Με την προεκλογική περίοδο να βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, η ενίσχυση των κλαδικών συμβάσεων εργασίας μετατρέπεται σε κυρίαρχο στοίχημα για τα συνδικάτα.
Όχι μόνο γιατί οι κλαδικές συμβάσεις αποτελούν το βασικό εργαλείο για την ενίσχυση μισθών και την προστασία εργασιακών δικαιωμάτων, αλλά και διότι χωρίς αυτές, τα συνδικάτα δεν θα είχαν καμία δυνατότητα παρέμβασης, κινδυνεύοντας να μετατραπούν σε… φυσιολατρικούς συλλόγους!
Ήδη, σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουν στην διάθεση τους οι επιστημονικοί συνεργάτες των συνδικάτων, η κατάρρευση των κλαδικών συμβάσεων, την τελευταία δεκαετία, έχει ως συνέπεια να καλύπτονται – μόλις και μετά βίας – 950.000 εργαζόμενοι, δηλαδή το 25% του συνόλου.
Το στοιχείο αυτό, καταδεικνύει το αδιέξοδο των εργατικών αμοιβών στη χώρα μας και τον λόγο για τον οποίο παραμένουν καθηλωμένοι οι μέσοι μισθοί, παρά την αύξηση των κατώτατων αμοιβών.
Εξάλλου, σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση του ΟΟΣΑ, ο μέσος πραγματικός μισθός μειώθηκε κατά 7,4% , εξαιτίας του αυξημένου πληθωρισμού.
Από τα στοιχεία του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ, προκύπτει ότι ενώ το 2010 βρίσκονταν σε ισχύ 65 κλαδικές ή ομοιοεπαγγελματικές συλλογικές συμβάσεις εργασίας, το 2021 δεν ξεπέρασαν τις 17, εκ των οποίων μόλις πέντε είχαν υποχρεωτική ισχύ για όλες τις επιχειρήσεις στους κλάδους τους οποίους αφορούσαν. Ανάλογη ήταν η πορεία και το 2022.
Στον αντίποδα, διαρκώς ανοδική πορεία κατέγραψαν οι επιχειρησιακές συμβάσεις που τέθηκαν σε ισχύ την ίδια περίοδο. Είναι χαρακτηριστικό ότι από τα τέλη του 2011 έως τον Ιούνιο του 2014 υπεγράφησαν 1.440 επιχειρησιακές συμβάσεις, οι οποίες προέβλεπαν μείωση αποδοχών από 10% έως 50%.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΜΕΔ, σήμερα υπάρχουν 1.661 επιχειρησιακές συμβάσεις σε ισχύ. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι οι επιχειρησιακές και οι ατομικές συμβάσεις κυριαρχούν στην ελληνική αγορά εργασίας.
Στόχοι και παγίδες
Η στόχευση των συνδικάτων, είναι τριπλή:
– Να διασφαλίσουν άμεσες και ουσιαστικές μισθολογικές αυξήσεις μέσω των κλαδικών συμβάσεων εργασίας. Προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος αυτός, απαιτείται α)ικανοποιητικό ποσοστό αύξησης, β) όσο το δυνατό μικρότερη διάρκεια της σύμβασης ώστε η χορήγηση της αύξησης να μην διαχέεται σε μεγάλο χρονικό διάστημα ενώ ο πληθωρισμός κινείται σε υψηλά επίπεδα και γ) διατήρηση όλων των θεσμικών όρων που ίσχυαν, καθώς ορισμένοι από αυτούς οδηγούν σε πρόσθετη ενίσχυση του εισοδήματος.
– Να επιτύχουν την, επίσης, άμεση κήρυξη των συμβάσεων ως γενικώς υποχρεωτικών, ώστε να διασφαλίσουν την εφαρμογή τους και από τους εργοδότες που έχουν αποχωρήσει από τις αντιπροσωπευτικές οργανώσεις κάθε κλάδου, προκειμένου (τι άλλο;) να αποφύγουν την δέσμευση απέναντι στις προβλέψεις της κλαδικής σύμβασης
– Να επιδιώξουν μέσω της Επιθεώρησης Εργασίας, να διασφαλιστεί η εφαρμογή των συμβάσεων, δεδομένου ότι μεταξύ της υπογραφής και της εφαρμογής, ισχύει η αρχή της διαφοροποίησης μεταξύ θεωρίας και πράξης: Ένα γραμμάριο πράξης αντιστοιχεί σε έναν τόνο θεωρίας.
Η προσπάθεια αλλοίωσης του αντεργατικού status quo, κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι έχει στεφθεί με απόλυτη επιτυχία, με δεδομένο ότι οι εργαζόμενοι έχουν χάσει έδαφος, το οποίο καλούνται να ανακτήσουν.
Με καθυστέρηση εννέα μηνών, κηρύχθηκε ως γενικώς υποχρεωτική η σύμβαση εργασίας των εργαζομένων στις επιχειρήσεις καλλυντικών με την ειδικότητα συμβούλου ομορφιάς/αισθητικού.
Παράλληλα, έχει ξεκινήσει ο αγώνας δρόμου προκειμένου να κηρυχθεί ως υποχρεωτική η διετής σύμβαση εργασίας, η οποία υπεγράφη προ ημερών και προβλέπει αύξηση 10,5% σε βάθος διετίας για τουλάχιστον 350.000 εργαζόμενους στον επισιτισμό, ενώ η θερινή τουριστική περίοδος έχει ξεκινήσει.
Προηγήθηκε η υπογραφή της νέας κλαδικής σύμβασης για τους εργαζόμενους στα αρτοποιεία, με τους μισθολογικούς και εργασιακούς όρους να μην καλύπτουν τις μεγάλες αλυσίδες, δεδομένου ότι δεν είναι μέλη της εργοδοτικής οργάνωσης.
Εντωμεταξύ, 24ωρη απεργία για τις 5 Ιουλίου, έχουν προκηρύξει οι εργαζόμενοι στον κλάδο του φαρμάκου, διεκδικώντας αύξηση μισθών και βελτίωση των συνθηκών εργασίας, μέσω νέας κλαδικής σύμβασης.
