Τα νέα για την εκ νέου τελευταία θέση της Ελλάδος σε ό,τι αφορά την κατάταξη των Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα (ΡΧΣ) ως προς την ελευθερία του τύπου στην ΕΕ, είναι γνωστά: η Ελλάδα «ανέβηκε» μια θέση στην παγκόσμια κατάταξη, χειροτερεύοντας όμως την βαθμολογία της σε σχέση με πέρυσι. Η βαθμολογία της Ελλάδας σύμφωνα με τους δείκτες της οργάνωσης είναι η χειρότερη που είχε η χώρα από το 2013 που άλλαξε την μεθοδολογία της έρευνάς της:
Η Ελλάδα έχει πέσει λοιπόν την τελευταία δεκαετία δραματικά και σε βαθμολογία και σε θέσεις, και ο λόγος που βρίσκεται στην θέση 107 και όχι χαμηλότερα είναι επειδή κατά τους ΡΧΣ συνολικά η ελευθερία του τύπου έχει υποχωρήσει παγκόσμια. Με την φετινή βαθμολογία, η θέση της χώρας θα ήταν κοντά στην Τουρκία (150η) το 2013.
Η Ελλάδα ανέβηκε μια θέση φέτος, γιατί έξι χώρες που ήταν σε χειρότερη θέση το 2022 την ξεπέρασαν (Μαλαισία, Ζάμπια, Βραζιλία, Μοζαμβίκη, Κατάρ, Ταϊλάνδη), αλλά επτά (Τσαντ, Περού, Μπουρούντι, Κένυα, Τυνησία, Κιργιζία, Ανγκόλα) έπεσαν κάτω από αυτήν. Το ουσιώδες όμως είναι πως η Ελλάδα ανέβηκε όσο ανέβηκε, κυρίως επειδή δεν δολοφονήθηκε πέρυσι κανένας ακόμα δημοσιογράφος. Έτσι η Ελλάδα είχε σημαντική βελτίωση στο τμήμα της κατάταξης που αφορά την ασφάλεια των δημοσιογράφων, απλώς επειδή δεν είχαμε κάποιες ακόμα δολοφονίες τύπου Καραϊβάζ. Σε όλες τις άλλες παραμέτρους που αξιολογούν οι ΡΧΣ η Ελλάδα καταβαραθρώθηκε ακόμα περισσότερο από ότι το 2022.
Η κατρακύλα σε όλες τις διαστάσεις
Είχα γράψει πέρυσι με αφορμή την 108η θέση της Ελλάδας τότε, μια ανάλυση για την σημασία και την ουσία της δυσμενέστατης θέσης της Ελλάδας σε τέτοιου είδους κατατάξεις, αλλά και το τι καταδείκνυε η αντίδραση της κυβέρνησης και η έλλειψη αντίδρασης της κοινωνίας. Ισχύουν στο ακέραιο αυτά και σήμερα, μια μέρα μετά την καταγέλαστη – πάλι – αντίδραση του κυβερνητικού εκπροσώπου για την έκθεση των ΡΧΣ. Υπενθυμίζω πως ο Κυριάκος Μητσοτάκης «κατέρριψε» τις κατηγορίες περί περιορισμού της ελευθερίας του τύπου στην Ελλάδα, επιδεικνύοντας τα εξώφυλλα αντιπολιτευόμενων εφημερίδων, ιδέα που μάλλον είχε πάρει από τον Όρμπαν.
Αντιγράφω λοιπόν από το περσινό άρθρο:
Η κατάταξη των ΡΧΣ δεν μετράει την “πολιτική ελευθεροτυπία” μόνο, αλλά περιλαμβάνει και επί μέρους διαστάσεις: το νομικό πλαίσιο, το οικονομικό πλαίσιο, τις κοινωνικο-οικονομικές συνθήκες και την ασφάλεια των δημοσιογράφων. Δεν είναι είναι μια μονοδιάστατη εκτίμηση και δεν αφορά μόνο την κυβέρνηση και την πολιτική επιρροή. Δημοσιεύονται άλλωστε διακριτοί δείκτες για κάθε διάσταση της αποτίμησης της ελευθερίας της δημοσιογραφίας..
Σε αυτούς τους δείκτες το 2023 είναι πολύ πιο σκληρό από το 2022:
- Στην αποτίμηση του πολιτικού περιβάλλοντος, του βαθμού δηλαδή “της υποστήριξης και του σεβασμού της αυτονομίας των ΜΜΕ από τις πολιτικές πιέσεις του κράτους ή άλλων πολιτικών παραγόντων” η Ελλάδα κατατάσσεται φέτος στην 100η θέση, από την 72η το 2022 (-23 θέσεις), παραμένοντας πάνω από Πολωνία και Ουγγαρία, αλλά -αντίθετα με πέρυσι- κάτω από την Ρουμανία και την Βουλγαρία
- Στην εκτίμηση του οικονομικού περιβάλλοντος, της αποτίμησης των “οικονομικών περιορισμών που συνδέονται με κυβερνητικές πολιτικές, μη-κρατικές οντότητες (διαφημιστές και εμπορικούς εταίρους) και τους ιδιοκτήτες των ΜΜΕ”, η Ελλάδα πέφτει ακόμα χαμηλότερα από την 113η θέση που βρέθηκε πέρυσι: είναι στη θέση 134 (-21 θέσεις). Βρίσκεται κάτω – σε αντίθεση με πέρυσι – από την Ρουμανία, την Ουγγαρία, τη Βουλγαρία αλλά και τη Σερβία και τη Λευκορωσία, πάνω μόνο από την Αλβανία και την Τουρκία
- Σε ό,τι αφορά το νομικό πλαίσιο, το νομικό δηλαδή και ρυθμιστικό περιβάλλον για τους δημοσιογράφους (συμπεριλαμβανομένου του επιπέδου λογοκρισίας, το επίπεδο ατιμωρησίας της βίας εναντίον δημοσιογράφων και της δυνατότητας να προστατεύονται οι πηγές), η Ελλάδα βρίσκεται πλέον στην 92η θέση, από την 70η πέρυσι (-22 θέσεις), κάτω πλέον από όλες τις χώρες της ΕΕ πλην της Μάλτας, αλλά κάτω και από την Αλβανία και τη Σερβία
- Περαιτέρω κατάρρευση είχαμε και στα τα κοινωνικο-πολιτισμικά συμφραζόμενα, δηλαδή τους κοινωνικούς περιορισμούς που έχουν σχέση με θέματα όπως το φύλο, την τάξη, την εθνότητα και τη θρησκεία και τους πολιτισμικούς φραγμούς σε ό,τι αφορά την αμφισβήτηση κέντρων εξουσίας ή την κάλυψη ορισμένων θεμάτων, λόγω της επικρατούσας κουλτούρας. Η ήδη βαριά 103η θέση του 2022, έγινε φέτος 130η (-27 θέσεις), παραμένοντας τελευταία στην Ευρώπη (πλην Τουρκίας, Λευκορωσίας και Ρωσίας) αλλά με ακόμα μεγαλύτερη διαφορά από τις υπόλοιπες
- Όπως είπαμε στο θέμα της ασφάλειας των δημοσιογράφων και μόνο η Ελλάδα είχε αισθητή άνοδο (από την 128η θέση στην 91η), παραμένοντας πάντως ουραγός στην ΕΕ και κάτω από χώρες όπως το Κόσοβο και η Σερβία…
Όπως και πέρυσι η ΕΣΗΕΑ, μέχρι στιγμής τουλάχιστον, δεν σχολίασε την έκθεση. Όπως και πέρυσι, την θέση της Ελλάδος στην κατάταξη των ΡΧΣ το ΑΠΕ μόνο δια της δηλώσεως του κ. Σκέρτσου την αναφέρει. Την διαπίστωση πάντως της συνεχιζόμενης απομάκρυνσης της Ελλάδας από τον μέσο όρο της ΕΕ, σε θέματα ελευθερίας του Τύπου, διατυπώνουν οι ίδιοι οι ΡΧΣ και την σχολιάζει το Politico. Πόσο μακρυά είμαστε από συλλήψεις εκπροσώπων των ΡΧΣ αλά Ερτογάν; Την απάντηση θα τη δώσουν οι εκλογές της 21ης Μαΐου μάλλον.
