Το Κογκρέσο του Ελ Σαλβαδόρ ενέκρινε την Τετάρτη ομαδικές δίκες για δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους που συνελήφθησαν κατά τη διάρκεια της καταστολής των εγκληματικών συμμοριών από τον Πρόεδρο Ναγίμπ Μπουκέλε, ο οποίος αυτοαποκαλείται ο «πιο κουλ δικτάτορας του κόσμου». Το Ελ Σαλβαδόρ έχει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά φυλάκισης στον κόσμο.
Η νομοθεσία θα επιτρέψει στους εισαγγελείς να δικάσουν ταυτόχρονα έως και εκατοντάδες κρατούμενους που φέρονται να ανήκουν στην ίδια εγκληματική συμμορία ή από την ίδια περιοχή της χώρας της Κεντρικής Αμερικής.
Το Ελ Σαλβαδόρ βρίσκεται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης εδώ και 16 μήνες, με αποτέλεσμα τη σύλληψη περισσότερων από 71.900 φερόμενων ως μελών συμμορίας. Περίπου 6.000 άνθρωποι αφέθηκαν ελεύθεροι, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία.
Νομοθέτες από το κόμμα Νέες Ιδέες του Μπουκέλε, το οποίο έχει πλειοψηφία στο Κογκρέσο, ανέφεραν ότι το μέτρο επιδιώκει να ενισχύσει την τάξη και την αποτελεσματικότητα. Πέρασε με 67 ψήφους υπέρ και έξι κατά.
El Salvador backs mass trials for thousands held in crime crackdown https://t.co/Kbl9maBPZD pic.twitter.com/sUgoY26l4I
— Reuters (@Reuters) July 26, 2023
Ο υπουργός Δικαιοσύνης Γκουστάβο Βιλατόρο λέει ότι έως και 900 κατηγορούμενοι από την ίδια ομάδα θα μπορούσαν να διωχθούν κάθε φορά.
«Δεν υπάρχει στην παγκόσμια ιστορία τίποτε συγκρίσιμο με αυτό που ζούμε το τρέχον διάστημα. Υπάρχουν πάνω από 900 μέλη κάθε ‘κλίκας’ [σ.σ. πυρήνα συμμορίας] που αφορά αυτό το μεταβατικό διάταγμα», ανέφερε ο υπουργός Ασφαλείας Γουστάβο Βιγιατόρο.
Από την πλευρά του ο αντιπρόεδρος της σαλβαδοριανής αντιπροσωπείας Γκιγιέρμο Γκαγιέγος εξήγησε πως «χάρη σε αυτή τη διάταξη, η εισαγγελία δεν θα χρειάζεται ν παρουσιάσει αποδείξεις για κάθε μέλος χωριστά σε βάρος των μελών συμμοριών» στο πλαίσιο των δικών που θα διεξαχθούν.
Κάτι που κατ’ αυτόν «θα επιτρέψει στο γραφείο του γενικού εισαγγελέα και στα δικαστήρια να διώξουν ευκολότερα τα μέλη των συμμοριών».
El Salvador plans mass trials for those imprisoned in gang crackdown https://t.co/5KEOWL1zNG
— Independent US (@IndyUSA) July 27, 2023
Εξάλλου η εισαγγελία θα μπορεί να «χρησιμοποιεί τις ίδιες αποδείξεις σε δικαστικές διαδικασίες σε βάρος ομάδας που ανήκει σε συμμορία όταν [τα μέλη της] ανήκαν στον ίδιο πυρήνα, δρούσαν στην ίδια γεωγραφική περιοχή, ή συμμετείχαν στη διάπραξη της ίδιας εγκληματικής ενέργειας».
Η κατάσταση εξαίρεσης χαρίζει τεράστια δημοφιλία στον νεαρό πρόεδρο Μπουκέλε, που ετοιμάζεται να διεκδικήσει την επανεκλογή του το 2024 αψηφώντας το Σύνταγμα, καθώς μείωσε πολύ τις ανθρωποκτονίες, τις εκβιάσεις, τη διακίνηση ναρκωτικών.
Όμως η πολιτική του κ. Μπουκέλε επικρίνεται από οργανώσεις υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων εντός και εκτός της χώρας, καθώς οδήγησε σε κατάφωρες παραβιάσεις – βασανισμούς, θανάτους υπό κράτηση και αυθαίρετες φυλακίσεις, ειδικά νεαρών κατώτερης εισοδηματικής στάθμης.
Η αντιπολίτευση κατήγγειλε τις ομαδικές δίκες, λέγοντας πως στερούν από τους κρατούμενους τα δικαιώματά τους σε δίκαιη δίκη και αναιρούν το τεκμήριο της αθωότητας.
Η Ίνγκριντ Εσκομπάρ, εκπρόσωπος της οργάνωσης Ανθρωπιστική Νομική Βοήθεια, που παρέχει νομική βοήθεια σε φυλακισμένους στο Ελ Σαλβαδόρ, τόνισε πως το μέτρο που αποφασίστηκε χθες εγείρει κίνδυνο να καταδικαστούν άνθρωποι για εγκλήματα που δεν διέπραξαν.
«Επειδή κάποιος ζούσε σε περιοχή στιγματισμένη από τις συμμορίες, χωρίς κατ’ ανάγκη να είναι μέλος συμμορίας ο ίδιος», πρόσθεσε.
Τη 14η Ιουλίου, ενώπιον της Διαμερικανικής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΔΕΑΔ), μη κυβερνητικές οργανώσεις τόνισαν πως κατέγραψαν 174 θανάτους ανθρώπων κατά τη διάρκεια της κράτησής τους και πάνω από 6.400 υποθέσεις παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Επίσης χθες, τα μέλη του Κογκρέσου ενέκριναν σχέδιο νόμου που αυξάνει τη βαρύτερη ποινή που μπορεί να επιβληθεί σε ηγετικά στελέχη συμμοριών από τα 45 στα 60 χρόνια κάθειρξης.
