθρώπινο πλαίσιο βέβαια για τον ηθοποιό.

Κανονικά ωστόσο για να αφοσιωθείς σε μια ταινία θα πρέπει να έχεις στήριξη σε χρηματοδοτικό επίπεδο, ώστε να έχεις και χρόνο να ολοκληρώσεις αυτό που έχεις στο μυαλό σου. Δηλαδή δεν πιστεύω ότι όταν βλέπουμε ηθοποιάρες σαν τον Ντάνιελ Ντέι Λιούις ξέρει ότι θα πάρει τα λεφτά του και ότι αυτά θα είναι πολύ καλά σε οικονομικό επίπεδο. Κι αυτός εργάτης σε ό,τι αφορά την Τέχνη του είναι και μάλιστα σπουδαίος, γιατί ακριβώς του έχουν αφαιρέσει τα περιττά, μη καλλιτεχνικά κομμάτια. Στην Ελλάδα πάλι αν είσαι τυχερός, όπως είμαι εγώ τα τελευταία τρία-τέσσερα χρόνια, που τα βγάζω πέρα θα πρέπει να παίζω θέατρο σε δύο διαφορετικές παραστάσεις την εβδομάδα, να γυρνάω από γύρισμα σε γύρισμα. Μιλάμε για μια συνθήκη εξαντλητική. Το γουστάρω, το αγαπάω, είναι η δουλειά μου, αλλά είναι ζόρικο.

Υπάρχει η ένσταση ότι οι ηθοποιοί της γενιάς κάνουν πολλά πράγματα μαζί με αποτέλεσμα αφενός να μην μπορούν να εξελιχθούν υποκριτικά και αφετέρου να χάνουν την αίσθηση της αποστολής προς ένα πεδίο δράσης, όπως το θέατρο.

Είναι δύσκολο για έναν ηθοποιό να τα βγάλει πέρα δρώντας μόνο σε ένα πεδίο, πολλώ δε μάλλον σήμερα υπό αυτές τις συνθήκες. Από εκεί και πέρα το θεωρώ λίγο μπούρδες να πρέπει να διαλέξω το ένα ή το άλλο. Ας μην εξελίξω τα εκφραστικά μου μέσα στο 100%, έ και; Εμένα μου κάνει καλό στην ψυχούλα μου. Είναι σα να μου λες «μην παίζεις και γράφεις» ή «μην παίζεις και κάνεις μαθήματα κεραμικής». Δεν το βρίσκω λογικό. Από εκεί και πέρα υπάρχει ο ηθοποιός-εκτελεστής, πράγμα υπέροχο, και ο ηθοποιός δημιουργός. Διαλέγεις τι σου ταιριάζει από τα πεδία στα οποία δραστηριοποιείσαι.

Την τελευταία τετραετία καταγράφεται μια μεγάλη επιστροφή της ελληνικής τηλεόρασης, με αιχμή τις σειρές εποχής. Θεωρείς ότι η ελληνική τηλεόραση είναι σε καλό δρόμο ή εμπορευματοποιεί τη νοσταλγία;

Να μην κοπιάρει τόσο πρόχειρα και αντιπαραγωγικά ο ένας τον άλλον είναι το ζητούμενο. Βγήκανε για παράδειγμα οι «Άγριες Μέλισσες», κάνανε μια τεράστια επιτυχία και σου λέει ο άλλος «ας κάνω το ίδιο» με μια λογική καταφερτζή και ευκαιριάκια. Το πρόβλημα δεν είναι οι σειρές εποχής, το πρόβλημα είναι η αντιγραφή λοιπόν. Λέει ο Κύπριος Κώστας Μόντης σε ένα από τα ποιήματά του «αφού δεν είχες τίποτα να πεις κύριε, γιατί ενόχλησες τις λέξεις»;

Πιάνομαι από την τελευταία φράση για να ρωτήσω το εξής: Υπάρχει η πολυτέλεια του αυτόματου πιλότου στον ηθοποιό; Η αίσθηση ότι «έχω τον ρόλο, είμαι πάνω από αυτόν»;

Ανοησίες. Δεν έχουμε δικαίωμα να μην είμαστε αληθινοί εκεί πάνω. Νομίζουν μερικοί ότι είναι χαζός ο κόσμος και δεν θα καταλάβει ότι ξύνεσαι. Αν δε νομίζεις ότι είσαι σταρ στην Ελλάδα αγγίζεις για μένα το φάσμα της γελοιότητας. Δεν έχεις καν καταλάβει που πατάς και που βρίσκεσαι. Πήγαινε σπίτι σου αν δεν σε εκφράζει ότι κάνεις στην τελική, αν δεν έχεις κάτι να πεις όπως είπα πριν.

Η εύκολη απάντηση είναι για να μπει το ψωμί στο τραπέζι.

Κάνε κάτι δικό σου όμως, κάνε κάτι κανονικό και όμορφο. Θα εκτιμήσει ο κόσμος το να βάλεις την ψυχή σου. Όχι να τα βλέπεις όλα σαν μαγαζί που πρέπει ο ένας να αντιγράψει τον άλλον. Το ζήτημα είναι όταν προσφέρεις μια ιστορία να έχεις κάτι να πεις, είτε νοσταλγικό είτε παροντικό είτε φουτουριστικό. Θα ακούσει και θα δει ο κόσμος αν προτείνεις κάτι που βγαίνει από μέσα σου.

Αυτό που κάνετε από την άλλη πλευρά στην ΕΡΤ με τη σειρά «Μια νύχτα του Αυγούστου», όπου συμμετέχεις, δεν εντάσσεται στην όλη παγίδα που περιγράφεις.

Όχι, η λογική είναι κινηματογραφική, αλλά το μέσο ή ο τρόπος το θέμα. Η διαδικασία των γυρισμάτων είχε κινηματογραφική αντίληψη, γεγονός που με χαροποίησε. Να σου πω κάπου εδώ ότι γενικά δεν τα πηγαίνω τόσο καλά με την τηλεόραση. Ήρθε όμως στην πρεμιέρα των «Μαγνητικών Πεδίων» η σκηνοθέτις της σειράς, η Ζωή Σγουρού και με είδε. Με πήρε στο τηλέφωνο και μου πρότεινε να παίξω τον ρόλο του κακού. Και είναι πάρα πολύ «ωραίος» κακός. Επιστρέφω όμως σε αυτό που έχει σημασία για μένα. Δεν είναι το μέσο που παίζει τον κυρίαρχο ρόλο. Ακόμη κι αν στήσεις τρικάμερο σε στούντιο και αρχίσεις να γράφεις το τι έχεις να πεις στο κοινό, στον κόσμο σου είναι που μετράει.

Τι περιλαμβάνουν τα επόμενα σχέδιά σου;

Έχω σκέψεις για κινηματογραφικές ταινίες και κάποια σενάρια που δουλεύουμε με φίλους, αλλά δεν είναι ανακοινώσιμα. Τώρα δουλεύουμε με τον Γιώργο το σενάριο για να μεταφέρουμε στο σινεμά την παράσταση «Εθνικός Ελληνορώσων». Δεν μπορώ να πω περισσότερα, αλλά είμαστε σε πολύ καλό δρόμο.

Επίσης, ανεβάζουμε ξανά για λίγες παραστάσεις στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά «Τα Ματωμένα Χώματα», τιμώντας τα 100 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή και τα 113 χρόνια από τη γέννηση της Διδώς Σωτηρίου. Ένα σπουδαίο έργο που αποτυπώνει το τι τραβάνε οι λαοί από τα συμφέροντα των μεγάλων και ισχυρών. Ένα έργο που μιλάει για το πώς τα οικονομικά συμφέροντα σκοτώνουν τους λαούς.

____________________

^{Info: «Κωλόκαιρος», Θέατρο Τζένη Καρέζη, Ακαδημίας 5
Παραστάσεις: Δευτ., Τρ. 9 μ.μ.
Ερμηνεύουν: Στ. Σταμουλακάτος, Θ. Αλεξίου, Β. Διαλυνά, Στ. Δημόπουλος, Αντ. Τσιοτσιόπουλος.
Σκην.-κοστ.: Ν. Παπαστεργίου.
Μουσ.: Κ. Νικολόπουλος.
Φωτ.: Β. Κλωτσοτήρας}