Η μιντιακή καμπάνια της ΝΔ και τα εργαλεία που μετέρχεται προεκλογικά (στην πραγματικότητα η ΝΔ το κάνει διαρκώς, απλώς εντείνεται τώρα) αποτελείται πέρα από ανοιχτά ψεύδη, σιωπές και άκυρες διαψεύεσεις, από μια συντονισμένη προσπάθεια να κατέβει όσο το δυνατόν περισσότερο το επίπεδο της δημόσιας συζήτησης. Τελευταίο κρούσμα (μετά τον ηθικό πανικό περί «Δήμητρας») ήταν η στομφώδης καταγγελία μιας πρότασης, διατυπωμένης στις εσωτερικές διεργασίες μιας τάσης του ΣΥΡΙΖΑ – ούτε καν στο πρόγραμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης – για «τοπικά νομίσματα». Η ΝΔ διαβάζοντας την διατύπωση και μόνο της φράσης «τοπικά νομίσματα» έσπευσε να συμπεράνει πως στον ΣΥΡΙΖΑ κάποιοι δεν «πιστεύουν στο ευρώ». Στο θάλαμο αντήχησης αυτής της ανοησίας έσπευσε φυσικά και ο Νίκος Ανδρουλάκης συσχετίζοντας τα τοπικά νομίσματα με το… κλείσιμο των τραπεζών.
Πρόκειται φυσικά περί μπαρούφας. Δεν γνωρίζουμε αν είναι μπαρούφα λόγω πραγματικής άγνοιας ή κακόβουλη, εσκεμμένη για να παρεκτρέψει την προεκλογική συζήτηση στο 2015 (πάλι). Πάντως θα ήταν μια ανοησία εύκολα ελέγξιμη αν υπήρχε η δημοσιογραφική ετοιμότητα να ψαχτεί το τι είναι αυτά τα τοπικά νομίσματα. Ή αν δεν είχε θαφτεί η μνήμη της έκρηξης της χρήσης τοπικών νομισμάτων στην Ελλάδα της κρίσης – και επί κυβέρνησης Σαμαρά. Ίσως μάλιστα θα μπορούσαν να ρωτήσουν σε δεκάδες περιοχές της χώρας όπου χρησιμοποιούνταν και χρησιμοποιούνται σε κάποιες περιπτώσεις ακόμα, «τοπικά εναλλακτικά νομίσματα» – τουλάχιστον 40 την περίοδο της κρίσης. Πιο γνωστό ίσως από όλα τα Ελληνικά τοπικά νομίσματα ήταν το ΤΕΜ του Τοπικού Δικτύου Ανταλλαγών και Αλληλεγγύης Μαγνησίας, που υπάρχει από το 2010 και είχε και διεθνή ειδησεογραφική κάλυψη…
Αλλά βεβαίως θα αρκούσε κάποιος από τον Οικονομικό Ταχυδρόμο να υπενθύμιζε το άρθρο της έκδοσης για το βασκικό «γιέσκο» και την ευρύτατη χρήση του ως τοπικό νόμισμα στη χώρα των Βάσκων, παράλληλα με το ευρώ, χωρίς κανένα απολύτως πρόβλημα. Ο πρόεδρος μάλιστα του συλλόγου Euskal Moneta δίνει έναν απλό ορισμό του τι είναι «τοπικό νόμισμα», που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να διαφωτίσει και να καταρρίψει αυτήν την τρικυμία εν ποτηρίω: «Τα τοπικά νομίσματα είναι ένα χρήσιμο εργαλείο που προωθεί την κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία». Σαν τέτοιο χρησιμοποιείται ευρύτατα σε όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένης της Ευρώπης (ενδεικτικά μόνο: στη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιταλία), αλλά σε τεράστιο βαθμό και στις ΗΠΑ και στη Βρετανία. Τα τοπικά νομίσματα είναι εργαλεία Εμπορικών Συστημάτων Τοπικών Ανταλλαγών τα οποία δεν είναι παρά δημοκρατικά οργανωμένα, μη-κερδοσκοπικά κοινοτικά εγχειρήματα που παρέχουν υπηρεσίες τοπικών πληροφοριών και καταγραφής συναλλαγών μεταξύ των μελών της κοινότητας, τα οποία ανταλλάσσουν αγαθά και υπηρεσίες χρησιμοποιώντας τοπικά νομίσματα. Μελέτες για τα τοπικά και εναλλακτικά νομίσματα κάθε είδους είχαν μάλιστα χρηματοδοτηθεί από το πρόγραμμα Horizon της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Αντί για συζήτηση περί του τι είναι τα τοπικά νομίσματα -και πόσο συνδεδεμένα είναι με την κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία, πόσο χρήσιμα μπορεί να αποδειχθούν- έχουμε… αποσιωπητικά γελοιοποίησης, ειρωνείες από δελτία ειδήσεων, και συστράτευση όλου του συμπολιτευόμενου τύπου – και των καναλιών – σε μια ακόμα επιθετική επίδειξη αλαζονικής άγνοιας – ηθελημένης ή μη. Τη σκυτάλη πήρε ο μηχανισμός της ΝΔ στα ΜΚΔ, όπου βεβαίως η ανοησία απέκτησε ακόμα επιθετικότερα χαρακτηριστικά. Τέλος η όλη φασαρία αυτή προκάλεσε και αναδίπλωση του ΣΥΡΙΖΑ, που αντί να βγει από πάνω περιγελώντας την αβασιμότητα των «καταγγελλόντων» (για μια ιδέα που απλά συζητιόταν μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ και η οποία βασίζεται σε ήδη υπαρκτά τέτοια εγχειρήματα) ενάλλασσαν όρκους πίστης στο Ευρώ με αποκηρύξεις της ιδέας των τοπικών νομισμάτων. Αυτό σε συνδυασμό με την σύμπλευση με την ΝΔ στην αποκήρυξη της «Δήμητρας», την οποία κανένας δεν τους ζήτησε να εφαρμόσουν και – στον πυρήνα της – δεν αφορούσε την «επιστροφή στη δραχμή». Φαίνεται πως υπάρχει μεγάλη αγωνία στον ΣΥΡΙΖΑ να αποδείξουν πως δεν είναι ελέφαντες. Σαν σχέδιο απόκρουσης πιθανής μετεκλογικής συνεργασίας ή έστω συνέργειας ΣΥΡΙΖΑ-ΜεΡΑ25 η ανοησία περί «Δήμητρας» πάντως πέτυχε τον σκοπό της (άλλο που δεν μοιάζει πιθανόν να υπήρχε τέτοιο περιθώριο).
Ίσως στον πυρήνα της αδυναμίας να απαντηθούν καταφανείς ανοησίες στην εποχή του μιντιακού θορύβου, είναι το διαδικτυακό γνωμικό του Μπραντολίνι για την ασυμμετρία μεταξύ του χρόνου διάδοσης ανοησιών και του χρόνου που χρειάζεται για την κατάρριψή τους. Σε ένα μιντιακό τοπίο που χρησιμοποιείται σε μεγάλη κλίμακα για την διάδοση και την εμπέδωση ανοησιών η προσπάθεια απόκρουσής τους μοιάζει ακόμα πιο μάταιη.
Τέλος ας επιστήσουμε την προσοχή στην ειδωλολατρία που δηλώνει η χρήση της λέξης «πιστεύω» σε ένα νόμισμα. Η ΝΔ έχει μια τοτεμική σχέση με το Ευρώ, ιδίως από τότε που χρεοκόπησε τη χώρα και παρολίγον να πετάξει την Ελλάδα έξω από την ευρωζώνη ο συνοδοιπόρος της στο ΕΛΚ, Βόλφανγκ Σόιμπλε. Υπάρχουν απωθημένες μειονεξίες του ελληνικού κεφαλαίου κρυμμένες σε αυτή την ειδωλολατρία του Ευρώ, που είναι άλλωστε κεντρικό στην συγκρότηση του «ευρωπαϊσμού» αλά γκρέκα, που γαντζώνεται από το νόμισμα για να αποκηρύξει εμπράκτως τα άλλα, τουλάχιστον διακηρυκτικά, προτάγματα του φιλελεύθερου «ευρωπαϊσμού»: την ελευθερία του τύπου, τα πολιτικά δικαιώματα και το κράτος πρόνοιας, ου μην αλλά και το κράτος δικαίου. Ο ευρωπαϊσμός της Ελληνικής δεξιάς είναι εν πολλοίς πλέον «ευρωισμός» – τραμπισμός / ερντογανισμός συν το κοινό νόμισμα, όπως φρόντισε να μας θυμίσει εμφατικά ο πρώην πρωθυπουργός και πρόεδρος της ΝΔ Αντώνης Σαμαράς. Αξίζει τέλος να σημειώσουμε πως μεταξύ των αντιμαχομένων τα παράλληλα νομίσματα (τοπικά ή μη) είναι και λάτρεις των κρυπτονομισμάτων που είναι ο ορισμός των εναλλακτικών νομισμάτων σε ανταγωνιστική σχέση με τα επίσημα. Σε αυτήν την αντίφαση κρύβεται και το μεγαλείο του να μην πρέπει να απολογείσαι για τις αντιφάσεις σου στο τοπίο των ΜΜΕ 107.
Φωτογραφία: τοπικά χαρτονομίσματα από όλο τον κόσμο
