Εξαιρετικά ευμετάβλητη αποδεικνύεται η αγορά εργασίας, παρά τα… κυβερνητικά επινίκια. Ο αριθμός των απολύσεων, των συμβάσεων ορισμένου χρόνου που λήγουν και των παραιτήσεων είναι τόσο μεγάλος, ώστε οδηγεί σε ανακύκλωση εργατικού δυναμικού.
Και όχι υπό τις καλύτερες συνθήκες…
Κατά το τρίμηνο Ιανουαρίου-Μαρτίου οι αναγγελίες προσλήψεων ανήλθαν στις 619.788 και οι αποχωρήσεις έφτασαν τις 562.301 (332.062 καταγγελίες συμβάσεων αορίστου χρόνου ή λήξεις συμβάσεων ορισμένου χρόνου και 230.239 οικειοθελείς αποχωρήσεις). Αποτέλεσμα, το ισοζύγιο των ροών μισθωτής απασχόλησης του πρώτου τριμήνου για το τρέχον έτος να είναι θετικό κατά 57.487 θέσεις εργασίας, παρά τον ομολογουμένως (αρχικά) αξιοσημείωτο αριθμό προσλήψεων.
Η διάταξη περί βάσιμου λόγου απόλυσης, με την οποία είχε ενισχυθεί το πλαίσιο προστασίας για τον εργαζόμενο, καταργήθηκε λίγες μέρες μετά την ανάληψη καθηκόντων από τη σημερινή κυβέρνηση (πρωτότυπο!)…
Έτσι, οι εργαζόμενοι βρέθηκαν και πάλι εξαιρετικά ευάλωτοι απέναντι στις εργοδοτικές πιέσεις υπό την απειλή της απώλειας της θέσης εργασίας τους.
Το καθεστώς των απολύσεων, κρύβει πέντε μεγάλες παγίδες, τις οποίες θα πρέπει να γνωρίζουν, προκειμένου να αποφύγουν, οι εργαζόμενοι.
Ειδικότερα, σύμφωνα με το Κέντρο Πληροφόρησης Εργαζομένων και Ανέργων της ΓΣΕΕ (ΚΕΠΕΑ/ΓΣΕΕ):
1. Εάν η καταγγελία σύμβασης γίνει ύστερα από προειδοποίηση, ο εργοδότης καταβάλει μόνο την μισή αποζημίωση.
2. Η σύμβαση ορισμένου χρόνου λήγει αυτόματα με τη λήξη του συμφωνημένου χρόνου και δεν απαιτείται έγγραφη αναγγελία και καταβολή αποζημίωσης. Μάλιστα, η σύμβαση ορισμένου χρόνου μπορεί να καταγγελθεί πριν τη λήξη της για «σπουδαίο λόγο» (π.χ. παράβαση των συμβατικών υποχρεώσεων και πρόκληση βλάβης από το μισθωτό με αθέτηση ουσιωδών όρων της σύμβασης κλπ), με τον εργοδότη να μην έχει υποχρέωση καταβολής αποζημίωσης.
3. Ωστόσο, σε κάποιες περιπτώσεις η απόλυση, θεωρείται άκυρη:
– Συνδικαλιστικά στελέχη
– Έγκυες εργαζόμενες
– Αντίστοιχη προστασία προβλέφθηκε και για τον πατέρα εργαζόμενο
– Αδειούχοι εργαζόμενοι
– Στρατευμένοι μισθωτοί και
– προσληφθέντες αναγκαστικά με τις διατάξεις για την προστασία ατόμων με ειδικές ανάγκες, πολυτέκνων, πολεμιστών, αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης κλπ.
4. Χρόνος προσφυγής: Ο εργαζόμενος που απολύεται από την εργασία του με άκυρη καταγγελία μπορεί να προσφύγει στα Δικαστήρια και να ζητήσει να αναγνωρισθεί η ακυρότητα της καταγγελίας της σύμβασης εργασίας του και να του καταβληθούν οι μισθοί υπερημερίας από τον εργοδότη που δεν αποδέχεται τις προσφερόμενες υπηρεσίες του, σε διάστημα 3 μηνών από την κοινοποίηση του εγγράφου της απόλυσης. Διαφορετικά, το δικαίωμα παραγράφεται και η αγωγή απορρίπτεται ως απαράδεκτη. Κάθε αγωγή του εργαζομένου για καταβολή ή συμπλήρωση της αποζημίωσης, πρέπει να ασκηθεί μέσα σε ανατρεπτική προθεσμία 6 μηνών από τότε που κατέστη απαιτητή. Δηλαδή, από την καταβολή της αποζημίωσης ή τη λύση της εργασιακής σχέσης.
5. Απόλυση χωρίς αποζημίωση:
– Πριν τη συμπλήρωση ενός έτους υπηρεσίας του εργαζόμενου στην επιχείρηση.
– Αν παραιτηθεί ο εργαζόμενος.
– Στη σύμβαση ορισμένου χρόνου, εκτός αν καταγγελθεί πριν τη λήξη της από τον εργοδότη χωρίς σπουδαίο λόγο οπότε οφείλονται όλοι οι μισθοί του υπόλοιπου χρόνου μέχρι τη λήξη της.
– Στη σύμβαση έργου, εκτός αν υποκρύπτεται σχέση ή σύμβαση εξαρτημένης εργασίας οπότε τεκμαίρεται ότι υφίσταται μια ενιαία σύμβαση εργασίας και οφείλεται αποζημίωση.
– Σε περίπτωση μήνυσης σε βάρος του εργαζόμενου για αδίκημα που διαπράχθηκε κατά την εκτέλεση της εργασίας του ή για κατηγορία που του απαγγέλθηκε σε βαθμό πλημμελήματος. Εάν απαλλαγεί, ο μισθωτός δικαιούται να ζητήσει την αποζημίωσή του.
