Η κατάχρηση βλημάτων με επικάλυψη καουτσούκ, πιο γνωστά ως «πλαστικές σφαίρες», όπως και ευρύτερα όπλων θεωρητικά «λιγότερο θανατηφόρων» εναντίον διαδηλωτών είναι «ολοένα πιο γενικευμένη» πρακτική, καταγγέλλει η οργάνωση υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων Διεθνής Αμνηστία σε έκθεσή της η οποία δίνεται στη δημοσιότητα σήμερα Τρίτη 14 Μαρτίου 2023.
«Σε ολόκληρο τον κόσμο, οι δυνάμεις ασφαλείας χρησιμοποιούν ολοένα πιο συχνά με καταχρηστικό τρόπο σφαίρες με επικάλυψη καουτσούκ και άλλα όπλα επιβολής της τάξης για να καταστέλλονται βίαια ειρηνικές διαδηλώσεις, προκαλώντας φρικτούς τραυματισμούς και θανάτους», τονίζει η μη κυβερνητική οργάνωση.
«Η διαθεσιμότητα, η ποικιλία και η χρήση» των βλημάτων αυτού του είδους «γνωρίζουν μεγάλη αύξηση σε παγκόσμια κλίμακα και συμβάλλουν στη στρατιωτικοποίηση της διατήρησης της τάξης κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων», αναφέρει η έκθεση της Αμνηστίας, υπό τον τίτλο «Το μάτι μου εξερράγη».
Το κείμενο, που δίνεται στη δημοσιότητα από την Αμνηστία σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Έρευνας Ωμέγα, αποκαλύπτει πως οι μεταλλικές σφαίρες και τα σκάγια, καθώς και τα δακρυγόνα, χρησιμοποιούνται «συχνά» με απρονόητο ή τιμωρητικό τρόπο, κάτι που αποτελεί «αδικαιολόγητη ή δυσανάλογη χρήση βίας».
Η κατάχρηση τέτοιων όπλων από την αστυνομία, εκτός από την πρόκληση θανάτων, έχει οδηγήσει σε «ανησυχητική αύξηση των τραυματισμών στα μάτια», ανέφερε η έκθεση, που δημοσιεύθηκε από κοινού με το Ίδρυμα Ερευνών Ωμέγα, και απο αποτέλεσε και τον τίτλο της έκθεσης.
Αυτοί οι τραυματισμοί περιλαμβάνουν ρήξεις βολβού, αποκολλήσεις αμφιβληστροειδούς και πλήρη απώλεια όρασης, καθώς και κατάγματα οστών και κρανίου, εγκεφαλικές κακώσεις, ρήξη εσωτερικών οργάνων και αιμορραγία, διάτρηση καρδιάς και πνευμόνων από σπασμένα πλευρά, βλάβη στα γεννητικά όργανα και ψυχολογικό τραύμα.
Για παράδειγμα, στη Χιλή, μια αξιολόγηση από το Εθνικό Ινστιτούτο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της χώρας διαπίστωσε ότι οι αστυνομικές ενέργειες κατά τη διάρκεια αντικυβερνητικών διαδηλώσεων το 2019 είχαν ως αποτέλεσμα περισσότερους από 440 τραυματισμούς στα μάτια, με περισσότερες από 30 περιπτώσεις απώλειας ματιών.
Αντίστοιχα, στην Παλαιστίνη, η Διεθνής Αμνηστία αναφέρει ότι οι ισραηλινές δυνάμεις συνέχισαν να χρησιμοποιούν συστηματικά μεταλλικές σφαίρες με καουτσούκ εναντίον Παλαιστινίων, παρά το γεγονός ότι το Ανώτατο Δικαστήριο του Ισραήλ είχε συστήσει το 2000 ότι τέτοια όπλα ήταν θανατηφόρα και δεν έπρεπε να χρησιμοποιηθούν από την αστυνομία σε διαδηλώσεις.
Μια πρόσφατη έκθεση του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών κατέγραψε 438 τραυματισμούς Παλαιστινίων λόγω της χρήσης μεταλλικών σφαιρών από το Ισραήλ κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Πορείας της Επιστροφής του 2018.
Η Αμνηστία είπε ότι έχει επίσης τεκμηριώσει «ευρεία παράνομη χρήση μεταλλικών σφαιριδίων» από τις δυνάμεις ασφαλείας του Ιράν εναντίον διαδηλωτών σε ολόκληρη τη χώρα, με αποτέλεσμα πολλούς θανάτους και χιλιάδες τραυματισμούς.
Στο Ιράκ, οι δυνάμεις ασφαλείας το 2019 στόχευσαν σκόπιμα διαδηλωτές με χειροβομβίδες που είναι 10 φορές βαρύτερες από τα τυπικά πυρομαχικά δακρυγόνων, προκαλώντας «φρικτούς τραυματισμούς και τουλάχιστον δύο δωδεκάδες θανάτους», ανέφερε.
Στη Γαλλία, «τουλάχιστον 2.495 διαδηλωτές τραυματίστηκαν κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων των Κίτρινων Γιλέκων μεταξύ του Νοεμβρίου του 2018 και του Μαΐου του 2019», τονίζεται στο κείμενο.
Η χρήση βλημάτων με επικάλυψη από καουτσούκ μεγέθους μπάλας του τένις «προκάλεσαν τουλάχιστον έναν θάνατο εξαιτίας κρανιοεγκεφαλικού τραυματισμού και 24 πολύ σοβαρούς τραυματισμούς» στην Ισπανία, σύμφωνα με την εθνική εκστρατεία Stop Balas de Goma, την οποία επικαλείται η έκθεση.
Ωστόσο, παρά τους σοβαρούς κινδύνους από την ανάπτυξη σφαιρών από καουτσούκ και άλλων λιγότερο φονικών όπλων, δεν υπάρχουν επί του παρόντος διεθνείς κανονισμοί για την κατασκευή και το εμπόριο αυτού του εξοπλισμού.
Η Διεθνής Αμνηστία και άλλες 30 ΜΚΟ απαιτούν να καταρτιστεί και να εφαρμοστεί παγκόσμια «σύμβαση εναντίον του εμπορίου οργάνων βασανισμού», που θα «υποστηριχθεί από τα Ηνωμένα Έθνη», προκειμένου να εμποδίζεται η κατασκευή και η εμπορία των πυρομαχικών του τύπου.
Όπως ανέφερε ο Μάικλ Κρόουλεϊ, επιστημονικός συνεργάτης στο Ίδρυμα Ερευνών Omega χρειάζεται «Μια Συνθήκη Ελεύθερου Εμπορίου από Βασανιστήρια θα απαγόρευε κάθε παραγωγή και εμπορία υφιστάμενων εγγενώς καταχρηστικών όπλων και εξοπλισμού επιβολής του νόμου, συμπεριλαμβανομένων εγγενώς επικίνδυνων ή ανακριβών μεμονωμένων KIP, μεταλλικών σφαιρών επικαλυμμένων με καουτσούκ, λαστιχένιες σφαίρες και πυρομαχικά με πολλαπλά βλήματα που είχαν ως αποτέλεσμα την τύφλωση, όπως και άλλους σοβαρούς τραυματισμούς και θανάτους σε όλο τον κόσμο».
