Στην αντεπίθεση πέρασαν οι εργαζόμενοι στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο (ΒΧΜ), απαντώντας σε αποστροφή της υπουργού Πολιτισμού, η οποία, σε συνέντευξή της στο «BHMAgazino», την οποία μνημονεύσαμε και σε προηγούμενο δημοσίευμά μας, είπε τα εξής: «Στις δημοκρατίες ο νόμος εφαρμόζεται. Στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού Θεσσαλονίκης, στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου τα πράγματα έχουν μπει σε τροχιά. Μην ξεχνάτε ότι η εφαρμογή του νόμου ξεκίνησε στα μέσα Απριλίου και μεσολάβησαν δυόμισι μήνες προεκλογικού χρόνου. Στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο Αθηνών υπάρχουν ακόμη αρρυθμίες. Κάποιοι ξεχνούν ότι είναι δημόσιοι λειτουργοί και οφείλουν να σέβονται τους νόμους».
Σε σχετική τους ανακοίνωση (παρατίθεται ολόκληρη στο τέλος του κειμένου), οι εργαζόμενοι υπεραμύνονται του δημοκρατικού τους δικαιώματος να συμμετέχουν στην απεργία/αποχή που έχουν κηρύξει τα σωματεία τους αναφορικά με την εφαρμογή του νόμου 5021/23, ο οποίος μετατρέπει τα πέντε μεγαλύτερα κρατικά μουσεία, μεταξύ των οποίων και το ΒΧΜ, από δημόσιες υπηρεσίες του υπουργείου Πολιτισμού σε Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου (ΝΠΔΔ).
Επισημαίνουν, παράλληλα, πως «ο νόμος καρκινοβατεί, κυρίως επειδή έλλειψε η προετοιμασία έναντι των συνεπειών του, και επειδή λείπουν οι διαδικασίες, οι οποίες θα προστατεύουν από την παρατυπία κάθε βήμα της εφαρμογής του».
Οι εργαζόμενοι προχωρούν ένα βήμα παραπάνω, επιρρίπτοντας ουσιαστικά τις ευθύνες για την κατάσταση που επικρατεί στο ΒΧΜ στην Αικατερίνη Δελλαπόρτα, τη διορισμένη από την Λίνα Μενδώνη ως Γενική Διευθύντρια του μουσείου-ΝΠΔΔ. Αναφερόμενοι στο πρόσωπό της, χωρίς να την κατονομάζουν, οι εργαζόμενοι σημειώνουν: «Κατά την ψήφιση του Ν. 5021/23 η υπουργός επικαλέστηκε τον μακαρίτη [άλλοτε διευθυντή του μουσείου] Δ. Κωνστάντιο, υποστηρίζοντας πως οι προθέσεις της για τα μουσεία ταυτίζονται με το όραμα εκείνου. Αυτό όμως θα έπρεπε να το πει εμφατικά και στην εκλεκτή της σύμβουλο, την οποία διόρισε Γενική Διευθύντρια στο ΒΧΜ τον Απρίλιο, και η οποία ως υπηρεσιακή διευθύντρια του ΒΧΜ επί επτά συναπτά έτη είχε ήδη φροντίσει να ακυρώσει κάθε κατάκτηση του Κωνστάντιου στο ΒΧΜ σε επίπεδο οργάνωσης, επιστημοσύνης, επαφής με τους πολίτες και το κοινό, υπαλληλικών και ανθρώπινων σχέσεων, αισθήματος ευθύνης και καθήκοντος, παραγωγικότητας, αποτελεσματικότητας και αναπτυξιακής δυναμικής. Με την ίδια έμφαση η κ. υπουργός ας υπενθυμίσει στην εκλεκτή της ότι οφείλει να εφαρμόζει πρώτα η ίδια τον Ν. 5021/23, πριν ζητήσει από τους υπαλλήλους να πράξουν το ίδιο».
Σημειώνουμε πως δεν είναι η πρώτη φορά που οι εργαζόμενοι στο συγκεκριμένο μουσείο έχουν αναφερθεί στα πεπραγμένα της Αικατερίνης Δελλαπόρτας κατά την προηγούμενη θητεία της στο ΒΧΜ. Μάλιστα, έχουν ενημερώσει σχετικά και τον πρόεδρο του διορισμένου Δ.Σ. του μουσείου Γιώργο Πανέτσο, ήδη από τον περασμένο Απρίλιο.
Αλλά και στην ανακοίνωση που είχαν συντάξει οι εργαζόμενοι, μετά από συνάντηση που είχαν με την Αικατερίνη Δελλαπόρτα στις 28 Απριλίου, σημείωναν εμφατικά πως «δήλωσαν στη δοτή Γενική Διευθύντρια ότι και η ίδια είναι ανεπιθύμητη, για τον πρόσθετο λόγο ότι η επταετής θητεία της στο ΒΧΜ, ως Υπηρεσιακής Διευθύντριάς του μέχρι την συνταξιοδότησή της, έδωσε απτά δείγματα κακοδιοίκησης και αυταρχισμού, όπως το ξήλωμα λειτουργιών δια της μετακίνησης υπαλλήλων ή/και της αφαίρεσης καθηκόντων από αυτούς, την ηθική και επαγγελματική υποβάθμισή τους, την ψυχολογική τους καταπόνηση μέσω ασαφών εντολών, την απειλητική προς αυτούς συμπεριφορά, τις υποτιμητικές επικρίσεις και πολλά άλλα».
Εκτενές κείμενο με πληθώρα πληροφοριών για τον «βίο και την πολιτεία» της Αικατερίνης Δελλαπόρτα, έχει, εξάλλου, δημοσιεύσει και η Ενωτική Αγωνιστική Κίνηση εργαζομένων στο υπουργείο Πολιτισμού . Εκεί, μεταξύ πολλών άλλων κρίσιμων στοιχείων, διαβάζουμε πως «από όπου πέρασε ως προϊσταμένη η Α. Δελλαπόρτα άφησε ανεξίτηλο το στίγμα της, διαλύοντας στο πέρασμά της οτιδήποτε θετικό είχαν καταφέρει να χτίσουν οι εργαζόμενοι και οι (εκάστοτε) προκάτοχοί της, είτε επιστημονικά, είτε κοινωνικά, είτε εργασιακά. Η θητεία της – μακρά, καθώς φρόντισε επίσης με περίεργες μεθόδους να παρατείνει την παραμονή της στο δημόσιο μετά την 35ετία – χαρακτηρίστηκε από άκρατο αυταρχισμό, εμμονές, κυνήγι υπαλλήλων για προσωπικούς λόγους, καταπάτηση κάθε νόμου, κανονισμού και ηθικής. Για να τα κάνει όλα αυτά, βέβαια, έπρεπε να έχει την εύνοια της (διαχρονικής) Λίνας Μενδώνη, η οποία εκτιμά τόσο τις… υπηρεσίες που της προσφέρει, ώστε αμέσως μετά τη σύνταξη να την τοποθετήσει αμέσως στο γραφείο της ως σύμβουλο (5/1/2022) και μετά να την τοποθετήσει σε μια πολύ καλά αμειβόμενη θέση, αυτή της Γενικής Διευθύντριας στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο (13/4/2023), αποδεικνύοντας ότι η μετατροπή σε Νομικό Πρόσωπο δεν ήταν παρά το πρόσχημα για την παράδοση των Μουσείων όχι μόνο σε ιδιωτικά συμφέροντα, αλλά και σε «πρόθυμους» γκαουλάιτερ της Μενδώνη και της Νέας Δημοκρατίας».
Σύμφωνα με τις πληροφορίες μας, η διορισμένη τώρα ως Γενική Διευθύντρια του ΒΧΜ συνεχίζει απτόητη την ίδια τακτική και τις ίδιες πρακτικές, ναρκοθετώντας επί της της ουσίας κάθε προσπάθεια ομαλής μετάβασης στο νέο καθεστώς λειτουργίας του μουσείου. Πολλοί είναι οι εργαζόμενοι που έχουν ήδη προχωρήσει σε υπηρεσιακές αναφορές για τη συμπεριφορά που υφίστανται τόσο από την Γενική Διευθύντρια όσο και από τους δύο, εκ των συνολικά πέντε υπηρετούντων στο μουσείο τμηματαρχών, οι οποίοι έχουν προσδεθεί στο «άρμα» της. Αξίζει να σημειωθεί πως η μία εκ των δύο τμηματαρχών για τους οποίους γίνεται λόγος έχει εμπλακεί και κατά το παρελθόν σε σοβαρή υπόθεση εργασιακής παρενόχλησης που ήδη απασχολεί και την δικαιοσύνη.
Πάντως, οι εργαζόμενοι στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, αντιγυρίζοντας το επιχείρημα της Λίνας Μενδώνη πως τα προβλήματα που έχει παρουσιάσει στην εφαρμογή του ο νόμος 5021/23 οφείλονται στους εργαζομένους των μουσείων που αντιδρούν την καλούν «να προχωρήσει άμεσα στην αποδέσμευση όσων υπαλλήλων δεν επιθυμούν να υπηρετήσουν στα ΝΠΔΔ, ώστε να φανεί αν το πρόβλημα έγκειται στους εργαζόμενους, ή στην έλλειψη ουσιαστικής προετοιμασίας, ενδιαφέροντος και οράματος προς όφελος των πολιτών και των μνημείων».
Από την πλευρά μας, θα επαναλάβουμε απλώς τα ερωτήματα που έχουμε θέσει και σε άλλο δημοσίευμά μας και έχουν μείνει αναπάντητα:
Μέχρι πότε θα παραμένουν τελικά εγκλωβισμένοι οι εργαζόμενοι στο μουσεία-ΝΠΔΔ; Πιστεύει κανείς εκεί στην Μπουμπουλίνας πως η υλοποίηση αυτού του νομοθετήματος για τα μουσεία μπορεί να προχωρήσει με εργαζόμενους που αισθάνονται φυλακισμένοι, που αντιμετωπίζονται ως παρανομούντες, που δεν εμπνέονται από τίποτα πλέον στο εργασιακό τους περιβάλλον; Έτσι φαντάζονται το μέλλον στα μεγάλα κρατικά της χώρας οι πολιτικοί υπεύθυνοι; Με φοβισμένους και πειθαρχημένους υπαλλήλους;
Ολόκληρη η ανακοίνωση των εργαζομένων:
Οι «αρρυθμίες» του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου
Η υπουργός πολιτισμού, κ. Μενδώνη, σε συνέντευξή της στην εφημερίδα «Το Βήμα της Κυριακής» στις 30/7/2023 έκανε λόγο για τις «αρρυθμίες» του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου (ΒΧΜ) αναφορικά με την εφαρμογή του Ν. 5021/23, επιρρίπτοντας ευθύνες στους εργαζόμενους του μουσείου. Πιο συγκεκριμένα, η κ. Μενδώνη υποστήριξε ότι ενώ στα υπόλοιπα τέσσερα μουσεία «τα πράγματα έχουν μπει σε τροχιά», στο ΒΧΜ «υπάρχουν ακόμη αρρυθμίες. Κάποιοι ξεχνούν ότι είναι δημόσιοι λειτουργοί και οφείλουν να σέβονται τους νόμους».
Δεδομένου ότι η κ. Μενδώνη υπογράμμισε ότι «στις δημοκρατίες ο νόμος εφαρμόζεται» υποθέτουμε ότι δεν αγνοεί ή ακυρώνει το δημοκρατικό μας δικαίωμα να συμμετέχουμε στην απεργία-αποχή που έχουν κηρύξει τα σωματεία μας αναφορικά με την εφαρμογή του νόμου, ο οποίος στερεί τα μουσεία από τις διασφαλίσεις που τους παρείχε η Αρχαιολογική Υπηρεσία από την εποχή σύστασης του ελληνικού κράτους. Πρέπει ωστόσο να της επισημάνουμε ότι ο νόμος καρκινοβατεί κυρίως επειδή έλλειψε η προετοιμασία έναντι των συνεπειών του, και επειδή λείπουν οι διαδικασίες, οι οποίες θα προστατεύουν από την παρατυπία κάθε βήμα της εφαρμογής του.
Θυμίζουμε ότι ο νόμος 5021/23: α) δεν συνοδεύτηκε από μελέτη που να υποδεικνύει με αριθμούς και ποιοτικά στοιχεία τίνος προβλήματος τη θεραπεία επιδιώκει, β) δεν έλαβε υπόψη τη γνώμη κανενός από τους «δημόσιους λειτουργούς» που τώρα επιπλήττει, γ) δεν έτυχε της υποστήριξης (στη δημόσια σφαίρα και στη Βουλή) κανενός από τους θεσμικούς φορείς των εργαζομένων ή της κοινωνίας των πολιτών (το αντίθετο), δ) δεν προνόησε ούτε καν για τα στοιχειώδη, όπως την ύπαρξη πρωτοκόλλου εγγράφων στα ΝΠΔΔ, βάσει του οποίου οι υπάλληλοι να εκτελούν με διαφάνεια τα καθήκοντά τους. Και οι τέσσερις αυτές προϋποθέσεις, που λογικά τίθενται σε μία δημοκρατική πολιτεία, περνούσε από το χέρι της υπουργού να εκπληρωθούν – δεν νομιμοποιείται λοιπόν τώρα να γκρινιάζει και να μέμφεται άλλους.
Εφόσον ο νόμος ισχύει, η ίδια η υπουργός πριν απ’ όλους οφείλει να τον εφαρμόσει, κινητοποιώντας: α) τα ΔΣ για να συντάξουν τους οργανισμούς λειτουργίας των νέων ΝΠΔΔ, προκειμένου να αποχωρήσουν όσοι από τους εγκλωβισμένους υπαλλήλους το επιθυμούν, β) τις διορισμένες επιτροπές, καθώς και την ΓΔΟΥ για να συντάξουν τα πρωτόκολλα παράδοσης-παραλαβής των άρθρων 19 και 20, γ) τον Υπηρεσιακό Γραμματέα για να κατανείμει στην Αρχαιολογική Υπηρεσία τις οργανικές θέσεις των υπηρετούντων στα ΝΠΔΔ υπαλλήλων. Πουθενά ο νόμος δεν αναφέρει ότι αυτές οι πράξεις υλοποίησής του εξαρτώνται ή πρέπει να εξαρτηθούν από εγκλωβισμένους στα ΝΠΔΔ υπαλλήλους. Ας αφήσει λοιπόν τα προσχήματα.
Εφόσον δε η κ. Μενδώνη αναφέρθηκε ειδικώς στο ΒΧΜ, επιβάλλεται από μέρους μας μια ειδική αναφορά. Κατά την ψήφιση του Ν. 5021/23 η υπουργός επικαλέστηκε τον μακαρίτη Δ. Κωνστάντιο, υποστηρίζοντας πως οι προθέσεις της για τα μουσεία ταυτίζονται με το όραμα εκείνου. Αυτό όμως θα έπρεπε να το πει εμφατικά και στην εκλεκτή της σύμβουλο, την οποία διόρισε Γενική Διευθύντρια στο ΒΧΜ τον Απρίλιο, και η οποία ως υπηρεσιακή διευθύντρια του ΒΧΜ επί επτά συναπτά έτη είχε ήδη φροντίσει να ακυρώσει κάθε κατάκτηση του Κωνστάντιου στο ΒΧΜ σε επίπεδο οργάνωσης, επιστημοσύνης, επαφής με τους πολίτες και το κοινό, υπαλληλικών και ανθρώπινων σχέσεων, αισθήματος ευθύνης και καθήκοντος, παραγωγικότητας, αποτελεσματικότητας και αναπτυξιακής δυναμικής. Με την ίδια έμφαση η κ. υπουργός ας υπενθυμίσει στην εκλεκτή της ότι οφείλει να εφαρμόζει πρώτα η ίδια τον Ν. 5021/23, πριν ζητήσει από τους υπαλλήλους να πράξουν το ίδιο. Για τον λόγο αυτό παραπέμπουμε εκ νέου στο πρόσφατο (από 18/9/2023) υπόμνημα των σωματείων μας προς την υπουργό, στο οποίο μέσα από συγκεκριμένα παραδείγματα περιγράφεται η απόπειρα της Γενικής Διεύθυνσης να εφαρμόσει στρεβλά τον νόμο, εμπλέκοντας τους υπαλλήλους σε αδιέξοδες υποθέσεις καταγραφών που εκκινούν «από Αδάμ», λες και η Αρχαιολογική Υπηρεσία αποτελεί παράρτημα του στρατού, όπου ακόμη πραγματοποιούνται καψόνια. (https://www.sea.org.gr/details.php?id=1390)
Στη συνέντευξή της η κ. Μενδώνη ισχυρίστηκε ότι τα προβλήματα που έχει παρουσιάσει στην εφαρμογή του ο νόμος 5021/23 οφείλονται στους εργαζομένους των μουσείων που αντιδρούν. Ως υπάλληλοι του ΒΧΜ την ενημερώνουμε ότι έχουμε και μνήμη και συνείδηση. Και την καλούμε να προχωρήσει άμεσα στην αποδέσμευση όσων υπαλλήλων δεν επιθυμούν να υπηρετήσουν στα ΝΠΔΔ, ώστε να φανεί αν το πρόβλημα έγκειται στους εργαζόμενους, ή στην έλλειψη ουσιαστικής προετοιμασίας, ενδιαφέροντος και οράματος προς όφελος των πολιτών και των μνημείων.
