Του Κώστα Ράπτη (αναδημοσίευση από το capital.gr)
Μερικά πράγματα δεν μπορούν να μείνουν κρυφά. Όπως λ.χ. οι πραγματικές διαθέσεις που έχουν απέναντι στο αρμενικό στοιχείο οι αρχές του Αζερμπαϊτζάν, οι οποίες μετά την ανακατάληψη τον περασμένο μήνα του Στεπάνακερτ, πρωτεύουσας του Ναγκόρνο Καραμπάχ, έδωσαν σε κεντρική οδό της (εγκαταλελειμμένης πλέον από τους περισσότερους κατοίκους της) πόλης το όνομα του Εμβέρ Πασά, μέλους της «τριανδρίας» των Νεότουρκων και πρωτεργάτη της Γενοκτονίας των Αρμενίων το 1915.
Ούτε οι θερμές φιλίες μπορούν να μείνουν κρυφές. Την Τρίτη, ο Μποάζ Λεβί, επικεφαλής της Israel Aerospace Industries και ο Σαμαντίν Ασάντοφ, πρόεδρος της αζερικής διαστημικής υπηρεσίας Azercosmos υπέγραψαν στο περιθώριο του 74ου Διεθνούς Αστροναυτικού Συνεδρίου στο Μπακού συμφωνία, η οποία εκκρεμούσε από τον περασμένο Απρίλιο, για την πώληση έναντι 120 εκατ. δολαρίων δύο ισραηλινών αναγνωριστικών δορυφόρων, που θα ενταχθούν στο πρόγραμμα Azersky-2.
Δεν χρειάζεται ιδιαίτερη φαντασία για να συμπεράνει κανείς ότι θεμέλιο αυτής της σύμπραξης αποτελεί η επιδίωξη παρακολούθησης του Ιράν, κορυφαίου περιφερειακού αντιπάλου του Ισραήλ, αλλά και αντικειμένου (λόγω της ογκώδους αζερικής μειονότητας του) μεγαλοϊδεατικών βλέψεων του Μπακού.
Το Αζερμπαϊτζάν απέκτησε διπλωματικές σχέσεις με το Ισραήλ τον περασμένο Μάρτιο. Έκτοτε υποδέχθηκε ήδη τον ισραηλινό υπουργό Εξωτερικών, Έλι Κοέν (τον Απρίλιο) και τον ισραηλινό υπουργό Άμυνας, Γιόαβ Γκαλάντ (τον Ιούλιο) με αντικείμενο την «εμβάθυνση της στρατηγικής συνεργασίας των δύο πλευρών».
Σημειώνεται ότι το 2022 το εβραϊκό κράτος εισήγαγε από το Αζερμπαϊτζάν πάνω από δύο εκατομμύρια τόνους πετρελαίου, που αντιστοιχούν σε 40% των αναγκών του, ενώ το καθεστώς Αλίγιεφ φέρεται να έχει προσφέρει στην ισραηλινή αεροπορία πρόσβαση σε αζερικές αεροπορικές βάσεις, που θα είναι πολύτιμες σε ενδεχόμενο στρατιωτικό πλήγμα του Ισραήλ στο Ιράν. Λεπτομέρειες αυτής της σύμπραξης δημοσίευσε η ισραηλινή εφημερίδα Haaretz από τον Μάρτιο.
Ο πρεσβευτής της Αρμενίας στο Ισραήλ, Αρμάν Ακοπιάν υποστήριξε, με συνέντευξή του στην Jerusalem Post τον περασμένο μήνα και με δηλώσεις του στο Associated Press στις 5 Οκτωβρίου, ότι η και η πρόσφατη επιχείρηση-αστραπή με την οποία το Αζερμπαϊτζάν ανακατέλαβε τον αυτονομημένο από τη δεκαετία του ’90 θύλακα του Ναγκόρνο Καραμπάχ, στηρίχθηκε σε πολλοίς σε οπλισμό που μεταφέρθηκε αεροπορικώς το προηγούμενο διάστημα από το Ισραήλ. «Δεν βλέπω γιατί το Ισραήλ δεν είναι σε θέση τουλάχιστον να εκφράσει κάποια ανησυχία για τους ανθρώπους που εκτοπίζονται από τις εστίες τους» προσέθεσε δηκτικά ο Ακοπιάν.
Σε αυτό το τοπίο, δεν είναι να απορεί κανείς με την αγέρωχη στάση του ηγέτη του Αζερμπαϊτζάν. Ο Ιλχάμ Αλίγιεφ σνομπάρισε επιδεικτικά την συνάντηση για το θέμα του Καυκάσου που προγραμματίζεται, με τη συμμετοχή Ε.Ε., Γαλλίας, Γερμανίας και Αρμενίας, στο περιθώριο της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Συνόδου στη Γρανάδα της Ισπανίας, εφόσον δεν θα είναι παρών ο πρόεδρος (του «αδελφού έθνους») της Τουρκίας, Ταγίπ Ερντογάν.
Ο δε ισχυρός άνδρας της Άγκυρας ματαίωσε τη μετάβασή του στη Γρανάδα, επικαλούμενος κρυολόγημα, αφ’ ής στιγμής έγινε γνωστό ότι δεν θα προσκαλούνταν στην ιδιαίτερη συνάντηση για το Ναγκόρνο Καραμπάχ.
Στην πραγματικότητα, ο Αλίγιεφ καταδεικνύει ότι δεν ενδιαφέρεται να συμμετάσχει σε οποιαδήποτε διαπραγμάτευση θα λαμβάνει μέρος και η Γαλλία, η μόνη μεγάλη χώρα που (λόγω της ισχυρής παρουσίας αρμενικής κοινότητας στο εσωτερικό της) επιχειρεί να στηρίξει την αρμενική πλευρά.
Το επεισόδιο της Γρανάδας, ειδικότερα, αποτελεί την άμεση απάντηση Τουρκίας και Αζερμπαϊτζάν στην απόφαση της Γαλλίας να ανοίξει προξενείο στο Σιουνίκ της νότιας Αρμενίας και να αποστείλει στρατιωτικούς παρατηρητές. Πρόκειται για εκείνη ακριβώς την περιοχή την οποία ανοικτά εποφθαλμιά πλέον ο Αλίγιεφ (με δηλώσεις του τύπου «Ώρα να επιστρέψουμε στο Δυτικό Αζερμπαϊτζάν τώρα που επιλύθηκε το θέμα του Ναγκόρνο Καραμπάχ»), προκειμένου να συνδεθεί το καθαυτό Αζερμπαϊτζάν με τον θύλακα του Ναχιτσεβάν και άρα τα σύνορα της Τουρκίας.
Αλλά η Γαλλία προορίζεται για άλλη μία φορά να βρεθεί χαμένη. Παρά τις φωνές στο Ευρωκοινοβούλιο για τήρηση αυστηρής στάσης έναντι του Αλίγιεφ, οι «27» δεν έχουν αυτή τη στιγμή το «στομάχι» για μία αντιπαράθεση με το Μπακού, πολύτιμο ενεργειακό τροφοδότη τους και οιονεί σύμμαχό τους στον νέο ψυχρό πόλεμο.
