Το κοινοβούλιο του Βανουάτου εξέλεξε, σήμερα Δευτέρα 4/9, νέα κυβέρνηση υπό τον τέσσερις φορές πρωθυπουργό Σάτο Κίλμαν που διαδέχεται τον Αλατόι Ισμαέλ Καλσακάου, που μετά από εννέα μήνες στην κυβέρνηση έχασε την ψηφοφορία που διεξήχθη στη βουλή, την ώρα που το νησιωτικό έθνος βρίσκεται στο επίκεντρο της στρατηγικής αντιπαλότητας μεταξύ της Κίνας και των δυτικών χωρών της περιοχής.
Ο Κίλμαν έλαβε συνολικά 27 ψήφους, ενώ ο Καλσάκαου 23. Ο 65χρνος πολιτικός, ήταν αναπληρωτής πρωθυπουργός στην κυβέρνηση Καλσακάου πριν απομακρυνθεί τον Μάιο. Τότε ο Καλσακάου είχε δηλώσει ότι η απόλυση του Κίλμαν ήταν για «σταθερότητα της κυβέρνησης συνασπισμού».
Νωρίτερα τη Δευτέρα, το Ανώτατο Δικαστήριο του Βανουάτου – απέρριψε μια έφεση κατά της απομάκρυνσης του Καλσακάου.
Το Βανουάτου βυθίστηκε σε πολιτική κρίση τον περασμένο μήνα όταν ο ηγέτης της αντιπολίτευσης Μπομπ Λόφμαν υπέβαλε πρόταση μομφής κατά του Καλσακάου, επικρίνοντας τον φιλοδυτικό ηγέτη για ενέργειές του συμπεριλαμβανομένης της υπογραφής συμφώνου ασφαλείας με την Αυστραλία.
Ο Λόφμαν, ο οποίος έφερε το Βανουάτου πιο κοντά στην Κίνα ως ο προηγούμενος πρωθυπουργός, υποστήριξε ότι το σύμφωνο ασφαλείας με την Αυστραλία αντίκειται στο ουδέτερο καθεστώς της χώρας και θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο την αναπτυξιακή βοήθεια από την Κίνα, τον μεγαλύτερο εξωτερικό πιστωτή του νησιωτικού έθνους.
Ο μεγαλύτερος πιστωτής του Βανουάτου είναι η τράπεζα EXIM της Κίνας, η οποία αντιπροσωπεύει το ένα τρίτο του χρέους, σύμφωνα με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Η πρόταση μομφής εξασφάλισε 26 ψήφους, έναντι 23 κατά, αλλά ο πρόεδρος του κοινοβουλίου έκρινε ότι δεν κατάφερε να κερδίσει την απόλυτη πλειοψηφία των 27 που απαιτούνται για την απομάκρυνση ενός πρωθυπουργού από το κοινοβούλιο των 52 εδρών. Στη συνέχεια όμως, το Ανώτατο Δικαστήριο αποφάσισε, στα τέλη του περασμένου μήνα, ότι επειδή μια έδρα ήταν κενή, η απόλυτη πλειοψηφία θα έπρεπε να είναι 26 έδρες.
