Σε μια από τις σημαντικότερες κάλπες στην 100χρονη σύγχρονη ιστορία της χώρας προσέρχονται από το πρωί της Κυριακής οι Τούρκοι πολίτες, με τους ψηφοφόρους να καλούνται να αποφασίσουν μεταξύ της ανατροπής του Τούρκου προέδρου, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, και της αναχαίτισης της ολοένα και πιο αυταρχικής διακυβέρνησής του, και της ανανέωσης της θητείας του για μια τρίτη δεκαετία για τον ίδιο και την κυβέρνησή του, σύμφωνα με δημοσίευμα του ειδησεογραφικού πρακτορείου Reuters.
Εκτός από τον πρόεδρο της χώρας των 85 εκατομμυρίων κατοίκων και μέλος του ΝΑΤΟ, οι εκλογές της Κυριακής αναμένεται να καθορίσουν την κατεύθυνση της διακυβέρνησης σε ό,τι αφορά την οικονομία και την εξωτερική πολιτική, εν μέσω βαθιάς κρίσης και απρόβλεπτων εξελίξεων. Σημειώνεται ότι ταυτόχρονα με τις προεδρικές εκλογές διεξάγονται και βουλευτικές εκλογές στη χώρα, με τη διαδικασία να αναμένεται να εξελιχθεί σε μια αμφίρροπη κούρσα μεταξύ της Λαϊκής Συμμαχίας, που απαρτίζεται από το συντηρητικό κόμμα ΑΚ (AKP) του Ερντογάν, το εθνικιστικό MHP και άλλα, και της Συμμαχίας του Έθνους του Κιλιτσντάρογλου που αποτελείται από έξι κόμματα της αντιπολίτευσης, συμπεριλαμβανομένου του κοσμικού Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) του, που ιδρύθηκε από τον ιδρυτή της Τουρκίας Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ.
Οι κάλπες άνοιξαν στις 8 π.μ. (0500 GMT) και θα κλείσουν στις 5 μ.μ. (1400 GMT) με ουρές να σχηματίζονται στα εκλογικά τμήματα της πόλης, ενώ περίπου 9.000 αστυνομικοί έχουν επιστρατευτεί σε ολόκληρη την επικράτεια.
Σύμφωνα με τον τουρκικό νόμο, η ανακοίνωση οποιουδήποτε αποτελέσματος απαγορεύεται μέχρι τις 9 μ.μ, ωστόσο μέχρι και αργά το βράδυ της Κυριακής δεν θα υπάρχει μια καλή ένδειξη σχετικά με το ενδεχόμενο επαναληπτικώς εκλογών για την προεδρία.
Πολλοί στις επαρχίες που επλήγησαν από τον σεισμό, ο οποίος στοίχισε τη ζωή σε περισσότερους από 50.000 ανθρώπους, έχουν εκφράσει την οργή τους για την αργή αρχική αντίδραση της κυβέρνησης, αλλά υπάρχουν ελάχιστες ενδείξεις για αλλαγή των εκλογικών τους κριτηρίων.
Οι Κούρδοι ψηφοφόροι, οι οποίοι αντιπροσωπεύουν το 15-20% του εκλογικού σώματος, θα διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο, με τη Συμμαχία του Έθνους να είναι απίθανο να επιτύχει μόνη της κοινοβουλευτική πλειοψηφία.
Το φιλοκουρδικό Δημοκρατικό Κόμμα των Λαών (HDP) δεν αποτελεί μέρος της κύριας συμμαχίας της αντιπολίτευσης, αλλά αντιτίθεται σθεναρά στον Ερντογάν μετά την καταστολή των μελών του τα τελευταία χρόνια και έχει εκφράσει την υποστήριξή του στον Κιλιτσντάρογλου στην προεδρική κούρσα. Συμμετέχει στις βουλευτικές εκλογές με το έμβλημα του μικρού Κόμματος της Πράσινης Αριστεράς, λόγω δικαστικής υπόθεσης που έχει καταθέσει ανώτατος εισαγγελέας με στόχο την απαγόρευση του HDP για διασυνδέσεις με Κούρδους μαχητές, τις οποίες το κόμμα αρνείται.
Οι δημοσκοπήσεις δίνουν στον κύριο αντίπαλο του Ερντογάν, Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, ένα μικρό προβάδισμα, ωστόσο, σε περίπτωση που κανείς από τους δύο δεν καταφέρει να συγκεντρώσει πάνω από το 50% των ψήφων, θα διεξαχθούν επαναληπτικές εκλογές στις 28 Μαΐου.
Ο 74χρονος Κιλιτσντάρογλου έχει διακηρύξει ότι αν κερδίσει θα επιστρέψει στις ορθόδοξες οικονομικές πολιτικές από τη βαριά διαχείριση του Ερντογάν και ότι θα επιδιώξει την επιστροφή του της χώρας στο κοινοβουλευτικό σύστημα διακυβέρνησης, από το εκτελεστικό προεδρικό σύστημα του Ερντογάν που ψηφίστηκε σε δημοψήφισμα το 2017. Έχει επίσης υποσχεθεί να αποκαταστήσει την ανεξαρτησία του δικαστικού σώματος που οι επικριτές λένε ότι ο Ερντογάν έχει χρησιμοποιήσει για την καταστολή της διαφωνίας.
Κατά τη διάρκεια της θητείας του, ο Ερντογάν έχει συγκεντρώσει τον έλεγχο των περισσότερων θεσμών της Τουρκίας και έχει παραγκωνίσει τους φιλελεύθερους και τους επικριτές. Το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, στην Παγκόσμια Έκθεσή του 2022, δήλωσε ότι η κυβέρνηση Ερντογάν έχει γυρίσει δεκαετίες πίσω τα ανθρώπινα δικαιώματα της Τουρκίας.
Εάν κερδίσει, ο Κιλιτσντάρογλου αντιμετωπίζει προκλήσεις για να κρατήσει ενωμένη τη συμμαχία της αντιπολίτευσης που περιλαμβάνει εθνικιστές, ισλαμιστές, κοσμικούς και φιλελεύθερους.
Ο Κιλιτσντάρογλου δήλωσε ότι το κόμμα του είχε απτές αποδείξεις για την ευθύνη της Ρωσίας για τη δημοσιοποίηση «βαθιά ψεύτικου» διαδικτυακού περιεχομένου, κάτι που η Μόσχα αρνήθηκε. Ο Ερντογάν κατηγόρησε την αντιπολίτευση ότι συνεργάζεται με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν για να τον ανατρέψει, με εκπρόσωπο του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών να δηλώνει ότι η Ουάσινγκτον δεν παίρνει θέση στις εκλογές.
