Η 48χρονη Γιαπωνέζα Σατόκο Κισιμότο εδώ και μερικές ώρες λανσάρει σε μία από τις πρώτες θέσεις της ιστοσελίδας του βρετανικού δικτύου ΒΒC για έναν λόγο που δύσκολα θα επικαλεστείς εάν είσαι δημοσιογράφος σε ευρωπαϊκή χώρα: Είναι γυναίκα δήμαρχος ενός από τους 23 δήμους του Τόκιο από τον περασμένο Ιούλιο και δίνει μάχη να σταθεί πολιτικά και να ανοίξει τα μάτια των συμπατριωτών της για την ισότητα των φύλων ασκώντας πολιτική δράση στη βαθιά φαλλοκρατική ιαπωνική κοινωνία.
Όμως η Σατόκο Κισιμότο δεν ζει στην Ευρώπη, και δη στο Βέλγιο, όπου έζησε σχεδόν τη μισή της ζωή ως περιβαλλοντολόγος αγωνίστρια και υπέρμαχος των αξιών της δημοκρατίας. Σήμερα όμως, μετά από μερικά χρόνια επαναπατρισμού στο Τόκιο, η Σατόκο συνειδητοποιεί πως μπορεί η ισότητα γυναικών και ανδρών (τουλάχιστον στους τύπους) να θεωρείται δεδομένη στις περισσότερες ευρωπαϊκές κοινωνίες αλλά στην περίπτωση της Ιαπωνίας τα πράγματα παραμένουν κοινωνικά καθηλωμένα στην περίοδο του μεσαίωνα.
Τα δικαιώματα των γυναικών και ανδρών στην Ιαπωνία δεν είναι ίσα, ούτε δεδομένα. Πολύ περισσότερο στην πολιτική σκηνή, την οποία μονοπωλούν κυρίως άνδρες και δη επαγγελματικά κομματικά στελέχη του παντοδύναμου δεξιού «Φιλελεύθερου Δημοκρατικού Κόμματος» που κυβερνά της τύχες αυτής της ιδιαίτερης χώρας από τη δεκαετία του 1950.
Οι γυναίκες που σταδιοδρομούν σε δύσκολες και απαιτητικές θέσεις στην Ιαπωνία θα πρέπει να παλέψουν 10 φορές περισσότερο για να γίνουν αποδεκτές και 100 φορές παραπάνω για να αναγνωριστούν. Εάν επιλέξουν να τεκνοποιήσουν δύσκολα θα παραμείνουν στην ενεργό επαγγελματική δράση καθώς αναγκάζονται συχνά να συμβιβαστούν με ημιαπασχόληση και λιγότερο απαιτητικές εργασίες.
Αυτά βεβαίως η Σατόκο Κισιμότο τα είχε ξεχάσει όσο ζούσε στην Ευρώπη και πάλευε για περιβάλλον και δημοκρατία.
Τώρα παλεύει και για τα δικαιώματα των γυναικών στην πολιτική αφότου πέτυχε το περασμένο καλοκαίρι μία ανέλπιστη νίκη: Την εκλογή της ως δημάρχου στον δήμο Σουγκινάμι (κοντά στον πιο γνωστό δήμο Σιντζούκο του Τόκιο) καθώς αν και πρωτάρα κατάφερε να νικήσει τον εκλεγμένο δήμαρχο, με μόλις 187 ψήφους διαφορά, σε έναν δήμο με περίπου 570.000 κατοίκους.
Ο διαφορετικός της λόγος, το καθαρό βλέμμα και η απόσταση που είχε για χρόνια από την ιαπωνική ανδροκρατούμενη κοινωνία, έκαναν την διαφορά, με αποτέλεσμα να ξεχωρίσει αμέσως ανάμεσα στους άλλους υποψήφιους. Κάπως έτσι, η Σατόμι έγινε μία από τις μόλις τρεις γυναίκες δημάρχους στους 23 συνολικά δήμους του Τόκιο.
Μετά την ιστορική νίκη της ευχαρίστησε ψηφοφόρους και δημοσιογράφους για την προβολή της νίκη της διαβεβαιώνοντας πως ήθελε πάνω από όλα να κατανοήσει και να μελετήσει την διακυβέρνηση του δήμου σε διάλογο με τους δημότες της περιοχής.
«Ιδιαιτέρως θα ήθελα να ακούσω τους ανθρώπους που δε με ψήφισαν. Είναι σημαντικό για μένα να συνεργαστώ με όλους, πέρα από τις πολιτικές διαφορές. Πιστεύω στην ομορφιά της τοπικής αυτοδιοίκησης. Μοιραζόμαστε ένα όραμα για ένα καλύτερο μέλλον για το Σουγκινάμι, για τον λαό και τον πλανήτη…» ανέφερε η ίδια μετά την εκλογή της στην προσωπική της ιστοσελίδα.
Σήμερα, μιλώντας στο BBC, επισημαίνει πως η Ιαπωνία είναι στην 116η θέση σε σύνολο 146 χωρών σε ότι αφορά την ισότητα των δύο φύλων. Έχει τις χειρότερες επιδόσεις στο θέμα αυτό σε σχέση με όλες τις άλλες χώρες της Ομάδας των Επτά πλουσιότερων χωρών, καθώς ακόμη και στη σημερινή κυβέρνηση, εν έτει 2023 υπάρχουν μόλις δύο γυναίκες υπουργοί…
Όταν καλείται να μιλήσει για τη δουλειά της ως δήμαρχος, λέει:
«Ως μία νέα γυναίκα πρέπει να πω πως αυτή η δουλειά είναι αυτομάτως δύσκολη. Δεν είμαι από τον μηχανισμό της γραφειοκρατίας. Δεν είμαι πολιτικός (σ.σ. επαγγελματίας). Όταν μιλώ οι άνθρωποι ακούν. Αλλά δεν πείθονται εύκολα».
Όταν αναφέρεται σε «ανθρώπους» εννοεί «άνδρες». Γιατί πρέπει εκ των πραγμάτων να δουλέψει κυρίως (αν όχι μόνο…) με άνδρες αφού όλα τα ανώτερα πόστα αντιδημάρχων και άλλων αξιωματούχων στους δήμους του Τόκιο και άλλων μεγάλων πόλεων της Ιαπωνίας ανδροκρατούνται.
«Θέματα όπως η κλιματική αλλαγή, η ισότητα των φύλων συνιστούν προκλήσεις για τους παλιότερους πολιτικούς που προέρχονται από τη λέσχη πολιτικής των αγοριών» λέει χαμογελώντας πικρά για να συμπληρώσει πως «η εκπροσώπηση των γυναικών στην Ιαπωνία έχει μείνει ίδια εδώ και 75 χρόνια». «Είναι παρανοϊκό!» λέει και θα συμφωνήσουμε μαζί της….
Τι κάνω εδώ πέρα;
Την πιάνει άραγε ποτέ απελπισία σε αυτόν τον ανδροκρατούμενο κόσμο;
Απαντώντας με διάθεση ειλικρίνειας τονίζει:
«Μερικές φορές λέω στον εαυτό μου: Τι κάνω εδώ πέρα;»
Αυτό πιθανότατα να περνά και από το μυαλό άλλων γυναικών στην Ιαπωνία που ασχολούνται με την ενεργό πολιτική δράση. Όπως η Τομόμι Χιγκάσι, που έζησε πιο στενάχωρα τις αντιδράσεις των ανδρών στη διάρκεια προεκλογικής εκστρατείας για να βγει δημοτική σύμβουλος στον δήμο Μασίντα του Τόκιο.
«Έπαθα σοκ με την σωματική παρενόχληση! Υπήρχαν ορισμένοι, κυρίως άνδρες μεγαλύτερης ηλικίας, που με ακουμπούσαν απρεπώς σε διάφορα σημεία του σώματός μου τις πρώτες μέρες της προεκλογικής εκστρατείας. Είχα πάθει πλάκα! Οι πιο ηλικιωμένοι με έβριζαν ή μου πετούσαν τη μία προσβολή μετά την άλλη. Κάποιοι άλλοι με πλησίαζαν πολύ κοντά και διέκοπταν την ομιλία μου ζητώντας μου να βγούμε για ποτό μετά τα μεσάνυχτα. Αυτά νιώθεις σε μία ανδροκρατούμενη κοινωνία. Ήταν μεγάλη αφύπνιση για μένα η ενασχόληση με την πολιτική» είπε στο BBC η Τομόμι Χιγκάσι.
Το μόνο βέβαιο είναι πως παρά τις μεσαιωνικές αντιλήψεις της ιαπωνικής κοινωνίας γυναίκες σαν την Σατόκο και την Τομόμι δεν το βάζουν κάτω.
Είναι σαν τα χελιδόνια της άνοιξης.
Στην αρχή είναι λίγα.
Μετά κατακλύζουν τον ουρανό και μαγεύουν με το πέταγμά τους στην ελευθερία…
