Ως «νομιμοποίηση» του διωγμού εις βάρος της Ουκρανικής Ορθοδόξου Εκκλησίας (Ου.Ο.Ε.) χαρακτηρίζει την έγκριση από τη Βερχόβνα Ράντα (Βουλή της Ουκρανίας) ενός νομοσχεδίου για την απαγόρευσή της σε πρώτη ανάγνωση ο εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών για την ελευθερία του θρησκεύεσθαι Γκενάντι Ασκαλντόβιτς. Ο Ασκαλντόβιτς εκτιμά ότι η εξέλιξη αυτή θα σηματοδοτήσει «έναν νέο γύρο βάναυσης δίωξης των πιστών της».
«Οι Αρχές του Κιέβου δεν ενδιαφέρονται για το γεγονός ότι η Ου.Ο.Ε. κήρυξε την ανεξαρτησία της από τη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία τον Μάιο του 2022. Είναι σαφές ότι το καθεστώς Ζελένσκι δεν χρειάζεται λογικά επιχειρήματα», δήλωσε ο υψηλόβαθμος Ρώσος διπλωμάτης, απορρίπτοντας ως «επαίσχυντο και νομικά άχρηστο» το νομοσχέδιο, «που έρχεται σε αντίθεση με το ίδιο το Σύνταγμα της Ουκρανίας» και επιδιώκει να απαγορεύσει στη χώρα «τη δραστηριότητα θρησκευτικών οργανώσεων, που έχουν το διοικητικό τους κέντρο σε κράτος που πραγματοποιεί “επίθεση” κατά της Ουκρανίας».
Κατά το ρωσικό ΥΠΕΞ κεντρικός στόχος είναι να εξαναγκαστεί η Ου.Ο.Ε. «να ενταχθεί στην ελεγχόμενη από το κράτος σχισματική Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας (Ο.Ε.Ου.)», όπως αποκαλείται στη Ρωσία η Εκκλησία, που ιδρύθηκε το 2018 και αναγνωρίζεται μόνο από τέσσερις Ορθόδοξες Εκκλησίες διεθνώς (δηλαδή το Οικουμενικό Πατριαρχείο, που χορήγησε την αυτοκεφαλία της, και τις Εκκλησίες Ελλάδας, Κύπρου και Αλεξανδρείας, αλλά όχι από τις άλλες 10 Ορθόδοξες Εκκλησίες διεθνώς).
Η ρωσική διπλωματία εκτιμά ότι το συγκεκριμένο νομοσχέδιο, που επιδιώκει την απαγόρευση της Ουκρανικής Εκκλησίας κάθε άλλο παρά θα διασφαλίσει «την πνευματική ανεξαρτησία και την αποτροπή της διάσπασης της κοινωνίας με θρησκευτικά κριτήρια», εκτιμώντας ότι «στην πραγματικότητα θα έχει το αντίθετο αποτέλεσμα» και επικαλείται το επιχείρημα ότι απειλήθηκαν βουλευτές, πως αν δεν ψηφίσουν υπέρ του νομοσχεδίου, θα χαρακτηριστούν «ως οπαδοί της “Εκκλησίας της Μόσχας”», αλλά και ότι στην Ουκρανία επικρατούν συνθήκες «μεσαιωνικού σκοταδισμού».
Το ρωσικό ΥΠΕΞ, ακολουθώντας το παράδειγμα του Πατριάρχη Μόσχας Κύριλλου, που προηγήθηκε, αποστέλλοντας σχετικές επιστολές σε προκαθημένους και θρησκευτικούς ηγέτες ανά τον κόσμο, καλεί «να ενωθούν οι προσπάθειες όλων των δημοκρατικών κρατών και των νηφάλιων ανθρώπων για να αντιταχθούν σε μια ακόμη πράξη αυθαιρεσίας κατά της κανονικής Ορθοδοξίας στην Ουκρανία» και ειδικότερα «τους αρμόδιους διεθνείς οργανισμούς να απαιτήσουν από το καθεστώς Ζελένσκι να εγκαταλείψει την επαίσχυντη ιδέα της εκκαθάρισης της μεγαλύτερης Εκκλησίας της χώρας και να συμμορφωθεί με τα παγκοσμίως αναγνωρισμένα διεθνή έγγραφα, τα οποία διακηρύσσουν την υποχρέωση του κράτους να διασφαλίζει την αρμονική ανάπτυξη των θρησκευτικών κοινοτήτων και οργανώσεων και το δικαίωμα των ατόμων και των πολιτών στην ελευθερία του θρησκεύεσθαι».
Σύμφωνα με τον ασκώντα χρέη υπουργού Πολιτισμού της Ουκρανίας Ροστισλάφ Καραντέεφ, όπως γράφει η Ένωση Ορθοδόξων Δημοσιογράφων, μετά την επικύρωση του νομοσχεδίου από τον πρόεδρο της χώρας Βολοντίμιρ Ζελένσκι οι ιερείς της Ουκρανικής Εκκλησίας «έχουν το δικαίωμα να περάσουν στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας» υπό τον νέο, από το 2018, μητροπολίτη Κιέβου Επιφάνιο, ενώ η τύχη της εκκλησιαστικής περιουσίας, που θα περάσει πρώτα στη δικαιοδοσία του κράτους, θα κριθεί σε μελλοντικό χρόνο.
Σχολιάζοντας τις εξελίξεις ο προκαθήμενος της Ουκρανικής Εκκλησίας, ιστορικός μητροπολίτης Κιέβου Ονούφριος, δήλωσε στο τελευταίο κήρυγμά του ότι «δεν πικραινόμαστε με κανέναν, το διοικητικό κέντρο της Ουκρανικής μας Ορθοδόξου Εκκλησίας βρίσκεται στην Ουκρανία, στην αγία αυτή πόλη του Κιέβου. Όλοι αναζητούν το πνευματικό κέντρο από όπου διευθυνόμαστε, κι αυτό υπάρχει, αλλά βρίσκεται στον ουρανό, εκεί είναι ο Ιδρυτής και η Κεφαλή της Εκκλησίας μας, το όνομα του Οποίου είναι Κύριος Ιησούς Χριστός». «Παρ’ όλ’ αυτά θα αγαπάμε τους πάντες, θα αγαπάμε το Θεό, θα αγαπάμε τη γη, το λαό και την εξουσία μας, το στρατό μας, θα αγαπάμε όλους τους ανθρώπους και θα προσευχόμαστε γι’ αυτούς», δήλωσε ο μητροπολίτης Ονούφριος.
Η ουκρανική κυβέρνηση έχει ασκήσει διώξεις σε σειρά επισκόπων της Ουκρανικής Εκκλησίας με κατηγορίες «συνεργασίας με την επιτιθέμενη χώρα», δηλαδή τη Ρωσία και πολλές τοπικές Αρχές εργάζονται εντατικά για τη μεταβίβαση ναών και μονών της στην «ανταγωνιστική» της Εκκλησία υπό τον μητροπολίτη Επιφάνιο.
Η υπό τον μητροπολίτη Ονούφριο Εκκλησία αποκρούει τις περισσότερες κατηγορίες ως κατασκευασμένες, χαρακτηρίζει «εκβιαστικές βίαιες αρπαγές» τις μεταβιβάσεις ναών και δηλώνει ότι αρνείται να «υποταχθεί» σε άλλη εκκλησιαστική δομή.
