Στις πόλεις και τις κωμοπόλεις της Ουρουγουάης, πίνακες με λευκές μαργαρίτες, η καθεμία με ένα πέταλο που λείπει, έχουν εμφανιστεί στους τοίχους και στα παράθυρα τις τελευταίες εβδομάδες, στη μνήμη των ανθρώπων που χάθηκαν κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής δικτατορίας της χώρας που ξεκίνησε πριν από 50 χρόνια, αναφέρει το πρακτορείο Reuters.
Χιλιάδες άνθρωποι στη μικρή χώρα της Νότιας Αμερικής πρόκειται να βγουν στους δρόμους το Σάββατο σε μια «Πορεία Σιωπής» για να θυμηθούν όσους εξαφανίστηκαν βίαια από το κράτος, τόσο στην Ουρουγουάη όσο και στη γειτονική Αργεντινή, κατά τη διάρκεια ενός κύματος στρατιωτικής κυριαρχίας στην περιοχή.
Η οργάνωση Μητέρες και Μέλη Οικογενειών Εξαφανισμένων και Κρατούμενων Ουρουγουανών λέει ότι 197 υπήκοοι εξαφανίστηκαν βίαια. Μέχρι στιγμής έχουν ανασυρθεί μόνο έξι σοροί όσων εξαφανίστηκαν στην Ουρουγουάη.
Χιλιάδες ακόμη άνθρωποι φυλακίστηκαν και βασανίστηκαν, και υπάρχει μια αυξανόμενη έκκληση για περισσότερη ευθύνη.
«Δεν είναι μόνο μια πορεία, αλλά γίνεται ένας ολόκληρος μήνας μνήμης», είπε στο Reuters ο Ρικάρντο Περσιμπάλι, ο εισαγγελέας που επιδιώκει να παραπέμψει σε δίκη όσους κατηγορούνται για εγκλήματα στη δικτατορία της Ουρουγουάης το 1973-1985. Η πανδημία, είπε, έχει αναζωπυρώσει «τη συλλογική μας μνήμη και την επιθυμία για την αλήθεια».
Οι σιωπηλές διαδηλώσεις πραγματοποιούνται κάθε χρόνο στις 20 Μαΐου από το 1996, με τους διαδηλωτές να κρατούν φωτογραφίες των αγνοουμένων και να ζητούν δικαιοσύνη. Φέτος – που σηματοδοτεί πέντε δεκαετίες από τότε που ο τότε πρόεδρος, Χουάν Μαρία Μπορνταμπερί, διέλυσε το κοινοβούλιο και ανέστειλε το σύνταγμα – αναμένεται να συγκεντρώσει πολύ περισσότερα πλήθη από το συνηθισμένο.
Μια γιγάντια εγκατάσταση διακοσμημένη με εικόνες των εξαφανισμένων έχει καταλάβει τη δημοφιλή τοπωνύμια του Μοντεβιδέο που έχει θέα στον κόλπο Pocitos, ενώ παρόμοιες εγκαταστάσεις σχεδιάζονται και σε άλλες πόλεις.
«Οι άνθρωποι διαμαρτύρονται με νέους τρόπους γιατί νιώθουν μέρος σε κάτι και είναι λιγότερο φοβισμένοι από πριν», είπε ο Ρικάρντο Γκόμεζ από το Images of Silence, μια οργάνωση που κανόνισε την εγκατάσταση του Μοντεβιδέο.
Το θέμα της δικτατορίας παραμένει αμφιλεγόμενο στην Ουρουγουάη, με κάποιους να διστάζουν να επανεξετάσουν αυτήν την ευαίσθητη περίοδο της αρκετά πρόσφατης ιστορίας της χώρας.
Ορισμένες δεξιές ομάδες, όπως το κόμμα Cabildo Abierto, λένε ότι είναι καιρός να κλείσουν οι υποθέσεις που σχετίζονται με τη δικτατορία και να απελευθερωθούν οι καταδικασμένοι αξιωματικοί.
Άλλοι Ουρουγουανοί λένε ότι αυτοί που διέπραξαν εγκλήματα δεν έχουν ακόμη προσαχθεί στη δικαιοσύνη και η πλήρης αλήθεια αποκαλύφθηκε, είπε ο Περσιμπάλι.
Λιγότερα από 50 άτομα έχουν καταδικαστεί για εγκλήματα που σχετίζονται με τη δικτατορία στη χώρα, σύμφωνα με το γραφείο του εισαγγελέα. Υπάρχουν περίπου 100 εκκρεμείς υποθέσεις.
Οι έρευνες για αδικήματα της εποχής της δικτατορίας επιτρέπονται μόνο από το 2011, όταν ο νόμος περί αμνηστίας κηρύχθηκε άκυρος.
Μέλη των Μητέρων και Μέλη Οικογενειών Εξαφανισμένων και Κρατούμενων Ουρουγουανών επέκριναν το κράτος επειδή δεν αφιέρωσε περισσότερους πόρους για την αναζήτηση όσων εξαφανίστηκαν και τη διερεύνηση παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Το υπουργείο Άμυνας και η προεδρία αρνήθηκαν να σχολιάσουν, αλλά ο υπουργός Άμυνας Χαβιέρ Γκαρσία είπε ότι η διοίκηση του προέδρου Λουίς Λακάλε Που, ο οποίος ανέλαβε την εξουσία τον Μάρτιο του 2020, έχει κάνει περισσότερα για να δώσει πληροφορίες για άτομα που παραμένουν εξαφανισμένα σε δύο χρόνια από ό,τι την προηγούμενη δεκαετία.
Το έμβλημα της λευκής μαργαρίτας με το πέταλο που λείπει, που υιοθετήθηκε το 1997, ένα χρόνο μετά τη διεξαγωγή της πρώτης πορείας, κρατά ζωντανές τις συζητήσεις για εκείνη την περίοδο, μεταξύ άλλων μεταξύ των νεότερων γενιών.
«Η κόρη μου με ρώτησε τι σήμαιναν τα λουλούδια τις προάλλες», είπε στο Reuters η Ναταλία, μια 41χρονη μητέρα δύο παιδιών που μεγάλωσε στο Μοντεβιδέο, ζητώντας να μην χρησιμοποιήσει το οικογενειακό της όνομα. «Έχει γίνει ένα σημαντικό σημείο συζήτησης».
