Με δεδομένο ότι η Ελλάδα ξοδεύει ένα τεράστιο ποσοστό κρατικών δαπανών, το μεγαλύτερο στο ΝΑΤΟ, και το κάνει επί πολλές δεκαετίες, για να αμυνθεί (υποτίθεται) απέναντι στην Τουρκία, θα περίμενε κανείς να διαβάζει κάτι αξιόλογο για αυτή τη χώρα στα ελληνικά μέσα ενημέρωσης ή στην εγχώρια βιβλιογραφία. Όχι μόνο αυτό δεν συμβαίνει, αλλά έχουμε τρελαθεί στην παραπλανητική παρουσίαση τόσο των όσων συμβαίνουν στη γείτονα, όσο και της σημασίας τους, σε μια προσπάθεια συγκάλυψης της τραγικής χρεωκοπίας της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής.
Ένα μόνιμο ρεφρέν των συστημικών ελληνικών μέσων, που όσο πλησιάζουν οι εκλογές αρχίζουν και θυμίζουν τα μέσα της δικτατορίας στην ένταση και τις ανακρίβειες της φιλοκυβερνητικής προπαγάνδας τους, όπως και του εξωραϊσμού της πραγματικής κατάστασης της χώρας, είναι η δήθεν διεθνής «απομόνωση» και πλήρης «απαξίωση» της Άγκυρας.
«Τι σηματοδοτεί η δυσμενής θέση της Τουρκίας για την Ελλάδα;» διερωτάται π.χ. σε πρόσφατο άρθρο του σε εφημερίδα, ένας απόστρατος στρατηγός της ελληνικής Αστυνομίας, δρ. Κοινωνιολογίας του Παντείου παρακαλώ. Προ ετών, ο τότε υπουργός Άμυνας Πάνος Καμμένος χαρακτήρισε παράφρονα τον Ερντογάν, εξ αιτίας του αναιδούς τρόπου με τον οποίο αναφερόταν στον πρόεδρο των ΗΠΑ και τον πρωθυπουργό του Ισραήλ.
Οι προφητείες για επικείμενη κατάρρευση (στο πιο ακραίο σενάριο ακόμα και για διαμελισμό) της Τουρκίας και ανατροπή του Ερντογάν δίνουν και παίρνουν επί είκοσι-τριάντα χρόνια εν Ελλάδι, κατάλληλα τοποθετημένες στα ανύπαρκτα ελληνικά «μυαλά» από ξένους καλοθελητές. Στο μεταξύ βέβαια, αν κάποιος δυστυχώς έχει όντως καταρρεύσει, είναι η δική μας χώρα, όχι η Τουρκία.
Εκτόξευση της τουρκικής, καταβαράθρωση της ελληνικής ισχύος
Πριν από 25 χρόνια τα δύο κράτη, Ελλάδα και Τουρκία, ήταν περίπου ισοδυνάμου ισχύος, για να μη πούμε ότι υπήρχε υπεροχή της Ελλάδας. Σήμερα, ο συσχετισμός ισχύος έχει πλήρως ανατραπεί υπέρ της Τουρκίας σε όλους σχεδόν τους δείκτες ισχύος.
Αν το κριτήριο της επιτυχίας είναι το πόσα κομπλιμέντα αποσπά μια χώρα ή ένας ηγέτης από τα «δυτικά αφεντικά», τότε όντως ο Ερντογάν είναι σε «πολύ δυσμενή θέση». Μόνο που, αν κρίνω από τη δική μας εμπειρία, τα κομπλιμέντα των δυτικών προς εμάς μάλλον υπήρξαν και παραμένουν ευθέως ανάλογα με το βάθος της πρωτοφανούς κρίσης και παρακμής που γνώρισε και γνωρίζει η χώρα μας.
Το κριτήριο αυτό (των «δυτικών επαίνων») δεν ίσχυε ούτε καν στη δεκαετία του ’50, όπου φαίνεται να έχουν τώρα οπισθοχωρήσει τα μυαλά πολλών πολιτικών μας, ιδίως μιας απίθανης Δεξιάς που δεν είχαμε ξαναδεί στην Ελλάδα μετά τη μεταπολίτευση του 1974. (Το πρόβλημα είναι και γενικότερο δυστυχώς. Στην Ελλάδα διαθέτουμε μια ημιμαθή δήθεν «ελίτ», πολιτική, οικονομική, δημοσιογραφική και πανεπιστημιακή, που ούτε μπορεί, ούτε ενδιαφέρεται να παραγάγει μισή ενδιαφέρουσα ιδέα για τη χώρα και αντιμετωπίζει τους Αμερικανούς και τη συλλογική Δύση, με το σεβασμό πρωτόγονων προς τα τοτέμ που λατρεύουν).
Η αυγή μιας νέας εποχής
Αν όμως δεν ίσχυε αυτό το κριτήριο (των «δυτικών επαίνων») στη δεκαετία του ’50, δεν ισχύει πολύ περισσότερο σήμερα, στην εποχή μας, εποχή που χαρακτηρίζεται από τη θυελλώδη οικονομική άνοδο της Κίνας και των BRICS, τη στρατιωτική επάνοδο της Ρωσίας στην παγκόσμια σκακιέρα, τη δημογραφική άνοδο του Νότου της ανθρωπότητας, την βαθιά εσωτερική κρίση της Δύσης και την απροθυμία όσων ζουν εκτός του δυτικού «χρυσού δισεκατομμυρίου» να ανεχθούν περαιτέρω την αλαζονεία της «συλλογικής Δύσης».
Πρέπει να είναι κανείς στραβός για να μη τα βλέπει όλα αυτά. Ο Ερντογάν δεν είναι ασφαλώς στραβός, αλλά ούτε και οι δικοί μας είναι τόσο πολύ. Απλώς, το συμφέρον τους, η τσέπη και η καριέρα τους, τους επιβάλλουν σε αυτή την περίπτωση τον στραβισμό.
Μιλώντας πρόσφατα σε τηλεοπτική εκπομπή, ένας υπεύθυνος της βρετανικής κατασκοπείας δήλωσε ότι η προπαγάνδα για την Ουκρανία είχε πλήρη επιτυχία στο εσωτερικό της Δύσης, πλήρη αποτυχία εκτός αυτής. Στην πραγματικότητα ούτε αυτό δεν συμβαίνει καν, καθώς μεγάλα ποσοστά της ευρωπαϊκής κοινής γνώμης είναι αντίθετα στην πολιτική των κυβερνήσεών τους στο ουκρανικό. Όσο για τον εκτός Δύσης κόσμο, τι να πει κανείς; Βλέπουμε σήμερα διαδηλωτές να σηκώνουν αυθόρμητα ρωσικές σημαίες στη Μπουρκίνα Φασό, την Παλαιστίνη ή το Περού. Όχι από οποιοδήποτε θαυμασμό για το καθεστώς της Ρωσίας, αλλά από την ανάγκη να στηριχτούν σε ένα αντίπαλο της Δύσης δέος, όποιο κι αν είναι.
Αθήνα σε ολοκληρωτική υποτέλεια, Άγκυρα σε σχετική ανεξαρτησία
Ένα από τα μυστικά των πολύ μεγάλων επιτυχιών της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής επί Ερντογάν ήταν ακριβώς αυτό: πήρε υπόψη της τις τεκτονικές μεταβολές στους συσχετισμούς ισχύος στον πλανήτη.
Όταν έπαιρνε την εξουσία ένα ήδη εκφυλισμένο και παρακμιακό «εκσυγχρονιστικό» ΠΑΣΟΚ του Σημίτη το 1996, η Ελλάδα άρχιζε την κάθοδό της στον Άδη μιας πρωτοφανούς εξάρτησης, που την κατέστρεψε οικονομικά, κοινωνικά και δημογραφικά, μετατρέποντάς την τελικά σε «αποικία χρέους» του παγκόσμιου χρήματος και της Ε.Ε., στρατιωτική αποικία των ΗΠΑ και αποικία δεδομένων του Ισραήλ.
Την ίδια ιστορική περίοδο η Τουρκία του Ερντογάν, κινούμενη, όσο και αν φαίνεται εκπληκτικό, στα βήματα και μιμούμενη τον Ανδρέα Παπανδρέου και τον Μακάριο, ακόμα και τον Κώστα Καραμανλή στο ζήτημα των ρωσικών αγωγών, απέφυγε τη θηλιά του ΔΝΤ και άρχισε μια πορεία σχετικής τουλάχιστο ανεξαρτησίας από τις ΗΠΑ με την άρνησή της να παραχωρήσει το έδαφός της στους Αμερικανούς για την εισβολή στο Ιράκ.
Οι καρποί της ανεξαρτησίας
Έτσι έφτασε σήμερα σε ιστορικά ρεκόρ η «ήπια ισχύς» της Τουρκίας και το γόητρό της διεθνώς, με την Άγκυρα, παρόλες τις επιθέσεις που δέχεται, να παραμένει «πολύφερνη νύφη» Ανατολής και Δύσης. Αυτά έγιναν επίσης δυνατά χάρη στην ύπαρξη κράτους και εθνικής ηγεσίας με μεγάλες ικανότητες, παρά τον πρωτογονισμό της ρητορείας του Ερντογάν, με αίσθηση της διεθνούς πραγματικότητας και ζηλευτό βαθμό ανεξαρτησίας και κυριαρχίας στην πολιτική της.
Η Τουρκία του Ερντογάν είναι σήμερα το κύριο κανάλι επικοινωνίας και ανταλλαγών Δύσης και Ρωσίας, ενώ το γόητρό της στην (εκτός του «χρυσού δισεκατομμυρίου») ανθρωπότητα έχει εκτιναχθεί στα ύψη, λόγω της στάσης της στο Ουκρανικό. Ακόμα και σε περιοχές, όπως η Λατινική Αμερική, όπου ήταν εντελώς απούσα στο παρελθόν.
Η Τουρκία είναι ο εγγυητής της συμφωνίας Ρωσίας και Ουκρανίας για τις εξαγωγές σιτηρών, στην Τουρκία έγιναν οι τελευταίες διαπραγματεύσεις Ρώσων και Ουκρανών και εκεί γίνονται οι όποιες συναντήσεις των Αμερικανών και Ρώσων ιθυνόντων, όπως τον περασμένο Νοέμβριο η συνάντηση του αρχηγού της CIA και του Ρώσου ομολόγου του.
Εκμεταλλευόμενος τις περιστάσεις, ο Ερντογάν έχει διευρύνει ποιοτικά την τουρκική επιρροή στον Καύκασο (σε άτυπη, εκ των πραγμάτων συμμαχία με το Ισραήλ και χωρίς η Ρωσία να ανθίσταται σοβαρά) και ανοίγει τώρα τον πολυπόθητο διάδρομο μέσω Ναχιτσεβάν και Υπερκαυκασίας προς την πρώην σοβιετική Κεντρική Ασία. Έχει συμφωνήσει για τη δημιουργία μεγάλου διαμετακομιστικού κόμβου αερίου προς Ευρώπη στην Ανατολική Θράκη, ενώ επιχειρεί εξομάλυνση με την Αίγυπτο, το Ισραήλ, τη Σαουδική Αραβία και τη Συρία. Η Τουρκία έχει γίνει κέντρο της ρωσικής επιχειρηματικής δραστηριότητας διεθνώς και πολύ σημαντικός τουριστικός προορισμός Ρώσων. Είναι γελοίο να μιλάμε για «δυσμενή θέση» της Τουρκίας.
Η Ευρώπη βυθίζεται, όχι η Τουρκία
Με τούτα και με κείνα, και ιδίως με την ανεξάρτητη στάση της στο Ουκρανικό, η Άγκυρα αναβάθμισε την παγκόσμια θέση της και τώρα «παίζει» ακριβώς κάτω από το επίπεδο των πολύ μεγάλων (ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα). Είναι συζητήσιμο αν σήμερα τα ιστορικά ευρωπαϊκά έθνη, όπως η Γερμανία και η Γαλλία, ή η Ε.Ε. συνολικά παίζουν σημαντικότερο ρόλο από την Τουρκία, ιδίως στο μέτρο που κατάντησαν «ντελιβεράδες» των Αμερικανών, με κυβερνήσεις πρόθυμες να εκτελέσουν κάθε εντολή τους, ακόμα και την πιο παράλογη και αυτοκτονική.
Έχουμε φτάσει στο σημείο η Ουκρανία του Ζελένσκι να αντιμετωπίζει με σκαιό τρόπο τους ηγέτες της Γερμανίας και της Γαλλίας. Προ ημερών, ο υπουργός Εξωτερικών του Κιέβου, Ντμίτρο Κουλέμπα, προεξόφλησε δημοσίως ότι η χώρα του θα λάβει μετά τα τανκς και αεροπλάνα. «Λένε όχι αλλά στο τέλος θα πούνε ναι», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Ουκρανός αξιωματούχος.
Η Βικτόρια Νούλαντ εξέφρασε προ ημερών δημοσίως τον ενθουσιασμό της για την ανατίναξη του NordStream και το Βερολίνο όχι μόνο δεν διαμαρτύρεται, αλλά κρατάει εφτασφράγιστο μυστικό το πόρισμα της δικής του ανάκρισης για το σαμποτάζ. Ούτε τα προσχήματα…
Και γιατί άλλωστε να τα τηρήσει; Διάσημη έμεινε για τη φράση της (Fuck the EU) προς τον Τζέφρι Πάιατ σχετικά με το Ουκρανικό. Οι Ευρωπαίοι την ανέχθηκαν τότε, την έχουν κάνει αρχιστράτηγό τους τώρα! (Περιλαμβανομένου και των κ. Κοτζιά και Δένδια, που ακολούθησαν τη συνταγή της για να διαλύσουν το κυπριακό κράτος, παρακάμπτοντας τον λαό του με τις ελβετικές πενταμερείς).
Και οι κίνδυνοι
Είναι βέβαια αλήθεια ότι μια τολμηρή πολιτική, όπως αυτή του Ερντογάν συνεπάγεται και σοβαρούς κινδύνους κaι αυτό φάνηκε όταν οι Αμερικανοεβραίοι νεοσυντηρητικοί δοκίμασαν να τον ανατρέψουν το 2016. Άλλωστε, εκεί που φτάσαμε, δεν μπορούμε να προβλέψουμε αν θα υπάρχει ο κόσμος σε έξι μήνες ή θα έχει χαθεί σε έναν πυρηνικό πόλεμο.
Το είπε μάλιστα ο Τούρκος ηγέτης μια φορά και στο κοινοβούλιό του: «Όταν μπαίναμε στην πολιτική, πήραμε μαζί και το σάβανό μας». Αλλά δεν είναι προτιμότερη εντέλει η ανάληψη κάποιων κινδύνων και κάποια φιλοδοξία, από την κατάσταση μιας χώρας που καταστρέφεται διαρκώς εκτελώντας πειθήνια τις προσταγές όχι της ιστορίας της, αλλά των αφεντικών της;
Υπό τον απαράβατο όρο βέβαια, που απέδειξε με τόσο δραματικό τρόπο η δική μας ιστορία, ιδίως των τελευταίων δεκαπέντε χρόνων, ότι παίρνεις τολμηρές πρωτοβουλίες, πας σε ρήξεις, που μπορεί να είναι αναγκαίες, έχοντας όμως προηγουμένως ετοιμαστεί πολύπλευρα, με ακραία σοβαρότητα και με την ψυχή που χρειάζονται αυτά. Όχι με τα ελληνικά «αέρα πατέρα» και τίποτα από πίσω.
Αντιλαμβάνομαι ότι η έκθεση των τουρκικών επιτυχιών μπορεί να είναι δυσάρεστη σε ορισμένους αναγνώστες, που δικαιολογημένα φοβούνται την αύξηση της τουρκικής ισχύος. Αλλά δεν είναι λύση ο εξωραϊσμός της πραγματικότητας. Λύση είναι να κοιτάει κανείς την αλήθεια κατάματα και να βλέπει τι μπορεί να κάνει στις συνθήκες που αντιμετωπίζει.
Εκεί που ο απολογισμός του Ερντογάν είναι προβληματικός δεν είναι όμως η εξωτερική του πολιτική. Είναι η κατάσταση στο εσωτερικό, στην οποία ελπίζουμε να μας δοθεί η ευκαιρία να επανέλθουμε.
