Ο πλανήτης έχασε το 2022 μια επιφάνεια παρθένου, τροπικού δάσους ίση με το μέγεθος της Ελβετίας ή της Ολλανδίας, με το ζωτικής σημασίας οικοσύστημα να καταστρέφεται κυρίως λόγω της γεωργίας και της κτηνοτροφίας, σύμφωνα με την ανάλυση δορυφορικών δεδομένων που δημοσιεύθηκε σήμερα.
Αυτό σημαίνει ότι η πολιτική δέσμευση για τον τερματισμό της αποψίλωσης των δασών που έγινε στο COP26 από παγκόσμιους ηγέτες βρίσκεται κατά πολύ εκτός προγράμματος.
Όπως αναφέρει η έκθεση, επιφάνεια αντίστοιχη με ένα γήπεδο ποδοσφαίρου καταστρεφόταν ή καιγόταν κάθε πέντε δευτερόλεπτα στη διάρκεια του 2022, αύξηση κατά 10% σε σχέση με το προηγούμενο έτος, όπως ανέφερε το World Resources Institute (WRI) με έδρα την Ουάσινγκτον.
Η πλατφόρμα του WRI για τη δορυφορική παρακολούθηση της αποψίλωσης των δασών, το Global Forest Watch (GFW), κατέγραψε το 2022 την καταστροφή περισσότερων από 41 εκατομμυρίων στρεμμάτων τροπικού, παρθένου δάσους, που θεωρείται κρίσιμης σημασίας για τη βιοποικιλότητα του πλανήτη και την αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα.
Η πλέον πληγείσα χώρα είναι η Βραζιλία, όπου βρίσκεται το 43% των δασών που καταστράφηκαν. Ακολουθούν η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (13%) και η Βολιβία (9%).
«Χάνουμε ένα από τα πιο αποτελεσματικά μας εργαλεία για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, την προστασία της βιοποικιλότητας και την υποστήριξη της υγείας και των μέσων διαβίωσης εκατομμυρίων ανθρώπων», σχολίασε η Μικέλα Βάις διευθύντρια του GFW.
Η καταστροφή των τροπικών δασών το 2022 απελευθέρωσε στην ατμόσφαιρα 2,7 δισεκ. τόνους διοξειδίου του άνθρακα, ποσοστό αντίστοιχο με τις ετήσιες εκπομπές άνθρακα της Ινδίας, της πιο πολυπληθούς χώρας παγκοσμίως, σημείωσε το WRI.
«Από την αρχή του αιώνα παρατηρούμε την αιμορραγία κάποιων από τα πιο σημαντικά δασικά οικοσυστήματα του πλανήτη, παρά τις προσπάθειες ετών να αντιστραφεί η τάση αυτή», υπογράμμισε η Βάις.
Το COP26 και το Σύμφωνο της Γλασκώβης
Η συνάντηση των COP26 για το κλίμα το 2021 είδε πάνω από 100 παγκόσμιους ηγέτες να υπογράφουν τη Διακήρυξη της Γλασκώβης για τα δάση, όπου δεσμεύτηκαν να εργαστούν συλλογικά για να «σταματήσουν και να αναστρέψουν την απώλεια δασών και την υποβάθμιση της γης έως το 2030».
Συνολικά, συμμετείχαν ηγέτες από χώρες όπου εντοπίζεται περίπου το 85% των παγκόσμιων δασών. Αυτό περιλάμβανε τον πρώην πρόεδρο της Βραζιλίας Ζαΐχ Μπολσονάρου, ο οποίος είχε χαλαρώσει την επιβολή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας για να επιτρέψει την ανάπτυξη στο τροπικό δάσος του Αμαζονίου.
Το σύμφωνο της Γλασκώβης έλαβε χώρα αφού μια προηγούμενη συμφωνία που υπογράφηκε το 2014 απέτυχε να ανακόψει την αδυσώπητη απώλεια δέντρων.
Τώρα η ανάλυση που πραγματοποιήθηκε από το Global Forest Watch δείχνει ότι η νέα υπόσχεση που δόθηκε στη Γλασκώβη δεν τηρείται.
Ο Αμαζόνιος θα γίνει…σαβάνα
Περίπου 1,6 δισεκ. άνθρωποι, σχεδόν οι μισοί από τους οποίους ανήκουν σε φυλές αυτοχθόνων, εξαρτώνται άμεσα από τα δάση για να ζήσουν.
Στη Βραζιλία η αποψίλωση των τροπικών δασών επιδεινώθηκε επί προεδρίας Ζαΐχ Μπολσονάρου (2019- 2023) και αυξανόταν κατά 15% κάθε χρόνο, σύμφωνα με την έκθεση του GFW.
Ο διάδοχός του, ο Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα που ορκίστηκε τον Ιανουάριο, έχει δεσμευθεί να τερματίσει την καταστροφή του Αμαζονίου ως το 2030. Οι ειδικοί εκτιμούν ωστόσο ότι θα πρέπει να αντιμετωπίσει πολλές προκλήσεις για να τα καταφέρει.
Εξάλλου οι επιστήμονες φοβούνται ότι η λεκάνη του Αμαζονίου θα μετατραπεί τελικά, λόγω της κλιματικής αλλαγής και της αποψίλωσης, σε σαβάνα. Η μετάβαση αυτή θα έχει ως αποτέλεσμα την απορρύθμιση των μετεωρολογικών συνθηκών στη Λατινική Αμερική και τον υπόλοιπο πλανήτη.
Περίπου 90 δισεκ. τόνοι διοξειδίου του άνθρακα είναι αποθηκευμένοι στα δέντρα και το έδαφος του δάσους του Αμαζονίου, αριθμός διπλάσιος σε σχέση με τις ετήσιες παγκόσμιες εκπομπές.
«Η αναστολή και η αντιστροφή της εξαφάνισης των δασών είναι ένας από τους πιο αποδοτικούς τρόπους που διαθέτουμε σήμερα για να αμβλύνουμε την κατάσταση», προειδοποίησε η Φράνσις Σέιμουρ, ειδική του WRI.
Περιορίστηκε η καταστροφή στην Ινδονησία
Στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό καταστράφηκαν το 2022 σχεδόν 5.000.000 στρέμματα δάσους, σύμφωνα με την έκθεση. Βασική αιτία η γεωργία και η παραγωγή κάρβουνου, ζωτικής σημασίας για τα νοικοκυριά, το 80% των οποίων δεν διαθέτει ηλεκτρικό.
Η Βολιβία επίσης δεν κατάφερε να μειώσει τον ρυθμό της αποψίλωσης των δασών, ο οποίος αντιθέτως αυξήθηκε κατά 32% το 2022 σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Βασικές αιτίες η καλλιέργεια κακάο, η εξόρυξη χρυσού και οι πυρκαγιές.
Αντιθέτως στην Ινδονησία παρατηρήθηκε μείωση της καταστροφής των δασών για πέμπτη συνεχή χρονιά.
