Η σημασία της σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο και της διατήρηση των διπλωματικών δίαυλων επικοινωνίας επισημαίνονται στη κοινή δήλωση για τον Στρατηγικό Μηχανισμό ΗΠΑ-Τουρκίας που εξέδωσαν οι δύο χώρες μετά τη συνάντηση που είχε, χθες το βράδυ, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Άντονι Μπλίνκεν, με τον Τούρκο ομόλογο του, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Οι δύο πλευρές, όπως αναφέρεται στο κοινό ανακοινωθέν, διεξήγαγαν έναν εκτεταμένο διάλογο σε ένα ευρύ φάσμα τομέων διμερούς συνεργασίας και τόνισαν τη σημασία της εταιρικής τους σχέσης ως συμμάχων στο ΝΑΤΟ.
Το θέμα της προμήθειας και του εκσυγχρονισμού του στόλου των F-16 της Τουρκίας κυριάρχησε στην ατζέντα με τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου να ζητά από την κυβέρνηση των ΗΠΑ να δείξει αποφασιστικότητα, εκφράζοντας παράλληλα την αισιοδοξία του για την αίσια έκβαση του ζητήματος.
«Αυτό που είναι σημαντικό εδώ είναι αν η αμερικανική κυβέρνηση θα δείξει αποφασιστικότητα ή όχι… Εάν υιοθετήσει σθεναρή στάση απέναντι σε οποιαδήποτε μέτρα που στοχεύουν να την αποτρέψουν την πώληση των F-16 στην Τουρκία, το ζήτημα θα επιλυθεί», είπε ο Τούρκος υπουργός μετά τη συνάντηση που είχε με τον Αμερικανό ομόλογό του, μετέδωσε η τουρκική δημόσια τηλεόραση TRT.
Επικαλούμενος τα «κοινά στρατηγικά συμφέροντα» ΗΠΑ και Τουρκίας, ο επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας είπε ότι η αμερικανική κυβέρνηση «δεν πρέπει να σπαταλήσει μια τόσο σημαντική συμφωνία μεταξύ δύο συμμάχων, μόνο και μόνο επειδή κάποιος ή κάποιοι την εμποδίζουν.», τόνισε ο κ. Τσαβούσογλου, φωτογραφίζοντας τον γερουσιαστή Μπομπ Μενέντεζ.
Δεν είναι προαπαιτούμενο η αποδοχή της διεύρυνσης του ΝΑΤΟ
Η άρνηση της Άγκυρας να επικυρώσει το πρωτόκολλο για την προσχώρηση της Σουηδίας και της Φινλανδίας στη Βορειοατλαντική Συμμαχία ήταν ένα ακόμα ζήτημα – αγκάθι που συζητήθηκε κατά τη συνάντηση των δύο υπουργών.
Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών δήλωσε σε δημοσιογράφους ότι ξεκαθάρισε στον Αμερικανό ομόλογό του πως η άρση των ενστάσεων της Άγκυρας στην προοπτική ένταξης της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ δεν πρέπει να αποτελεί προαπαιτούμενο για την απόκτηση των F-16. Σημείωσε όμως ότι του επισημάνθηκε πως η άρση των εμποδίων που βάζει η Άγκυρα στο συγκεκριμένο ζήτημα θα συνεκτιμηθεί θετικά από το Κογκρέσο.
Οι δύο υπουργοί συζήτησαν «τρόπους ενίσχυσης του συντονισμού και της αλληλεγγύης του ΝΑΤΟ ενόψει των τρεχουσών απειλών και προκλήσεων», επισημαίνεται στο κοινό ανακοινωθέν της συνάντησης και «επιβεβαίωσαν τη μακροχρόνια δέσμευσή τους στη συλλογική άμυνα ως σύμμαχοι, καθώς και στην πολιτική ανοιχτών θυρών του ΝΑΤΟ».
Όσον αφορά την Ουκρανία, οι δύο χώρες υπογράμμισαν την ισχυρή στήριξή τους στην κυριαρχία και την εδαφική της ακεραιότητα, επιβεβαιώνοντας την υποστήριξή τους για την εξεύρεση λύσης για τον τερματισμό του πολέμου, με τον Άντονι Μπλίνκεν να ευχαριστεί τον Τούρκο ομόλογό του για τον ρόλο της Άγκυρας στη διαμεσολάβηση για την πρωτοβουλία για τα σιτηρά στη Μαύρη Θάλασσα.
Οι κορυφαίοι διπλωμάτες των δύο χωρών συζήτησαν επίσης για την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο και συμφώνησαν στη σημασία της διατήρησης της σταθερότητας και των διαύλων επικοινωνίας. Στο κοινό ανακοινωθέν γίνεται επίσης αναφορά στην «ανάγκη καταπολέμησης της τρομοκρατίας σε όλες τις μορφές και εκδηλώσεις της». Σε αυτό το πλαίσιο, ο Άντονι Μπλίνκεν υπουργός καταδίκασε για άλλη μια φορά την τρομοκρατική επίθεση της 13ης Νοεμβρίου 2022 στην Κωνσταντινούπολη και επιβεβαίωσε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες στέκονται στο πλευρό της Τουρκίας «στον αγώνα της κατά της τρομοκρατίας». «Και οι δύο πλευρές σχεδιάζουν να διατηρήσουν στενό συντονισμό και συνεργασία στις προσπάθειες για την καταπολέμηση των τρομοκρατικών οργανώσεων, ιδίως του Ισλαμικού Κράτους και του PKK», τονίζεται στο κοινό ανακοινωθέν.
Ανησυχία ΗΠΑ για τη στάση της Άγκυρας σε Συρία και Ουκρανία
Για το φλέγον ζήτημα της κατάστασης στην Συρία, το κοινό ανακοινωθέν αναφέρει ότι συζητήθηκαν όλες οι πτυχές της κρίσης και οι δύο πλευρές επανέλαβαν για μια ακόμα φορά της δέσμευσή τους σε μια πολιτική διαδικασία σύμφωνα με την απόφαση 2254 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, ενώ χαιρέτησαν και την πρόσφατη ψηφοφορία του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για παράταση της διασυνοριακής παράδοσης ανθρωπιστικής βοήθειας στη Συρία.
«Οι επανειλημμένες επιθέσεις του προέδρου Ερντογάν στους Κούρδους συμμάχους μας στη Συρία και η συνεχιζόμενη φιλική στάση απέναντι στη Ρωσία – συμπεριλαμβανομένης της καθυστέρησης στο ζήτημα της προσχώρησης Σουηδίας και Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ – αποτελούν σοβαρούς λόγους ανησυχίας», υπογράμμισε ο Δημοκρατικός γερουσιαστής Κρις Βαν Χόλεν, σχολιάζοντας τη συνάντηση Μπλίνκεν – Τσαβούσογλου. «Όπως έχω ξαναπεί, για να αποκτήσει η Τουρκία τα F-16, χρειαζόμαστε διαβεβαιώσεις» για αυτές τις ανησυχίες, συμπλήρωσε.
Οι σχέσεις Ουάσινγκτον-Άγκυρας έχουν επιδεινωθεί από το 2019, όταν η Τουρκία απέκτησε το ρωσικό σύστημα αντιαεροπορικής άμυνας S-400. Παρότι Τσαβούσογλου και Μπλίνκεν έχουν συναντηθεί πολλές φορές σε συνόδους του ΝΑΤΟ και του ΟΗΕ, χρειάστηκε να περάσουν σχεδόν δύο χρόνια από τότε που ο Τζο Μπάιντεν ανέλαβε την προεδρία των ΗΠΑ προκειμένου ο Τσαβούσογλου να προσκληθεί επισήμως στην αμερικανική πρωτεύουσα, κάτι που δεν περνά απαρατήρητο από πολιτικούς αναλυτές.
