Κλιμακώνεται η διπλωματική ένταση ανάμεσα στις κυβερνήσεις της Ινδίας και του Καναδά, καθώς ο Καναδός πρωθυπουργός Τζάστιν Τριντό κατηγόρησε ευθέως την κυβέρνηση της Ινδίας ότι ενορχήστρωσε τη δολοφονία ενός εξέχοντος αυτονομιστή ηγέτη των Σιχ έξω από ναό στη Βρετανική Κολομβία τον Ιούνιο.

Η Ινδία απέρριψε τις κατηγορίες, οι οποίες έρχονται μετά από χρόνια εντάσεων μεταξύ των δύο χωρών σχετικά με το ζήτημα του αποσχισμού των Σιχ στην Ινδία, χαρακτηρίζοντας αυτές ως «παράλογες».

Σε ομιλία του ενώπιον του Κοινοβουλίου, ο πρωθυπουργός του Καναδά Τζάστιν Τριντό υπογράμμισε την παρουσία «αξιόπιστων στοιχείων σύμφωνα με τα οποία υπάρχει πιθανή σχέση ανάμεσα στους πράκτορες της κυβέρνησης της Ινδίας και το φόνο του Χαρντίπ Σινγκ Νιτζάρ, Καναδού υπηκόου».

In tit-for-tat move, India asks Canadian diplomat to leave country in 5 days after Ottawa expelled an Indian diplomat https://t.co/r45L2ANK9T pic.twitter.com/nxxgj7HYaP

— Al Jazeera English (@AJEnglish) September 19, 2023

Η ανάμιξη οποιασδήποτε ξένης κυβέρνησης στο φόνο ενός καναδού πολίτη στο καναδικό έδαφος αποτελεί απαράδεκτη παραβίαση της κυριαρχίας μας, δήλωσε ο Καναδός πρωθυπουργός.

Από την πλευρά του, το ινδικό υπουργείο Εξωτερικών αντέδρασε σφοδρά στις κατηγορίες της καναδικής κυβέρνησης με μια ανακοίνωση που τονίζει ότι «οι ισχυρισμοι για ανάμιξη της ινδικής κυβέρνησης σε οποιαδήποτε πράξη βίας στον Καναδά είναι παράλογοι. Είμαστε ένα δημοκρατικό κράτος με ισχυρή δέσμευση υπέρ του κράτους δικαίου».

Οι κατηγορίες αυτές «έχουν στόχο να αποσπάσουν την προσοχή από τους τρομοκράτες και τους εξτρεμιστές του Χαλιστάν, που βρήκαν καταφύγιο στον Καναδά και συνεχίζουν να απειλούν την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Ινδίας», πρόσθεσε το ινδικό υπουργείο, σύμφωνα με το οποίο ο Τριντό είχε αναφέρει παρόμοιες κατηγορίες στον Ινδό πρωθυπουργό Ναρέντρα Μόντι κατά την πρόσφατη σύνοδο της G20 στο Νέο Δελχί, οι οποίες «απορρίφθηκαν πλήρως».

Την Τρίτη, ο Λευκός Οίκος δήλωσε «βαθιά ανήσυχος» για τους ισχυρισμούς του κ. Τριντό. «Παραμένουμε σε τακτική επαφή με τους Καναδούς εταίρους μας. Είναι κρίσιμο να προχωρήσει η έρευνα του Καναδά και οι δράστες να οδηγηθούν στη δικαιοσύνη», δήλωσε η εκπρόσωπος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας του Λευκού Οίκου Αντριέν Γουάτσον.

India ordered a top Canadian diplomat in New Delhi to leave the country within next five days.#JustinTrudeau #Canada https://t.co/vCfEDZKiga

— WION (@WIONews) September 19, 2023

Απελάσεις διπλωματικών αξιωματούχων σε Ινδία-Καναδά

Σήμερα η Ινδία ανακοίνωσε πως διέταξε έναν υψηλόβαθμο Καναδό διπλωμάτη να εγκαταλείψει τη χώρα μέσα σε διάστημα πέντε ημερών, μερικές ώρες μετά την απέλαση από την Οτάβα του Ινδού διπλωμάτη.

Η απόφαση του Νέου Δελχί αντανακλά «την αυξανόμενη ανησυχία για την ανάμιξη καναδών διπλωματών στις εσωτερικές υποθέσεις μας και για την εμπλοκή τους σε αντιινδικές δραστηριότητες», εξήγησε σε ανακοίνωσή του το ινδικό υπουργείο Εξωτερικών.

Ο Καναδός πρεσβευτής στο Νέο Δελχί εκλήθη και του γνωστοποιήθηκε η απόφαση για την απέλαση, ανέφερε σε δήλωσή του το ινδικό υπουργείο Εξωτερικών. «Ο διπλωμάτης κλήθηκε να εγκαταλείψει την Ινδία μέσα στις επόμενες πέντε ημέρες».

Ποιος είναι ο δολοφονημένος Σιχ

Στις 18 Ιουνίου, άγνωστοι δράστες πυροβόλησαν και σκότωσαν τον Χαρντίπ Σινγκ Νιτζάρ, ο οποίος ήταν υποστηρικτής του σχηματισμού μιας ανεξάρτητης πατρίδας – γνωστής ως Χαλιστάν– για τους Σιχ στη βόρεια Ινδία. Καταζητούνταν από τις ινδικές αρχές ως ύποπτος για πράξεις τρομοκρατίας και για συνωμοσία για διάπραξη φόνου. Πέρυσι, οι ινδικές αρχές ανακοίνωσαν χρηματική ανταμοιβή για πληροφορίες που θα οδηγούσαν στη σύλληψη του Νιτζάρ.

🇮🇳🇨🇦 #Canada and #India have expelled top diplomats from each other’s countries amid growing tensions over a Canadian investigation into the killing of a #Sikh activist in British Columbia that Canada says may be linked to the Indian government. pic.twitter.com/u1DOQ3cLBN

— FRANCE 24 English (@France24_en) September 19, 2023

Ο ίδιος αρνούνταν αυτές τις κατηγορίες, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό των Σιχ του Καναδά, μια μη κερδοσκοπική οργάνωση που υποστηρίζει ότι υπερασπίζεται τα συμφέροντα των καναδών Σιχ.

Ο Σινγκ Νιτζάρ πυροβολήθηκε θανάσιμα σε ένα πάρκινγκ έξω από ένα πολιτιστικό κέντρο των Σιχ στο Σάρρεϋ της καναδικής Βρετανικής Κολομβίας.

Μετά το φόνο αυτό και τις διαδηλώσεις που τον ακολούθησαν στον Καναδά, η ένταση έχει αυξηθεί ανάμεσα στην Οτάβα και το Νέο Δελχί. Η ινδική κυβέρνηση κατηγορεί την κυβέρνηση Τριντό ότι κλείνει τα μάτια στις δραστηριότητες ριζοσπαστών εθνικιστών Σιχ που προωθούν τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου κράτους των Σιχ στη βόρεια Ινδία.

Το κίνημα ανεξαρτησίας των Σιχ, που συνήθως αναφέρεται ως κίνημα Χαλιστάν, απαγορεύεται στην Ινδία, όπου οι αξιωματούχοι το βλέπουν και οι συνδεδεμένες ομάδες ως απειλή για την εθνική ασφάλεια. Αλλά το κίνημα εξακολουθεί να έχει κάποια υποστήριξη στη βόρεια Ινδία, καθώς και σε χώρες όπως ο Καναδάς και το Ηνωμένο Βασίλειο, που φιλοξενούν μια αρκετά μεγάλη διασπορά των Σιχ.

Το λεγόμενο κίνημα Χαλιστάν ήταν ο αγώνας για ένα ανεξάρτητο κράτος για τον πληθυσμό των Σιχ της Ινδίας στην περιοχή Παντζάμπ. Το βίαιο αποσχιστικό κίνημα παρέλυσε το κράτος τη δεκαετία του 1980, οδηγώντας σε εκρήξεις βομβών, δολοφονίες και χιλιάδες θανάτους, συμπεριλαμβανομένων αστυνομικών και πολιτών.

Το κύριο σημείο ανάφλεξης ήρθε το 1984, όταν ο ινδικός στρατός μπήκε στον Χρυσό Ναό στο Αμριτσάρ και σκότωσε τον αρχηγό της εξέγερσης, ο οποίος είχε βρει καταφύγιο στο ιερότερο ιερό του Σιχισμού. Μήνες αργότερα, σε μια πράξη εκδίκησης, η τότε πρωθυπουργός Ίντιρα Γκάντι πυροβολήθηκε και σκοτώθηκε από δύο Σιχ που ήταν μέλη της ασφάλειας της.

Η δολοφονία προκάλεσε αιματηρές ταραχές κατά των Σιχ στο Νέο Δελχί, καθώς και μια κυβερνητική καταστολή που ώθησε πολλούς να καταφύγουν σε άλλες χώρες, συμπεριλαμβανομένου του Καναδά, ο οποίος έχει τον μεγαλύτερο πληθυσμό Σιχ εκτός Ινδίας.

Κρίση στις σχέσεις Ινδίας-Καναδά

Ο Καναδός πρωθυπουργός Τζάστιν Τριντό είπε στο κοινοβούλιο τη Δευτέρα ότι αναφέρθηκε στη δολοφονία του Νιτζάρ μαζί με τον Μόντι στη σύνοδο κορυφής της Ομάδας των 20 (G20) στο Νέο Δελχί την περασμένη εβδομάδα. Δήλωσε πως είπε στον Μόντι ότι οποιαδήποτε εμπλοκή της ινδικής κυβέρνησης θα ήταν απαράδεκτη και ότι ζήτησε συνεργασία στην έρευνα.

Ο Καναδάς έχει πληθυσμό Σιχ περισσότερο από 770.000, ή περίπου το 2 τοις εκατό του συνολικού πληθυσμού του.

Ινδοί αξιωματούχοι έχουν κατηγορήσει εδώ και καιρό τον Καναδά ότι αισθάνεται πολύ άνετα με τους Σιχ αποσχιστές, οι οποίοι έχουν αναδειχθεί ως πολιτική δύναμη ιδιαίτερα σε περιοχές γύρω από το Τορόντο και το Βανκούβερ. Το 2015, ο διορισμός τεσσάρων Σιχ υπουργών από τον Τριντό στο υπουργικό του συμβούλιο οδήγησε Ινδούς αξιωματούχους να κατηγορήσουν τον Καναδά ότι υποστηρίζει τις εκκλήσεις για απόσχιση. Ο Καναδάς υπογραμμίζει ότι στηρίζει μια «ενωμένη Ινδία».

Η Οτάβα ανέστειλε πρόσφατα τις διαπραγματεύσεις για τη σύναψη μιας συμφωνίας ελεύθερων συναλλαγών με την Ινδία και η υπουργός Εμπορίου ματαίωσε την περασμένη εβδομάδα επίσκεψή της στη χώρα που ήταν προγραμματισμένη για τον Οκτώβριο. Η καναδική κυβέρνηση κάλεσε χθες, Δευτέρα, την ινδική κυβέρνηση να «συνεργαστεί για να διαλευκανθεί αυτή η υπόθεση».