Μάιος 2019. Στο βήμα του «12th Insurance Conference» βρίσκεται ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος, κ. Γιάννης Στουρνάρας. Μόλις έχει ολοκληρώσει τον λόγο του και οι εκπρόσωποι των μεγαλύτερων πολυεθνικών ασφαλιστικών εταιρειών (MetLife, SQLearn, Affidea, Ιnsurance&Actuarial Services, Interamerican κ.ά.) τον επευφημούν. Είναι ενθουσιασμένοι. Στιγμές πριν, ο εκλεκτός της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στην Ελλάδα είχε δώσει τον ορισμό της Υγείας. Ως Υγεία για τον κ. Στουρνάρα ορίζονταν, εν αντιθέσει με όσα υποστήριζε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), η σύμπλευση μεταξύ του «επιθυμητού και του αναγκαίου, με ηθικά και πολιτικά κριτήρια βάσει ιατρικών επιχειρημάτων».
Τι σήμαινε αυτό; Σε αδρές γραμμές ο τοποτηρητής της Φρανκφούρτης έβρισκε «ιδανικές» τις προσδοκίες που καλλιεργούσε ο ορισμός του ΠΟΥ περί υγείας ως κατάσταση «πλήρους φυσικής, πνευματικής και κοινωνικής ευημερίας» σε επίπεδα που σημαίνουν «όση περίθαλψη χρειαζόμαστε και θέλουμε, στον χρόνο που τη θέλουμε».
Μάρτιος 2023. Κι ενώ η χώρα δεν έχει συνέλθει από το σιδηροδρομικό ολοκαύτωμα των Τεμπών, ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, κ. Άδωνις Γεωργιάδης νιώθει την ανάγκη να δηλώσει τη χαρά του που το Ογκολογικό Νοσοκομείο Παίδων «Ελπίδα», αφήνοντας πίσω τις «ιδεοληψίες», μετατράπηκε σε ΝΠΙΔ, με γνώμονα φυσικά την «καλύτερη λειτουργία του».
Δύο δηλώσεις με διαφορά τεσσάρων χρόνων. Ανάμεσά τους μεσολάβησε η πανδημία, η εκατόμβη νεκρών εκτός ΜΕΘ, η έκθεση Τσιόδρα-Λύτρα, η αστυνομική αντιμετώπιση της εξάπλωσης του ιού, το πάρτι των απευθείας αναθέσεων με πρόσχημα τον κίνδυνο για τη δημόσια υγεία και φυσικά η ιδιωτικοποίηση του ΕΣΥ.
Και τώρα, στο παρά πέντε των εκλογών, η κυβέρνηση περνά την ιδιωτικοποίηση του Ογκολογικού Κέντρου Παίδων. Ο λύκος άλλωστε στην αναμπουμπούλα χαίρετε, λέει ο σοφός λαός, σε μια πιο λαϊκότροπη εκδοχή του «Δόγματος του Σοκ».
Στα της ιδιωτικοποίησης τώρα, κανείς δεν κατάλαβε γιατί έγινε αυτή η αλλαγή, έλεγε προ ολίγων ημερών η κ. Μαρία Τρυφωνίδη, πρόεδρος του Συλλόγου Φλόγα. Ίσως όμως, αν κοιτάξουμε το νέο πλαίσιο χρηματοδότησης να λάβουμε την απάντηση. Όπως εξηγεί στο «Κοσμοδρόμιο» η παιδίατρος και μέλος της πενταμελούς επιτροπής της Ένωσης Ιατρών Νοσοκομείων Αθήνας Πειραιά (ΕΙΝΑΠ), κα. Σοφία Ζώρη η μονάδα και ενώ όλο αυτό το διάστημα λειτουργούσε ως τμήμα του ΕΣΥ, συνδεδεμένη και κτηριακά με το «Αγλαΐα Κυριακού» και το «Αγία Σοφία», «θα χρηματοδοτείται από κράτος, ιδιώτες, ΕΟΠΥΥ και ιατρικές πράξεις».
Τι σημαίνει αυτό; Πρακτικά το υπουργείο Υγείας, αντί να αυξήσει την κρατική δαπάνη στο μεγαλύτερο ογκολογικό κέντρο για παιδιά στη χώρα, θα ζητήσει χορηγίες από τον ιδιωτικό τομέα, θα επιτρέψει τη διαχείριση στον ιδιωτικό φορέα, ενώ, σύμφωνα με όσα ανέφερε στην ολομέλεια της Βουλής ο ειδικός αγορητής του ΚΚΕ, κ. Λαμπρούλης οι γονείς των παιδιών-ασθενών θα χρειαστεί να βάλουν βαθιά το χέρι στην τσέπη, μιας και «οι πόροι του νομικού προσώπου και τα λοιπά είναι τα ημερήσια νοσήλια και οι εισπράξεις από τις σχετικές με το αντικείμενό του ιατρικές πράξεις». Στην καλύτερη των περιπτώσεων, δηλαδή ο ΕΟΠΥΥ θα καταβάλλει στο Κέντρο το αντίστοιχο χρηματικό αντίτιμο, γεμίζοντας τα ταμεία του δεύτερου, κατά τα πρότυπα των ιδιωτικών νοσοκομείων.
Από την πλευρά του, το Υπουργείο, δια στόματος του κ. Πλεύρη έχει υπογραμμίσει πως «δεν πηγαίνουμε στο μοντέλο της καρδιοχειρουργικής του «Ωνασείου» όπου δίνεται μέρος κρατικής χρηματοδότησης- αφού, στην περίπτωση του Ογκολογικού- η κρατική χρηματοδότηση θα παραμείνει η ίδια, όπως δινόταν στα δύο Νοσοκομεία Παίδων». Συνεπώς, κατέληγε στις δηλώσεις του ο αρμόδιος υπουργός, «δεν τίθεται κανένα θέμα αλλαγής των σχέσεων με τους ασθενείς. Οι ασθενείς θα πηγαίνουν δωρεάν, και μάλιστα προστίθεται και η διάταξη για την κάλυψη των ανασφαλίστων».
Η αλήθεια είναι ότι δεν έχουμε κάποιο πρακτικό λόγο να μην πιστέψουμε τον υπουργό. Είναι όμως και εκείνες οι δηλώσεις που έκανε τον Νοέμβριο του 2022 (μέρος της προετοιμασίας για την ιδιωτικοποίηση του ΕΣΥ εν γένει, λένε οι καλά γνωρίζοντες τον χώρο της Υγείας), βάσει των οποίων για την πολιτική ηγεσία του υπ. Υγείας, το ΕΣΥ «πρέπει να είναι εθνικό και όχι κατ’ ανάγκη κρατικό», καθώς και ότι «ο χαρακτήρας του δημόσιου συστήματος δεν αλλοιώνεται από συνεργασίες με ιδιωτικές δομές». Όσο να πεις γεννούν κάποια ανησυχία, κρίνοντας και από τα αποτελέσματα στη διαχείριση της πανδημίας.
Εκτός αυτού, ανησυχία για το μέλλον της περίθαλψης του παιδικού καρκίνου στη χώρα προκαλούν και οι δηλώσεις του γενικού γραμματέα της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών τον Μάρτιο του 2022, ο οποίος στα πλαίσια ημερίδας για το «νέο ΕΣΥ» δήλωνε επί λέξει: «Οι προτάσεις για τη μετατροπή των νοσοκομείων σε ΝΠΙΔ μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, που θα λειτουργούν με τις διοικητικές προδιαγραφές των ιδιωτικών νοσηλευτηρίων, είναι ένα αναγκαίο βήμα για την ενοποίηση της αγοράς». Στην ίδια ημερίδα ο πρόεδρος της Εταιρείας Management Υπηρεσιών Υγείας τόνιζε πως είναι «λάθος να μιλάμε για δημόσια δωρεάν Υγεία. Η Υγεία είναι προϊόν, έχει κόστος και πληρώνεται. Το νοσοκομείο είναι επιχείρηση (…) και το μεγάλο σαράκι η μονιμότητα των εργαζομένων».
Ίσως γι’ αυτό στη σύσταση του νέου Δ.Σ. του κέντρου δεν θα βρίσκεται κανένας εκπρόσωπος των εργαζομένων, παρά μόνο κάποια μέλη του υπουργείου Υγείας και κάποια από το «Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη- Ελπίδα». Θα λύνουν και θα δένουν, λέει στη διάρκεια της συνομιλίας μας η κυρία Ζώρη, θυμίζοντας παράλληλα ότι στα Δ.Σ. των νοσοκομείων γενικά υπάρχουν εκπρόσωποι των εργαζομένων. Εδώ όμως όχι.
Στα πλαίσια της ίδιας συζήτησης ρωτώ σχετικά με όσους αρνηθούν να περάσουν στο ιδιωτικό κέντρο, μα και για τους επικουρικούς. «Το μόνιμο προσωπικό έχει το δικαίωμα εντός ενός μήνα να αποφασίσει αν επιθυμεί να παραμείνει στο Αγία Σοφία ή αν επιθυμεί να μεταφερθεί στο ογκολογικό, κρατώντας όμως την οργανική του θέση». Πρόκειται για το «τυράκι στη φάκα της ιδιωτικοποίησης» εξηγεί στο «Κοσμοδρόμιο» άλλη πηγή που θέλει να διατηρήσει την ανωνυμία της. Η ίδια, όπως και η κυρία Ζώρη τονίζουν πως δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη για όσους εργάζονται ως επικουρικοί. Ο λόγος; Άγνωστος. Πιθανότατα να μην είναι «ικανοί» να ανταπεξέλθουν στη νέα εποχή του Κέντρου ως πυλώνας «αριστείας και δημιουργίας».
Κάνοντας φύλλο και φτερό τα επιχειρήματα των κυβερνητικών περί «αναβάθμισης» της παιδοογκολικής μονάδας μέσω της ιδιωτικοποίησής της, η επιμελήτρια Αιματολογίας, ογκολόγος στο τμήμα Παιδιατρικής Αιματολογίας- Ογκολογίας του Νοσοκομείου Παίδων «Αγία Σοφία», κα. Μιρέλλα Αμπατζίδου, αφού υπενθύμισε ότι τα παιδιατρικά ογκολογικά τμήματα των νοσοκομείων παίδων λειτουργούν ήδη πάνω από τρεις δεκαετίες, πολύ πριν ιδρυθεί η πτέρυγα «Ελπίδα», κατέρριψε το επιχείρημα ότι η μετατροπή σε ΝΠΙΔ γίνεται για να καλλιεργηθεί η επιστημονική γνώση. «Τα συγκεκριμένα ογκολογικά τμήματα, χάρη στις προσπάθειες των γιατρών και των νοσηλευτών, αποτελούν ήδη κέντρα εμπειρογνωμοσύνης όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά σε διεθνές επίπεδο. Είναι ήδη κέντρα αναφοράς στο ευρωπαϊκό δίκτυο για τον παιδικό καρκίνο. Όπως ομόφωνα έχει καταθέσει η Παιδιατρική Εταιρεία Αιματολογίας – Ογκολογίας, οποιαδήποτε τέτοια μετατροπή του νομικού καθεστώτος όχι απλά δεν θα οδηγήσει σε αναβάθμιση των προσφερόμενων υπηρεσιών αλλά σε ακύρωση των επιτευγμάτων της χώρας στον παιδικό καρκίνο».
Στο ίδιο μήκος κύματος βρίσκεται και η κυρία Ζώρη για την οποία περνάμε πλέον σε μια νέα εποχή όπου τα επιτεύγματα, οι κλινικές μελέτες ενδεχομένως να αποτελέσουν πρόσφορο έδαφος για επενδύσεις της φαρμακοβιομηχανίας. Ή, για έρευνα μεγαλόσχημων πανεπιστημιακών καθηγητών, εκτός πανεπιστημίου, όπως αναφέρουν άλλες πληροφορίες.
Κατ’ ουσία, προσθέτει η κυρία Ζώρη δείχνοντας τη μεγάλη εικόνα, βρισκόμαστε στο στάδιο όπου οι «μεγαλοεπιχειρηματίες που φοροαπαλλάσσονται από το κράτος, κάνουν δωρεές- ώστε, στη συνέχεια- να κάνουν στις πλάτες μας και τον φιλάνθρωπο και τον επιχειρηματία».
Άραγε, για αυτά γνωρίζει κάτι ο πρωθυπουργός ή θα κάνει πάλι τον ανήξερο;
