Το μεγαλύτερο ενωτικό κόμμα της Βόρειας Ιρλανδίας αντιμετωπίζει ένα ιστορικό δίλημμα εάν οι διαπραγματευτές ΕΕ και Βρετανίας συνάψουν μια εμπορική συμφωνία μετά το Brexit: να επαναλάβουν τις κόκκινες γραμμές τους ή να κινδυνεύσουν να υπογράψουν θανατικό ένταλμα για δεκαετίες κατανομής της εξουσίας με τους Ιρλανδούς εθνικιστές.
Το Δημοκρατικό Ενωτικό Κόμμα (DUP) θα μπορούσε να πάρει την ευκαιρία και να υποστηρίξει μια συμφωνία Πρωτοκόλλου της Βόρειας Ιρλανδίας που είναι βέβαιο ότι θα υπολείπεται των αυστηρών απαιτήσεών του, αλλά θα άνοιγε την πόρτα σε πιο ριζοσπαστικούς αντιπάλους να ξεπεράσουν το κόμμα.
Η εναλλακτική λύση: απόρριψη της συμφωνίας, διπλασιασμός του μποϊκοτάζ του αποκεντρωμένου κοινοβουλίου της Βόρειας Ιρλανδίας και δυνητικά αμφισβήτηση βασικών πτυχών της Συμφωνίας της Μεγάλης Παρασκευής, τη στιγμή που οι παγκόσμιοι ηγέτες ετοιμάζονται να τιμήσουν την 25η επέτειο της ειρηνευτικής συμφωνίας του 1998 που τερμάτισε τρεις δεκαετίες ακραίας βίας.
Ο Ντέιβιντ Κερ, πρώην σύμβουλος του Ντέιβιντ Τρίμπλ, του κύριου ενωτικού που υπέγραψε την ειρηνευτική συμφωνία στη βρετανική επαρχία, είπε ότι η συμφωνία θα μπορούσε να είναι σε «πραγματική δυσκολία» εάν το πρωτόκολλο και η κατανομή της εξουσίας αποτύχουν.
«Μια θετική επίλυση του θέματος του πρωτοκόλλου δεν είναι απλώς πολύ επωφελής για όλους όσους ζουν στη Βόρεια Ιρλανδία, είναι στρατηγικά ζωτικής σημασίας για το μέλλον της θέσης της Βόρειας Ιρλανδίας στο Ηνωμένο Βασίλειο», είπε ο Κερ.
Καθώς το Λονδίνο και οι Βρυξέλλες επιθυμούν να αφήσουν πίσω τους τη διαμάχη τους για τη Βόρεια Ιρλανδία μετά το Brexit, η Ευρωπαϊκή Ένωση δήλωσε τη Δευτέρα ότι σημειώνεται πρόοδος στις συνομιλίες για την αναμόρφωση των εμπορικών κανόνων, οι οποίοι διατήρησαν την επαρχία στην ενιαία αγορά αγαθών της ΕΕ για να αποφευχθούν σκληρά σύνορα με το κράτος μέλος της ΕΕ, την Ιρλανδία.
Η επαναδιαπραγμάτευση προκλήθηκε από την οργή των ενωτικών και των υποστηρικτών στο Λονδίνο της εξόδου της Βρετανίας από την ΕΕ σχετικά με την επιβολή ελέγχων σε ορισμένα αγαθά που φτάνουν στη Βόρεια Ιρλανδία από το υπόλοιπο Ηνωμένο Βασίλειο.
Οι δημοσκοπήσεις, ωστόσο, δείχνουν σταθερά ότι η πλειοψηφία των ψηφοφόρων της Βόρειας Ιρλανδίας υποστηρίζει το πρωτόκολλο, με 54% υπέρ των κανόνων με την τρέχουσα εφαρμογή ελαφρύτερης αφής και 34% αντίθετο, σύμφωνα με τακτική έρευνα του Queen’s University Belfast που διεξήχθη τελευταία τον Οκτώβριο.
Ενώ το Ηνωμένο Βασίλειο ως σύνολο ψήφισε υπέρ της αποχώρησης από την ΕΕ στο δημοψήφισμα του 2016 για το Brexit, η Βόρεια Ιρλανδία ψήφισε 56% έναντι 44% υπέρ της παραμονής.
«ΜΗ ΑΝΙΚΑΝΟΣ ΓΙΑ ΣΥΜΒΙΒΑΣΜΟ»
Ο ηγέτης του DUP Τζέφρι Ντόναλντσον είπε στο Reuters ότι οι συνομιλίες πραγματοποιούνταν «πολύ κρυφά» από τους ενωτικούς, αλλά είπε ότι δεν ήταν «παρανοϊκός όσον αφορά την προδοσία» από τη βρετανική κυβέρνηση.
Το DUP, πρόσθεσε, δεν είναι ανίκανο να συμβιβαστεί. «Δεν θέλουμε να κάνουμε το τέλειο εχθρό του εφικτού», είπε.
Αλλά αν δεν υπάρξει συμφωνία που να μπορούν να υποστηρίξουν οι ενωτικοί, η Βόρεια Ιρλανδία θα συνεχίσει να μην έχει λειτουργικούς πολιτικούς θεσμούς, είπε, «και δεν νομίζω ότι αυτό είναι ένα αποτέλεσμα που πραγματικά θέλει κανείς».
Ωστόσο, το βλέμμα στραμμένο προσεκτικά στο DUP έχει ένα κόμμα που λέει ότι αισθάνεται άνετα με την κατάρρευση της κατανομής της εξουσίας με τους Ιρλανδούς εθνικιστές Σιν Φέιν και το τέλος της αποκεντρωμένης εξουσίας εάν είναι απαραίτητο: η Παραδοσιακή Ενωτική Φωνή (TUV).
«Αν η επιλογή είναι κυβέρνηση του Σιν Φέιν ή ακόμα και η ατελής βρετανική κυριαρχία, σίγουρα θα έπαιρνα την Βρετανική κυριαρχία, πριν από αυτή του Σιν Φέιν», δήλωσε ο ηγέτης του TUV Τζιμ Άλιστερ.
Προειδοποίησε ότι η αντίθεση στο πρωτόκολλο μπορεί να «εμφανιστεί έντονα» στις τοπικές εκλογές του Μαΐου.
Ενώ ο Άλιστερ είναι ο μόνος βουλευτής του TUV που εκλέγεται στη συνέλευση των 90 εδρών, η υποστήριξη του κόμματός του τριπλασιάστηκε στο 7,6% στις εκλογές για το πέρυσι, όταν το DUP έπεσε επτά μονάδες στο 21%, αφήνοντας το Σιν Φέιν, την πρώην πολιτική πτέρυγα του αντάρτικου Ιρλανδικού Δημοκρατικού Στρατού, για να γίνει το μεγαλύτερο κόμμα για πρώτη φορά.
Ο συμβιβασμός που αντιπροσωπεύει το πρωτόκολλο για τη βρετανική κυριαρχία «θα πρέπει να είναι ανάθεμα για κάθε δημοκράτη. Αλλά προφανώς υπάρχει μια νέα φυλή αποικιοκρατών ανάμεσά μας», είπε ο Άλιστερ, αναφερόμενος στην ΕΕ.
Πέρα από το ενωτικό άκρο βρίσκεται το Συμβούλιο Πιστών Κοινοτήτων, το οποίο ισχυρίζεται ότι εκπροσωπεί πιστές παραστρατιωτικές ομάδες, το σεχταριστικό αντίθετο του παλιού IRA.
«Σίγουρα θα με απασχολούσε η βία», είπε ο πρόεδρος του συμβουλίου Ντέιβιντ Κάμπελ. «Η ανησυχία μου θα ήταν μια νέα γενιά που θα έρχεται μπροστά που θα έχει πολύ πιο κακόβουλες προθέσεις και θα κοιτάζει στόχους στη Δημοκρατία της Ιρλανδίας και αλλού. Οι άνθρωποι θα κοιτάξουν εκεί που πιστεύουν ότι εντοπίζεται η ευθύνη».
Ολοκληρώνοντας την έντονη πίεση που δέχεται ο Ντόναλντσον από όλες τις πλευρές καθώς πλησιάζει η καθοριστική στιγμή της ηγεσίας του είναι το πιο φιλελεύθερο Ενωτικό Κόμμα του Ulster, έτοιμο να χαρακτηριστεί το συνδικαλιστικό κόμμα του πραγματισμού εάν κλιμακωθεί το μποϊκοτάζ του DUP.
«Μπορούμε να πούμε ότι είναι μια κακή συμφωνία… Αλλά τουλάχιστον αν ήμασταν στην κυβέρνηση… έχουμε τη δυνατότητα να αμφισβητούμε, να τροποποιούμε, να αλλάξουμε, να μπλοκάρουμε όλα αυτά τα πράγματα», δήλωσε ο αρχηγός του UUP Νταγκ Μπίτι.
«Εάν δεν είμαστε στην κυβέρνηση, δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα. Αυτό που θα προστατεύσει τελικά τη θέση της Βόρειας Ιρλανδίας στο Ηνωμένο Βασίλειο είναι εάν η Βόρεια Ιρλανδία λειτουργήσει.»
