Παραδοσιακά καλντερίμια, πετρόχτιστα κτίσματα, τα περισσότερα από τα τέλη του 19ου αιώνα, πολλά νερά, μια θολοσκέπαστη Τρανή Βρύση, μια πανέμορφη βασιλική με ξύλινη στέγη του 1760 και 615 κάτοικοι σύμφωνα με την απογραφή του 2021. Αυτό είναι το Προμύρι, ένας οικισμός του Νοτίου Πηλίου κρυμμένος στην αγκαλιά μιας ημιορεινής λεκάνης. Και όπως κάθε πηλιορείτικο χωριό που σέβεται την παράδοσή του, έχει στην πλατεία του ένα γιγαντόκορμο πλατάνι να ρίχνει για αιώνες τη βαριά σκιά του.
Δίπλα στην οδό της 8ης Μαΐου 1823, όταν το χωριό σφαγιάστηκε και καταστράφηκε από τους Τούρκους, αυτός ο πλάτανος έχει τη δική του ιστορία. «Εφυτεύθη εν έτει 1877», λέει η ξύλινη επιγραφή πάνω στον κορμό του. Έναν χρόνο μετά την τρίτη και τελευταία εξέγερση του Πηλίου και της λοιπής Θεσσαλίας, η οποία ξεκίνησε και αυτή από το Προμύρι. Μια εξέγερση που με την αναγκαστική τελικά συμμετοχή των συμμάχων έδωσε το 1881 την ελευθερία στον νομό Μαγνησίας και σε ολόκληρη τη Θεσσαλία.
Τα χρόνια περνούν, 146 για την ακρίβεια, και ο πλάτανος εκεί. Μεγαλώνει σε ύψος, σε πλάτος, άνθρωποι έρχονται, άνθρωποι φεύγουν, οι ιστορίες αλλάζουν… κάτι σαν εκείνο το δέντρο που μεγάλωνε στο Μπρούκλιν, στο βιβλίο της Μπέτι Σμιθ. Κι όμως στην Ελλάδα των πρώην μνημονίων και της επερχόμενης ανάπτυξης 2.0 αυτός ο πλάτανος-κράχτης της τοπικής τουριστικής ανάπτυξης είναι πια… ο δημόσιος κίνδυνος του χωριού.
Την περασμένη Κυριακή πίνοντας τσίπουρα στον «Γερό-Πλάτανο» – το καφέ, εστιατόριο, μπαρ πάνω στην πλατεία με το αιωνόβιο δέντρο – μαζί με ντόπιους και ένα ζευγάρι Γάλλων περιηγητών συνέβη ένα ακόμη προδιαγεγραμμένο… ευτυχώς ατύχημα.
Με το αεράκι, στα 2 άντε 3 μποφόρ, με το ρήγμα της Αταλάντης πολύ μακριά, μέσα στην ησυχία της μεσημεριανής ραστώνης… ο πλάτανος λύγισε! Ένας τεράστιος κορμός, από ύψος πολλών μέτρων έσπασε και έσκασε πάνω στο κεντρικό καλντερίμι, δίπλα στην είσοδο σπιτιού πάνω στην πλατεία.
Εμείς και οι περαστικοί Γάλλοι περιηγητές ξεστομίσαμε έναν «ουάου» και μείναμε να κοιτάμε ψηλά, όπως η Τζένιφερ Λόρενς και ο Λεονάρντο Ντι Κάπριο περιμένοντας τον κομήτη… Οι ντόπιοι όμως αντέδρασαν πολύ διαφορετικά.
Η Κατερίνα, η κυρία που μένει τα καλοκαίρια στο οίκημα που στην είσοδό του έσκασε το κλαδί, βγήκε τρέμοντας έξω από το σπίτι της. Δεν ήταν η πρώτη φορά που της συνέβη. Η Ολυμπία, η μετρ, σεφ και «κλειδούχος» του Γερό-Πλάτανου, γέλασε ειρωνικά και θύμωσε για άλλη μια φορά. Ο Γιάννης, ο δημοτικός υπάλληλος και πιο χαμογελαστός άνθρωπος του χωριού, προσπαθούσε να καλμάρει με χιούμορ όσους τρόμαξαν. Ο φίλος του άρχισε τα τηλέφωνα σε τοπικούς… παράγοντες μαζεμένους και τραπεζωμένους αλλού μαζί με τον πρώην Πολιτική Προστασία, Νίκο Χαρδαλιά. Έχουμε και εκλογές, μην το ξεχνάμε! Τα τρία τραπέζια έγιναν μια παρέα και ο πλάτανος, φυσικά, the talk of the town!
Ο Γάλλος τουρίστας-περιηγητής σηκώθηκε αμέσως για να μεταφέρει τον κορμό σε ασφαλές σημείο. «Μη! Όχι! Πού το πας; Άστο εκεί. Να βγάλουμε πρώτα φωτογραφίες». Ο άνθρωπος δεν κατάλαβε φυσικά τι του έλεγαν, ούτε κατάλαβε γιατί οι ντόπιοι μετακίνησαν το σπασμένο κλαδί ξανά στο σημείο που προσγειώθηκε! Κατάλαβε σίγουρα ότι το χωριό… δεν έβλεπε αυτήν την κατάσταση για πρώτη φορά.
Λοιπόν αυτός ο πλάτανος έχει ξαναπέσει και θα ξαναπέσει γιατί απλά έχει να καθαριστεί από το 2018! Τότε κάποιοι αποφάσισαν ότι η περιποίηση ενός ιστορικού δέντρου για τη διαιώνισή του ήταν περιττή. Τότε κάποιοι αποφάσισαν ότι η ασφάλεια των περίοικων, των εργαζομένων σε έναν χώρο εργασίας κάτω από τον πλάτανο και των τόσο σημαντικών για την τοπική οικονομία επισκεπτών είναι ακριβή! Τι κι αν δύο λεπτά πριν πέσει το κλαδί περνούσε ένα παιδί από το σημείο που έσκασε; Accidents happen, δεν λένε;
Φταίει η τοπική κοινότητα; Όχι, είναι η απάντηση, αλλά και ναι. «Αυτοί δεν ήθελαν 40%;», έλεγαν εκείνη την ημέρα όσοι ήμασταν κάτω από τον πλάτανο. Φταίει ο πλάτανος; Ποιος ξέρει, μπορεί να τον διόρισε κάποιος το 1877. Φταίει η βαρύτητα; Πάντα! Φταίει ο κακός καιρός; Ναι, φταίει κι αυτός! Όλοι φταίμε… αφού καθόμαστε, περπατούμε και ζούμε κάτω από ένα παλιόδεντρο 146 ετών!
Στο Προμύρι η καταγγελία έχει γίνει, οι υπογραφές μαζεύτηκαν αλλά κλάδεμα ή συντήρηση δεν είδαν. Αυτή είναι η πρωτοκολλημένη καταγγελία των Προμυριωτών:
Πάντως, ο παράγοντας της τοπικής αυτοδιοίκησης απάντησε στην κλήση του γνωστού του ντόπιου-αυτόπτη μάρτυρα. Ρώτησε: «Χτύπησε κανείς;». «Όχι, ρε συ…. Αλλά αν»…
Ο παράγοντας δεν ίδρωσε, συνέχισε το έργο του, οι Γάλλοι έφυγαν και εμείς πνίξαμε την ανυπαρξία τους στα τσίπουρα… κάνοντας ευφάνταστες και οικονομικές προτάσεις για το μέλλον και τον πλάτανο.
«Εφυτεύθη το 1877, δεν εκλαδεύθη από το 2018»: θα λέει πια η ξύλινη επιγραφή πάνω στον κορμό και η Ολυμπία μαζί κάθε τσίπουρο θα δίνει και ένας κράνος!
Όλα αυτά μέχρι το επόμενο κλαδί του γεροπλάτανου που θα λυγίσει… Τώρα αν εγώ σκεφτώ μηχανοδηγούς που προειδοποιούσαν για κάποια τηλεδιοίκηση, πληρώματα ΕΚΑΒ που μιλούσαν για ασθενοφόρα χωρίς πληρώματα … Αυτοί ξέρουν καλύτερα!
