Μέσα στη φούρια της όχι μόνο να νομοθετήσει, παρά τις γενικευμένες αντιδράσεις, τη μετατροπή των πέντε μεγαλύτερων κρατικών μουσείων από δημόσιες υπηρεσίες σε Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου (ΝΠΔΔ), με διορισμένες διοικήσεις και εμπορευματική κατεύθυνση λειτουργίας, αλλά και να υλοποιηθεί παραμονές εκλογών και άρον-άρον ο σχετικός Ν. 5021/2023 η κυβέρνηση έχει προκαλέσει μια απίστευτη κατάσταση… επιτελικού μπάχαλου!

Θυμίζουμε πως, όπως κατήγγειλαν τα πρωτοβάθμια σωματεία εργαζομένων στο Υπουργείο Πολιτισμού, προκειμένου τα διορισμένα από την κυβέρνηση Διοικητικά Συμβούλια στα πέντε μεγάλα δημόσια μουσεία της χώρας να λειτουργήσουν περίπου νομότυπα, ο Υπηρεσιακός Γραμματέας του Υπουργείου, Εμμανουήλ Αντωνόπουλος, στις 2 Μαΐου εξέδωσε εγκύκλιο για χρήση… χειρόγραφων πρωτοκόλλων, αντί του ενιαίου ηλεκτρονικού πρωτοκόλλου του υπουργείου και έκοψε την πρόσβαση των υπαλλήλων των πέντε μουσείων (Εθνικό Αρχαιολογικό, Βυζαντινό και Χριστιανικό, Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού, Αρχαιολογικά Θεσσαλονίκης και Ηρακλείου) στο ηλεκτρονικό πρωτόκολλο, αποκόπτοντάς τους τόσο από τον επίσημο τρόπο ανταλλαγής εγγράφων με κάθε λογής συναλλασσόμενο φορέα ή ιδιώτη όσο και από αρχεία που είναι απαραίτητα για τη δουλειά τους.

Για να καλυφθεί το κενό, που όπως φαίνεται κανείς από τους… «επιτελικούς» σχεδιαστές του Ν. 5021/2023 δεν είχε προβλέψει, εμφανίστηκαν ως από μηχανής θεοί διάφορες εταιρείες, πρόθυμες να λύσουν το πρόβλημα εκ των υστέρων, με το αζημίωτο ασφαλώς. Οι σχετικές προσφορές πήγαν και ήρθαν στα μουσεία για να αποκλειστούν, τελικά, όλοι οι ενδιαφερόμενοι, πλην της εταιρείας που «υπέδειξε» ο πέμπτος όροφος της οδού Μπουμπουλίνας 20.

Έτσι, όπως φαίνεται, και τα πέντε μουσεία θα καταλήξουν να στήσουν εξ αρχής το σύστημα ηλεκτρονικής διακίνησης εγγράφων και των επιμέρους εργασιών που αυτό περιλαμβάνει (διαχείριση εγγράφων, διακίνηση-δημοσίευση-προώθηση εγγράφων εντός και εκτός Οργανισμού, ηλεκτρονικό πρωτόκολλο, διαχείριση ροών εργασίας που τεκμηριώνονται σε έγγραφα, διαχείριση ψηφιακών υπογραφών, υποδοχή και διαχείριση ηλεκτρονικών αιτημάτων-εγγράφων πολιτών και εξωτερικών προς το φορέα φυσικών ή νομικών προσώπων), αναθέτοντας τη δουλειά στην εταιρεία «ΝΤΑΤΑΒΕΡΣ ΕΠΕ – ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ», με έδρα την Καλαμαριά Θεσσαλονίκης.

Πρόκειται, όπως, για την ίδια ακριβώς εταιρεία που έχει στήσει το αντίστοιχο ενιαίο σύστημα ηλεκτρονικής διακίνησης εγγράφων του υπουργείου Πολιτισμού, το οποίο χρησιμοποιούσαν έως τώρα και τα πέντε συγκεκριμένα μουσεία.

Το τραγελαφικό της υπόθεσης είναι πως τα διορισμένα από τη Λίνα Μενδώνη Διοικητικά Συμβούλια των πέντε Μουσείων θα κληθούν να πάρουν, με άνωθεν πολιτική υπόδειξη, την απόφαση ανάθεσης στην «ΝΤΑΤΑΒΕΡΣ ΕΠΕ». Εξαιρετικό παράδειγμα της «αυτονόμησης» των μουσείων από τον… «στενό κρατικό εναγκαλισμό», που υποτίθεται πως ήταν ένα από τα ζητούμενα της μετατροπής τους σε ΝΠΔΔ.

Στη συνέχεια θα πρέπει ο πρόεδρος εκάστου μουσείου-ΝΠΔΔ να υπογράψει τη σχετική σύμβαση με την εταιρεία, που θα αποφέρει στην τελευταία, για αρχή, περί τα 6.200 ευρώ από καθένα από τα πέντε μουσεία, ήτοι περί τα 31.000 συνολικά, συν 15.000 το χρόνο για συντήρηση, συν κάτι άλλα… ψιλά που τον πρώτο χρόνο παρέχονται δωρεάν, αφού η εταιρεία, ως παλαιά γνώριμη του υπουργείου (αλλά όχι και των Δ.Σ.) έκανε μια «καλή προσφορά». Για την ίδια δουλειά που μέχρι τώρα δεν επιβάρυνε με επιπλέον ποσά κανέναν!

Και από ποιον προϋπολογισμό θα πληρωθεί η «ΝΤΑΤΑΒΕΡΣ ΕΠΕ»; Μα φυσικά από τον κρατικό προϋπολογισμό, αφού τα μουσεία-ΝΠΔΔ δεν έχουν δικά τους χρήματα και προϋπολογισμό. Με άλλα λόγια, το κράτος θα πληρώσει τζάμπα λεφτά για μια υπηρεσία που καλυπτόταν ήδη χωρίς επί πλέον κόστος, επειδή η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας και η Λίνα Μενδώνη αποφάσισαν να… «αυτονομήσουν» τα μουσεία.

Η ίδια διαδικασία, με τα αντίστοιχα κόστη, θα πρέπει να ακολουθηθεί, προκειμένου τα πέντε μουσεία-ΝΠΔΔ να αποκτήσουν αυτοτελές δικό τους λογιστικό σύστημα, αφού θα πρέπει στο εξής να διεκπεραιώνουν μόνα τους τις σχετικές εργασίες, αλλά και να συντάσσουν ετήσιο ισολογισμό εσόδων-εξόδων.

Το ό,τι τα μουσεία δεν έχουν μεν ανεξάρτητο δικό τους προϋπολογισμό, αλλά έχουν εγκεκριμένο πρόγραμμα δράσης για το 2022, όπου δεν έχουν προβλεφθεί όσα ποσά θα απαιτηθούν για την μετατροπή τους σε ΝΠΔΔ, δεν φαίνεται να έχει απασχολήσει κανέναν.

Αν αυτά σας φαίνεται πως αγγίζουν τα όρια του γελοίου, δείτε τι άλλο ακολουθεί. Καθώς ουδείς γνωρίζει πώς θα υλοποιηθούν τα ανωτέρω χωρίς να βρεθεί κάποιος εμπλεκόμενος κατηγορούμενος για έκνομες ενέργειες ή για διασπάθιση δημόσιου χρήματος, η Γενική Διεύθυνση Οικονομικών Υπηρεσιών του Υπουργείου εξέδωσε στις 5 Μαΐου νέα εγκύκλιο με οδηγίες προς τα ΔΣ των πέντε μουσείων.

Εκεί, γίνεται αρχικά υπόμνηση της τροποποίησης-προσθήκης που χρειάστηκε να γίνει στον Ν. 5021/2023 έναν μόλις μήνα μετά την ψήφισή του, αφού κανείς «επιτελικός» δεν το είχε προβλέψει, σύμφωνα με την οποία οι οικονομικές υποχρεώσεις του τρέχοντος οικονομικού έτους των πέντε μουσείων που μετατρέπονται σε ΝΠΔΔ εξυπηρετούνται από τον προϋπολογισμό του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού «με μέριμνα της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών του εν λόγω Υπουργείου έως την 31η.12.2023.».

Η εγκύκλιος εξηγεί «ότι θα ακολουθηθεί η προτέρα διαδικασία διαβίβασης πιστώσεων από το ΥΠΠΟΑ προς το φορέα σας, μέσω επιτροπικών ενταλμάτων, μετά από σχετικά αιτήματα των Γενικών Διευθυντών των ανωτέρω Μουσείων». Επιπλέον σημειώνεται «ότι έως και τις 31.12.2023 θα εξακολουθήσει να χρησιμοποιείται σε κάθε είδους εμπορική συναλλαγή ο ΑΦΜ του Υπουργείου, ήτοι το 090283815 δεδομένου ότι οι πραγματοποιούμενες δαπάνες θα βαρύνουν τον προϋπολογισμό του ΥΠΠΟΑ».

Ας υποθέσουμε, χάριν της συζητήσεως και μόνο, πως αυτές οι διευκρινήσεις λύνουν εν μέρει ένα από τα προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί. Πώς όμως τα μουσεία-ΝΠΔΔ θα αναρτήσουν τις σχετικές με την προμήθεια ηλεκτρονικού συστήματος, λογισμικού συστήματος και άλλες συναφείς αποφάσεις τους στο πρόγραμμα «ΔΙΑΥΓΕΙΑ», όπως ο νόμος απαιτεί;

Σύμφωνα με άλλη οδηγία που έφτασε στα μουσεία και πάλι στις 5 Μαΐου, αυτή τη φορά από τη Γενική Διεύθυνση Διοικητικής Υποστήριξης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης του ΥΠΠΟΑ, το ίδιο το Υπουργείο, ως εποπτεύουσα αρχή των μουσείων-ΝΠΔΔ, έχει την αρμοδιότητα να εντάξει του πέντε νέους φορείς στο πρόγραμμα «ΔΙΑΥΓΕΙΑ». Για να γίνει αυτό θα πρέπει, σύμφωνα με την οδηγία, να προσκομίσει το κάθε μουσείο ορισμένα στοιχεία που είναι απαραίτητα, μεταξύ των οποίων και το ΑΦΜ του.

Μόνο που τα μουσεία, όπως είδαμε, δεν έχουν για την ώρα δικό τους ΑΦΜ, αφού με βάση την εγκύκλιο της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών Υποθέσεων, μέχρι το τέλος του έτους θα χρησιμοποιούν το ΑΦΜ του Υπουργείου…

Τραγέλαφος!

Τελικά είχαν μάλλον δίκαιο οι εργαζόμενοι όταν έγραφαν: «Γίνεται να έχεις πέντε υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού που λειτουργούν άψογα, διοικητικά και επιστημονικά, και να καταφέρεις να τις διαλύσεις νομοθετώντας;

Στο Υπουργείο Πολιτισμού αυτό ακριβώς συμβαίνει με τα αποτελέσματα του ανεφάρμοστου Ν. 5021/2023. Στην εμμονή της να καταργήσει τις Ειδικές Περιφερειακές Υπηρεσίες της ΓΔΑΠΚ, η πολιτική ηγεσία φτάνει να διαλύσει τα πέντε μεγάλα δημόσια αρχαιολογικά Μουσεία!»

Και συμπλήρωναν: «Τα δημόσια αρχαιολογικά Μουσεία δεν θα μπορούν να πραγματοποιήσουν απλές δράσεις και εργασίες, από τις αστοχίες ενός απαράδεκτου νόμου τον οποίο μόνη η ΝΔ ψήφισε και τώρα προσπαθεί με πραξικοπηματικό τρόπο, με αλλοπρόσαλλες αποφάσεις και με κινήσεις πανικού να επιβάλλει. Η κυβέρνηση του “επιτελικού κράτους¨ και της “ηλεκτρονικής διακυβέρνησης”, η πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΟΑ και όσοι συνεργάζονται μαζί της για την υλοποίηση ενός ανεφάρμοστου νόμου έχουν την πλήρη ευθύνη για την ντροπιαστική αυτή εξέλιξη».