Τα δεξιά κόμματα της Χιλής κέρδισαν την πλειοψηφία των ψήφων την Κυριακή για να εκλέξουν συμβούλους για την κατάρτιση ενός νέου Συντάγματος, σηματοδοτώντας μια απότομη αλλαγή από την προοδευτική πλειοψηφία που συνέταξε μια αποτυχημένη πρώτη συνταγματική αναθεώρηση.
Με καταμέτρηση του 95,13% των ψήφων, το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα της Χιλής, με επικεφαλής τον πρώην συντηρητικό προεδρικό υποψήφιο Χοσέ Αντόνιο Καστ, εξασφάλισε σχεδόν το 35% των ψήφων.
Ένας ξεχωριστός συνασπισμός παραδοσιακών δεξιών κομμάτων κέρδισε λίγο περισσότερο από το 20% των ψήφων, ενώ ο αριστερός συνασπισμός του προέδρου Γκάμπριελ Μπόριτς συγκέντρωσε περίπου 29%. Τα κεντρώα κόμματα πήραν το υπόλοιπο της ψηφοφορίας.
«Σήμερα είναι η πρώτη μέρα ενός καλύτερου μέλλοντος, μια νέα αρχή για τη Χιλή», είπε ο Καστ, ο οποίος έχασε από τον Μπόριτς το 2021, κατά τη διάρκεια ομιλίας του στο Σαντιάγο. «Η Χιλή νίκησε μια αποτυχημένη κυβέρνηση».
Τα τελικά αποτελέσματα θα καθορίσουν την ακριβή σύνθεση ενός Συνταγματικού Συμβουλίου 50 εδρών που θα είναι υπεύθυνο για τη σύνταξη ενός νέου συντάγματος. Τα άρθρα θα χρειαστούν πλειοψηφία τριών πέμπτων για να εγκριθούν.
Αυτό είναι το τελευταίο βήμα σε μια προσπάθεια πολλών ετών για αναθεώρηση του κειμένου της εποχής της δικτατορίας, αφού σχεδόν το 80% των Χιλιανών ψήφισαν υπέρ της σύνταξης νέου συντάγματος το 2020 μετά από βίαιες διαμαρτυρίες κατά της ανισότητας.
Οι συνταγματικοί σύμβουλοι που εξελέγησαν την Κυριακή θα ξεκινήσουν τη σύνταξη ενός νέου συντάγματος τον Ιούνιο με βάση ένα προσχέδιο που συνέταξαν 24 συνταγματολόγοι που διορίστηκαν από το Κογκρέσο τον Μάρτιο. Οι ψηφοφόροι θα εγκρίνουν ή θα απορρίψουν τη νέα πρόταση τον Δεκέμβριο.
Η πρώτη συνταγματική επανεγγραφή συντάχθηκε από σε μεγάλο βαθμό ανεξάρτητους και αριστερούς ψηφοφόρους και επικεντρώθηκε στα κοινωνικά οφέλη, τα περιβαλλοντικά δικαιώματα, την ισότητα των φύλων και τα δικαιώματα των ιθαγενών.
Θεωρήθηκε ένα από τα πιο προοδευτικά συντάγματα του κόσμου, αλλά πολλοί ψηφοφόροι το βρήκαν αρκετά πολωτικό και η διαδικασία βυθίστηκε από διαμάχες.
Ο Μπόριτς, ο οποίος ανέλαβε τα καθήκοντά του τον περασμένο Μάρτιο, ανέβηκε στην εξουσία σε ένα κύμα αισιοδοξίας γύρω από τη μεταρρύθμιση, αλλά τα ποσοστά αποδοχής του έχουν έκτοτε πέσει, καθώς η οικονομία που αντιμετωπίζει προβλήματα και η αυξανόμενη εγκληματικότητα έχουν γίνει οι κύριες ανησυχίες για τους ψηφοφόρους.
Ο Μπόριτς υπέστη επίσης πολιτική ήττα αφού έριχνε το βάρος του στην πρώτη επανεγγραφή, η οποία απορρίφθηκε από σχεδόν το 62% των ψηφοφόρων. Έκτοτε, ο πρόεδρος έχει αποστασιοποιηθεί από τη διαδικασία, αλλά υποσχέθηκε να τη στηρίξει.
«Η κυβέρνηση δεν θα ανακατευτεί στη διαδικασία και θα σεβαστεί την αυτονομία της οντότητας στις συσκέψεις της», είπε ο Μπόριτς σε δημοσιογράφους την Κυριακή το πρωί μετά την ψηφοφορία, προσθέτοντας ότι η κυβέρνηση θα ενεργήσει ως εγγυητής και θα υποστηρίξει αιτήματα από το νέο συμβούλιο.
Μετά τη νικητήρια ομιλία του Καστ, ο Μπόριτς μίλησε από το προεδρικό μέγαρο Λα Μονέδα στο Σαντιάγο και κάλεσε για ενότητα και προέτρεψε την αντιπολίτευση να μάθει από την προηγούμενη αποτυχημένη προσπάθεια.
«Θέλω να καλέσω το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, που κέρδισε μια αδιαμφισβήτητη πλειοψηφία, να μην κάνει τα ίδια λάθη που κάναμε», είπε ο Μπόριτς. «Αυτή η διαδικασία δεν μπορεί να αφορά τις βεντέτες, αλλά να βάζεις τη Χιλή πρώτη».
