O διωγμός της υπό τον Μητροπολίτη Κιέβου Ονούφριο Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας συνεχίζεται όπως φαίνεται σε πρόσφατη επιστολή του Μητροπολίτη Ζαπορόζιε και Μελιτουπόλεως κ. Λουκά (Κοβαλένκο) προς τον Μητροπολίτη Λόβετς κ. Γαβριήλ της Εκκλησίας της Βουλγαρίας. O μητροπολίτης Ζαπορόζιε Λουκάς χαρακτηρίζει τις δοκιμασίες που υφίσταται η Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία από την κυβέρνηση Ζελένσκι ως πολύ χειρότερες από αυτές που υπήρχαν επί του σοβιετικού κράτους. Σκοπός τους είναι η διά της βίας απορρόφηση της υπό τον Ονούφριο Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας στην «Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας» υπό τον μητροπολίτη Επιφάνιο (Ντουμένκο), η οποία αναγνωρίζεται από το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως και υποστηρίζεται από το καθεστώς του Κιέβου.
Ο μητροπολίτης Λουκάς αναφέρει χαρακτηριστικά ότι η αντιεκκλησιαστική προπαγάνδα είναι πολύ χειρότερη από ό,τι στην εποχή της Σοβιετικής Ένωσης. Οι διώξεις, όμως, δεν μένουν στο επίπεδο των λόγων, αλλά υπάρχουν και παράνομες αρπαγές 250 ναών, σύμφωνα με τα γραφόμενα στην επιστολή, ενώ εκφράζονται φόβοι για άλλους 100.
Ο μεγαλύτερος φόβος έγκειται στο ότι θα περάσει διά του ουκρανικού κοινοβουλίου νομοσχέδιο. το οποίο θα απαγορεύει την Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία υπό τον Ονούφριο, ενώ ένα βήμα προς αυτό θα είναι και η απαγόρευση να φέρει το όνομά της, κάτι που είχε δρομολογηθεί και επί της προηγούμενης προεδρίας του Πέτρο Ποροσένκο. Στο μεταξύ ήδη τώρα περιφερειακά και δημοτικά συμβούλια εκδίδουν αποφάσεις για τη διακοπή της λειτουργίας των κατά τόπους ενοριών της. Αλλά και οι επίσκοποι της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας διώκονται: Τους αφαιρείται η ουκρανική ιθαγένεια ως πρώτο μέτρο για τη μετέπειτα απέλασή τους από τη χώρα, όπως συνέβη σε 12 περιπτώσεις, και τους επιβάλλονται οικονομικές κυρώσεις.
Στην επιστολή του ο μητροπολίτης Λουκάς συνδέει τις διώξεις και με το γεγονός ότι πολιτικοί που τις προάγουν, όπως ο Νικολάι Κνιαζίτσκι και ο Βίκτωρ Ελένσκι, υπεύθυνος για τα «θέματα εθνικής πολιτικής και ελευθερίας της συνειδήσεως», πρόσκεινται στην ελληνρόρυθμη καθολική («ουνιτική») εκκλησία της Ουκρανίας υπό τον Σβιατοσλάφ Σεβτσούκ, δηλαδή σε εκκλησία με ανατολικό τυπικό και εμφάνιση, αλλά συνδεδεμένη με τη Ρώμη.
Ως ορόσημο της διάλυσης της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας φέρεται να είναι το Πάσχα του 2023, ώστε τα όποια κατάλοιπά της να αφομοιωθούν στην εκκλησία υπό τον Επιφάνιο, η οποία στηρίζεται από το ουκρανικό καθεστώς και το Φανάρι. Στην επιστολή του ο μητροπολίτης Λουκάς ζητάει την προσευχητική υποστήριξη των κατά τόπους εκκλησιών, όπως είναι το Πατριαρχείο Βουλγαρίας, στο οποίο ανήκει ο Μητροπολίτης Λόβετς Γαβριήλ.
Η βάση των διώξεων στις οποίες αναφέρεται στην επιστολή του ο Ζαπορόζιε και Μελιτουπόλεως Λουκάς είναι ότι η Εκκλησία υπό τον Μητροπολίτη Κιέβου Ονούφριο διατηρεί εκκλησιαστική κοινωνία με το Πατριαρχείο Μόσχας, παρόλο που έχει αποστασιοποιηθεί ρητά από αυτό μετά την έναρξη του πολέμου και έχει ζητήσει ειρήνη και κατάπαυση του πυρός. Σε σύνοδο του Μαΐου 2022, η Ορθόδοξη Ουκρανική Εκκλησία αναίρεσε την εξάρτησή της από το Πατριαρχείο Μόσχας, αφαιρώντας τη διάταξη ότι ο προκαθήμενός της θα πρέπει να ανήκει στη Σύνοδο της Εκκλησίας της Ρωσίας. Η θεώρηση του μητροπολίτη Ονουφρίου είναι ότι πρόκειται για έναν αδελφοκτόνο πόλεμο, καθώς ο ρωσικός και ο ουκρανικός λαός «έχουν βγει από την ίδια κολυμβήθρα του Δνείπερου και έχουν δεχτεί την ίδια βάφτιση».
Το σκεπτικό των υπό διαβούλευση νομοσχεδίων για την κατάργηση της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας είναι ότι δεν μπορεί η Ουκρανία να κερδίσει μια πλήρη ανεξαρτησία, όσο υπάρχουν στο έδαφός της εκκλησιαστικοί θεσμοί, οι οποίοι έχουν σχέση με το Πατριαρχείο Μόσχας· έτσι τουλάχιστον έχει θέσει το ζήτημα η Ιρίνα Γκεραστσένκο, συμπρόεδρος του Κόμματος Ευρωπαϊκής Αλληλεγγύης του πρώην προέδρου Πέτρο Ποροσένκο, που προβάλλει ως αίτημα τη μεταβίβαση των ναών και μονών της Εκκλησίας υπό τον Ονούφριο σε αυτήν υπό τον Επιφάνιο. Το πιο εμβληματικό διακύβευμα των διεκδικήσεων είναι η Λαύρα των Σπηλαίων του Κιέβου, έδρα του μητροπολίτη Ονουφρίου, η οποία και αποτελεί τον νούμερο ένα προσκυνηματικό χώρο στην Ουκρανία.
Το ζήτημα το οποίο πρέπει να απασχολεί κάθε πολιτικώς σκεπτόμενο άνθρωπο και όχι μόνο τους πιστούς είναι ότι εδώ έχουμε μία περίπτωση ακραίας θρησκευτικής δίωξης και μη ανεκτικότητας, η οποία δεν συνάδει με τις νεωτερικές αρχές της εκκοσμίκευσης και θρησκευτικής ελευθερίας. Και όμως θάβεται από τα συστημικά μέσα ενημέρωσης σε Ελλάδα και Δύση, τα οποία κατά τα άλλα τονίζουν ότι η Ουκρανία έχει δικαίωμα να γίνει μία φιλελεύθερη δημοκρατική χώρα κατά τα δυτικά πρότυπα. Η Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία υπό τον μητροπολίτη Ονούφριο έχει βρεθεί σε έναν μεταιχμιακό χώρο, καθώς έχει πάρει τις σαφείς αποστάσεις της από το Πατριαρχείο Μόσχας μετά την έναρξη του πολέμου και έχει θεσμικώς πραγματώσει την αυτονομία της. Όμως επιθυμεί ταυτόχρονα την πιστότητα στην πνευματική της παράδοση και το να μην είναι φερέφωνο του (εκάστοτε) ουκρανικού καθεστώτος. Πρόκειται για μια Εκκλησία μαρτυρική που συμμετέχει ολόθυμα στα δεινά του ουκρανικού λαού, πολύ μεγάλο μέρος του οποίου αποτελεί τους πιστούς της. Και για αυτό, η προστασία των δικαιωμάτων αυτής της Εκκλησίας οφείλει να είναι υπόθεση κάθε ανθρώπου που διεκδικεί να είναι a priori απαραβίαστες και όχι υπό όρους οι αξίες της θρησκευτικής ελευθερίας και της διάκρισης Kράτους και Εκκλησίας.
