Η Ιαπωνία ψήφισε νόμους που επαναπροσδιορίζουν τον ορισμό για τον βιασμό και αυξάνουν την ηλικία συναίνεσης σε μια σημαντική αναθεώρηση της νομοθεσίας για το σεξουαλικό έγκλημα.
Ο ορισμός του βιασμού διευρύνθηκε σε «μη συναινετική σεξουαλική επαφή» από «βίαιη σεξουαλική επαφή» που περιγράφονταν μέχρι στιγμής, ευθυγραμμίζοντας τον ορισμό της ιαπωνικής νομοθεσίας με άλλες χώρες.
Η νόμιμη ηλικία συναίνεσης, που προηγουμένως ήταν μόλις 13 ετών, έχει αυξηθεί στα 16 έτη.
Οι προηγούμενοι νόμοι δεν προστάτευαν τα άτομα που εξαναγκάζονταν να έχουν σεξουαλικές σχέσεις και απέτρεπαν την αναφορά τέτοιων επιθέσεων, λένε οι επικριτές της πρότερης κατάστασης. Υποστηρίζουν, επίσης, πως η προηγούμενη νομοθεσία είχε οδηγήσει σε ασυνεπείς δικαστικές αποφάσεις, τροφοδοτώντας εκκλήσεις για αλλαγή.
Οι νέοι νόμοι ψηφίστηκαν σήμερα από την Άνω Βουλή της Δίαιτας -το κοινοβούλιο της Ιαπωνίας. Περιγράφουν ρητά οκτώ σενάρια όπου είναι δύσκολο για ένα θύμα να «διαμορφώσει, να εκφράσει ή να εκπληρώσει την πρόθεσή του να μην συναινέσει» στη σεξουαλική επαφή.
Αυτές περιλαμβάνουν καταστάσεις όπου το θύμα δεν έχει τον έλεγχο των αισθήσεών του με αλκοόλ ή ναρκωτικά ή υπόκεινται σε βία ή απειλές ή είναι «φοβισμένο ή έκπληκτο». Ένα άλλο σενάριο φαίνεται να περιγράφει μια κατάχρηση εξουσίας, όπου το θύμα «ανησυχεί» για τις συνέπειες της άρνησης.
Αυτή είναι η πρώτη φορά που η Ιαπωνία αλλάζει την ηλικία συναίνεσης σε σεξουαλική επαφή από τη θέσπισή της το 1907.
Προηγουμένως, η Ιαπωνία είχε μία από τις χαμηλότερες ηλικίες συναίνεσης μεταξύ των ανεπτυγμένων χωρών. Ωστόσο, ένα άτομο που είχε σεξουαλική επαφή με ανήλικο ηλικίας 13 έως 15 ετών θα τιμωρηθεί μόνο εάν το άτομο είναι πέντε ή περισσότερα χρόνια μεγαλύτερο από τον ανήλικο.
Εν τω μεταξύ, η παραγραφή ή η νομική περίοδος για την καταγγελία βιασμού θα επεκταθεί στα 15 χρόνια από 10 χρόνια, για να δοθεί στους επιζώντες περισσότερος χρόνος να εμφανιστούν.
Οι αλλαγές απαγορεύουν επίσης την ηδονοβλεψία που περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, και τη μυστική μαγνητοσκόπηση σεξουαλικών πράξεων.
Οι αλλαγές ήρθαν ως αποτέλεσμα των πολλαπλών αθωωτικών αποφάσεων σε κατταγελίες για βιασμό το 2019 που προκάλεσαν εθνική κατακραυγή και βοήθησαν να δοθεί ώθηση σε μια εθνική εκστρατεία κατά της σεξουαλικής βίας. Την 11η ημέρα κάθε μήνα από τον Απρίλιο του 2019, ακτιβιστές συγκεντρώνονται σε όλη την Ιαπωνία για να απαιτήσουν δικαιοσύνη και να δείξουν αλληλεγγύη στους επιζώντες σεξουαλικής επίθεσης.
Ωστόσο, ορισμένοι ακτιβιστές είπαν ότι αυτές οι νομικές μεταρρυθμίσεις αντιμετωπίζουν μόνο ένα μέρος του προβλήματος. Οι «διαστρεβλωμένες ιδέες» για το σεξ και τη συναίνεση που έχουν διαποτιστεί για γενιές πρέπει να αντιμετωπιστούν, λέει ο Καζούκο Ίτο, αντιπρόεδρος της οργάνωσης Human Rights Now με έδρα το Τόκιο.
Τα θύματα σεξουαλικής επίθεσης που βγαίνουν στη δημοσιότητα δέχονται επίσης συχνά απειλές και εκφοβισμό στο διαδίκτυο.
Ακόμη και αν εφαρμοστούν οι μεταρρυθμίσεις, οι επιζώντες πρέπει να αισθάνονται εξουσιοδοτημένοι να αναφέρουν τις επιθέσεις τους, λένε ακτιβιστές.
Στην Ιαπωνία, οι επιζώντες της σεξουαλικής βίας ή κακοποίησης είναι συχνά απρόθυμοι να εμφανιστούν λόγω του στιγματισμού και της ντροπής. Κυβερνητική έρευνα του 2021 έδειξε ότι μόνο το 6% περίπου των γυναικών και των ανδρών ανέφεραν επίθεση, ενώ οι μισές από τις γυναίκες που ερωτήθηκαν θεώρησαν ότι δεν μπορούσαν να το κάνουν λόγω «αμηχανίας».
«Η προσπάθεια μάθησης και εκπαίδευσης σε εθνικό επίπεδο είναι απαραίτητη για να ενσωματωθεί αυτός ο κανόνας στην κοινωνία. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να αποτραπεί η πραγματική σεξουαλική βία μαζί με τον τερματισμό της κουλτούρας της ατιμωρησίας», λέει η κ. Ίτο.
Η Ιαπωνία θα πρέπει επίσης να προσφέρει περισσότερη οικονομική και ψυχολογική βοήθεια στους επιζώντες σεξουαλικής επίθεσης, δήλωσε ο δικηγόρος και υπερασπιστής των δικαιωμάτων Σακούρα Καμιτάνι. Και οι επιτιθέμενοι θα πρέπει να λάβουν υποστήριξη για να αποφευχθεί η υποτροπή, πρόσθεσε.
