Η είδηση που ανακοινώθηκε το βράδυ της 17ης Νοέμβρη 2023 έπεσε σαν «βόμβα» στον χώρο των νεοφυών επιχειρήσεων Τεχνητής Νοημοσύνης και των Μέσων Ενημέρωσης που ασχολούνται με θέματα τεχνολογίας. Οι συνιδρυτές του OpenAI ChatGPT, Σαμ Άλτμαν και Γκρεγκ Μπρόκμαν, 13 μήνες μετά την ελεύθερη διάθεση και χρήση του προγράμματος Τεχνητής Νοημοσύνης (Τ.Ν.) ChatGPT στο ευρύ κοινό, με το οποίο οι φοιτητές «μαγείρευαν» εργασίες σε ελάχιστο χρόνο και οι αρχάριοι στον τομέα της Τ.Ν. έμεναν άναυδοι από τις απαντήσεις που έπαιρναν σχεδόν σε κάθε ερώτηση νιώθοντας να έχουν μπροστά τους μία «μαγική» σοφή «σφαίρα», απολύθηκαν από τα άλλα τέσσερα μέλη του Δ.Σ. της εταιρίας.
Ο λόγος που επικαλέστηκαν τα τέσσερα από τα έξι μέλη του ΔΣ (τα άλλα δύο ήταν οι Άλτμαν και Μπρόκμαν) ήταν πως δεν ήταν «ειλικρινείς» στις επικοινωνίες τους με την εταιρία. Ειδικά για τον Άλτμαν, είπαν πως είχαν χάσει «την εμπιστοσύνη τους στο να συνεχίσει να ηγείται της εταιρίας». Για τον Μπρόκμαν αποφάσισαν να τον αποπέμψουν από προεδρεύοντα του Δ.Σ. διατηρώντας ωστόσο τη θέση του ως προέδρου της εταιρίας.
Η ασαφής δικαιολογία ελάχιστο φως έριξε στο μυστήριο της απόλυσης των συνιδρυτών της εταιρίας, καθώς καλά-καλά ούτε οι αποπεμφθέντες Μπρόκμαν και Αλτμαν δεν κατάλαβαν πότε βρέθηκαν «εκτός», μετά την ενημέρωση που είχαν, μέσω της εφαρμογής Google Meet, από τον 37χρονο (και περίπου συνομήλικό τους) ισραηλινο-καναδό ρωσικής καταγωγής, Ιλία Σουτσέβερ.
Πρόσκαιρα βασική ωφελημένη των δύο αιφνιδιαστικών αποχωρήσεων δεν είναι άλλη από την Αλβανίδα (γεννημένη στην Αυλώνα) 34χρονη Μίρα Μουράτι, η οποία ανέλαβε διευθύνουσα σύμβουλος της OpenAI ώσπου να αποφασιστεί ποιος θα αναλάβει μόνιμα τη θέση που κατείχε ως τις 17/11 ο Σαμ Άλτμαν.
Σε κάθε περίπτωση, η εξέλιξη έδωσε την αφορμή σε όλους να διαπιστώσουν πόσο ρευστή παραμένει η κατάσταση στον ραγδαία εξελισσόμενο (και πολλά υποσχόμενο) τομέα των νεοφυών εταιριών Τεχνητής Νοημοσύνης. Και πώς από τη μία μέρα στην άλλη μπορεί να βρεθείς από διευθύνων σύμβουλος στο περιθώριο.
Βεβαίως το «περιθώριο» εδώ δεν είναι παρά μία ανάπαυλα στα πολυσχιδή επιχειρηματικά και ερευνητικά σχέδια του Σαμ Άλτμαν που είχε ξεκινήσει παράλληλα από το περασμένο καλοκαίρι ένα άλλο μεγαλεπήβολο σχέδιο, το Worldcoin, σε μία προσπάθεια να δημιουργήσει παγκοσμίως μία ατομική ψηφιακή ταυτότητα (ID) με αντάλλαγμα «δωρεάν» κρυπτονομίσματα αλλά με βαρύ αντίτιμο (για τα προσωπικά βιομετρικά δεδομένα) την ηλεκτρονική «ανίχνευση» της ίριδας του ματιού και όλα όσα απορρέουν από την ανάλυσή της.
Ανθρωποι σαν τον Γκρεγκ Μπρόκμαν και τον Σαμ Άλτμαν δεν χάνονται. Ίσα-ίσα που εξελίξεις σαν και τον αιφνιδιαστικό «επίλογο» στη σχέση τους με την εταιρία OpenAI (στην οποία αρχικός συνιδρυτής ήταν ο δισεκατομμυριούχος Ίλον Μασκ μέχρι την αποχώρησή του το 2018) λειτουργούν σαν κίνητρο για το επόμενο μεγάλο βήμα στις εφαρμογές της Τ.Ν. και άλλων τεχνολογιών αιχμής.
Ο επιστήμονας-επενδυτής και λύτης προβλημάτων…
Ποιος όμως είναι ο Σαμ Άλτμαν που από διευθύνων σύμβουλος της OpenAI βρέθηκε εκτός Δ.Σ. με την πλειοψηφία των άλλων τεσσάρων μελών του Δ.Σ. (Άνταμ Ντ’Άντζελο, Ιλία Σουτσέβερ, Τάσα Μακόλεϊ, Χέλεν Τόνερ);
Η προσωπική του ιστορία θυμίζει ανάλογες σημαντικές και μάλλον «ιδιάζουσες» προσωπικότητες στον χώρο της Τεχνολογίας. Γεννημένος στο Μισούρι σε οικογένεια Εβραίων ξεκίνησε την ενασχόλησή του με την πληροφορική σε ηλικία οκτώ ετών όταν απέκτησε τον πρώτο του υπολογιστή Macintosh μαθαίνοντας ως αυτοδίδακτος προγραμματισμό. Πήγε στο ιδιωτικό σχολείο John Burroughs School του Σεντ Λούις. Στη διάρκεια της εφηβείας συνειδητοποίησε την σεξουαλική ομοφυλοφιλική του ταυτότητα την οποία και αποκάλυψε στους γονείς του και το συντηρητικό περιβάλλον του Μισούρι.
Σε ηλικία μόλις 20 χρονών διέκοψε τις σπουδές του στο πανεπιστήμιο Stanford έπειτα από φοίτηση περίπου ενός έτους στον τομέα της Επιστήμης της Πληροφορικής αποφασίζοντας να ιδρύσει την εφαρμογή κοινωνικής δικτύωσης Loopt για κινητά. Το 2011, πούλησε τη Loopt στην Green Dot Corporation και ανέλαβε θέση μερικής απασχόλησης στην εταιρία παροχής συμβουλών σε νεοφυείς επιχειρήσεις « Y Combinator». Ωστόσο, ήταν τόσο καλός στην προώθηση της εταιρίας και στον υπερπολλαπλασιασμό των πελατών τής ώστε μέσα σε τρία χρόνια (Φεβρουάριος του 2014) έγινε πρόεδρος. Παράλληλα το 2012 ιδρύει με τον αδελφό του Τζακ Άλτμαν την επενδυτική εταιρία Hydrazine Capital που προωθούσε επενδύσεις στους τομείς της ιατρικής, της γενετικής, της πληροφορικής στον τομέα της υγείας, κ.α. Το 2015 προχώρησε στην επενδυτική κερδοσκοπική εταιρία ρίσκου YC Continuity με κεφάλαια 700 εκατομμυρίων δολαρίων και στην ίδρυση του μη κερδοσκοπικού ερευνητικού εργαστηρίου Y Combinator Research με τη δωρεά 10 εκατ. δολαρίων.
Στη συνέχεια έγινε συγχρηματοδότης της εταιρίας OpenAI μαζί με τους Γκρεγκ Μπρόκμαν, Ίλον Μασκ, Τζέσικα Λίβινγκστον, Πίτερ Θίελ και τις εταιρίες Microsoft, Amazon Web Services, Infosys, YC Research με κεφάλαια ύψους 1 δις. δολαρίων.
Η εταιρία έγινε διεθνώς γνωστή τον Οκτώβριο του 2022 με την εφαρμογή Τεχνητής Νοημοσύνης ChatGPT, ώσπου στις 17 Νοεμβρίου 2023 βρέθηκε «εκτός» με απόφαση της πλειοψηφίας του Δ.Σ., έχοντας λίγα χρόνια νωρίτερα (2019) γίνει συνιδρυτής της εταιρίας Tools for Humanity που χρησιμοποίησε βιομετρικά δεδομένα που αντλούνται με το σκανάρισμα της ίριδας του ματιού και αντάλλαγμα κρυπτονομίσματα και μία ψηφιακή ταυτότητα που θα διαχωρίζει τους ανθρώπους από τα ρομπότ και την Τ.Ν., που ονομάστηκε στην πορεία Worldcoin.
Πίσω από τις καταιγιστικές επιχειρηματικές και επενδυτικές του κινήσεις, και την προσωπική περιουσία που εκτιμάται σε τουλάχιστον 500.000.000 δολάρια, κρύβεται μια ιδιαίτερη προσωπικότητα με αρκετές ανησυχίες και ανασφάλειες.
Ανήκει στην κατηγορία των Αμερικανών που αυτοπροσδιορίζονται σαν «Prepper» επειδή προετοιμάζονται ώστε να επιβιώσουν σε κάθε ακραία παγκόσμια συνθήκη. Διαθέτει στα δύο σπίτια που διατηρεί σε Σαν Φρανσίσκο και Νάπα εργαλεία επιβίωσης, όπλα, ιωδιούχο κάλιο (σε περίπτωση πυρηνικού ατυχήματος), αντιβιοτικά, μπαταρίες, έως και μάσκες αερίων από τον ισραηλινό στρατό.
Δεν επενδύει μόνον στην Τεχνητή Νοημοσύνη και στην Πληροφορική αλλά και στην Πυρηνική Ενέργεια έχοντας την παράλληλη ιδιότητα του προέδρου των Διοικητικών Συμβουλίων των νεοφυών εταιριών πυρηνικής σύντηξης Helion και Oklo.
Οι πολιτικές του προτιμήσεις κλίνουν προς τη μεριά του Δημοκρατικού Κόμματος όπως έδειξε η δωρεά 250.000 δολαρίων που έκανε στις τελευταίες προεδρικές εκλογές υπέρ του Τζο Μπάιντεν. Μάλιστα το 2018 υπήρξε η φήμη πως θα έβαζε υποψηφιότητα για κυβερνήτης της Καλιφόρνιας κάτι που τελικά δεν έγινε. Εντούτοις, την ίδια χρονιά ανακοίνωσε το πολιτικό πειραματικό πρόγραμμα «The United Slate» που επιδιώκει βάσει τριών βασικών αρχών να βελτιώσει τις ζωές των ανθρώπων μέσω της προόδου της τεχνολογίας. Οι τρεις αρχές στις οποίες πιστεύει ο Σαμ Άλτμαν είναι:
- «Ευημερία από την Τεχνολογία»
- «Οικονομική δικαιοσύνη»
- «Προσωπική Ελευθερία»
Ο ίδιος αναφέρει χαρακτηριστικά στην ιστοσελίδα του συγκεκριμένου πολιτικού προγράμματος:
«Επωφελήθηκα από το σημερινό μας σύστημα με τρόπου που θα ήταν αδύνατος για έναν φτωχό άνθρωπο που θα είχε γεννηθεί λίγα μίλια πιο πέρα από εκεί που γεννήθηκα και μεγάλωσα εγώ, και που είναι σαν να πρόκειται για διαφορετική χώρα. Τα πιο σημαντικά δώρα που πήρα στη ζωή ήταν η αγάπη των γονιών μου και η σπουδαία εκπαίδευση-μία αληθινά σπουδαία εκπαίδευση θα έπρεπε να είναι δικαίωμα για όλα τα παιδιά.
Πιστεύω ότι η οικονομική δικαιοσύνη, είναι κοινωνική δι8καιοσύνη και πως δεν θα έχουμε πραγματική δικαιοσύνη μέχρις ότου όλοι οι Αμερικανοί, ανεξαρτήτως υπόβαθρου ή εμφάνισης, θα έχουν ίσες οικονομικές ευκαιρίες.
Χρειαζόμαστε ένα σύστημα όπου τα δικαιώματα των εργαζομένων προστατεύονται από την ισχύ μεγάλων εταιριών και πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι η μέση αποζημίωση αυξάνεται με τον ίδιο ρυθμό που αυξάνεται και η οικονομία. Δεν μπορεί να συνεχίσουμε σε έναν κόσμο όπου τα έσοδα των Διευθυνόντων Συμβούλων δημοσίων εταιριών αυξάνονται τόσο δραματικά ενώ οι μέσοι μισθοί παραμένουν στάσιμοι.
Αξίζουμε μία χώρα όπου η κυβέρνησή μας εργάζεται για να διατηρήσει το κόστος ζωής σε ένα προσιτό επίπεδο, αντί να αφήνει τους πλούσιους να το αυξάνουν για να αυξήσουν τον δικό τους πλούτο. Χρειαζόμαστε μία χώρα όπου οι νέοι άνθρωποι μπορούν να δουν ένα μέλλον στο οποίο θα μπορούν πράγματι να ζήσουν.
Και πρέπει να κάνουμε καλύτερη δουλειά στην παροχή βασικών υπηρεσιών όπως η υγεία, η εκπαίδευση η προσιτή στέγαση. Οι άνθρωποι που δουλεύουν σκληρά και παίρνουν ρίσκα και πετυχαίνουν θα πρέπει να απολαμβάνουν και τα οφέλη της επιτυχίας τους…».
Δεν ξέρουμε εάν ο Άλτμαν εφάρμοσε ως τώρα στην πράξη αυτή την σοσιαλδημοκρατική πολιτική σκέψη, ωστόσο είναι βέβαιο πως εάν κάνει κάτι καλά, πέρα από τις εταιρίες καινοτόμων τεχνολογιών, είναι ο επικερδής πολλαπλασιασμός των κεφαλαίων που συντηρούν και ενισχύουν, κάθε τόσο, την διόλου ευκαταφρόνητη προσωπική του περιουσία.
Από την OpenAI στη Microsoft
Και όντως! Ο Άλτμαν δεν έμεινε χωρίς νέο επιτελικό νευραλγικό πόστο στον τομέα της Τ.Ν. ούτε για μία βδομάδα! Τη Δευτέρα, 20 Νοεμβρίου 2023, ανακοινώθηκε ο διευθύνων σύμβουλος (CEO) της Microsoft Σάτια Ναντέλα, ανακοίνωσε την πρόσληψη του Σαμ Άλτμαν και του Γκρεγκ Μπρόκμαν σε μία νέα προηγμένη ειδική ομάδα της πολυεθνικής στον τομέα της Τεχνητής Νοημοσύνης. Με λίγα λόγια, οι σπασμωδικές ενέργειες των τεσσάρων μελών του Δ.Σ. της OpenAI ωφέλησαν τη Microsoft με την οποία, ούτως ή άλλως, συνεργάζονταν μετά την τεράστια, διεθνή επιτυχία του ChatGPT.
Κατά έναν τρόπο αυτή η περίεργη ανατροπή της τύχης, έφερε τον Αλτμαν από την OpenAI στην ανεργία (τρόπος του λέγειν…) και από εκεί στη Μicrosoft (υποθέτουμε με καλά οικονομικά ανταλλάγματα). Ο Άλτμαν σχολίασε την νέα του θέση σαν με τη φράση «η αποστολή συνεχίζεται».
Όμως η πρόσκληση από τη Microsoft δεν ήταν η μόνη που έπαιξε στη συνέχεια καθοριστικό ρόλο στην θριαμβευτική σημερινή επιστροφή του Σαμ Άλτμαν στην OpenAI.
Και από τη Microsoft ξανά πίσω στην OpenAI
Οι ραγδαίες εξελίξεις που επακολούθησαν μετά τον αρχικό σάλο από την αποπομπή του Σαμ Άλτμαν από το Δ.Σ. της OpenAI ανέδειξαν τον κρίσιμο ρόλο της εταιρίας στην ανάπτυξη της Τεχνητής Νοημοσύνης που υπερκερνά εσωτερικές έριδες και κόντρες σε τέτοιο βαθμό που επέβαλε την πανηγυρική επιστροφή του Σαμ Άλτμαν και του Γκρεγκ Μπρόκμαν.
Νευραλγικό ρόλο στην επαναφορά των Άλτμαν και Μπρόκμαν στην εταιρία έπαιξαν δύο ακόμη παράγοντες.
Ο ένας ήταν η στάση του διευθύνοντος συμβούλου της Microsoft, Σάτια Ναντέλα που πρόσφερε αμέσως δουλειά στον Αλτμαν στη θέση του επικεφαλής μίας νέας, προηγμένης ομάδας έρευνας Τ.Ν.
Ο άλλος παράγοντας ήταν η στάση της πλειοψηφίας των επιστημόνων και άλλων υπαλλήλων που δουλεύουν στην OpenAI.
Το πρωί της Δευτέρας, 20 Νοεμβρίου, 500 από τους περίπου 750 εργαζόμενους συνέταξαν ανοικτή επιστολή ζητώντας την επαναφορά του Άλμαν. Απείλησαν δε, σε αντίθετη περίπτωση να παραιτηθούν και να πάνε στη νέα προηγμένη ομάδα έρευνας της Microsoft που είναι και ο μεγαλύτερος επενδυτής στην OpenAI επειδή (όπως τόνισαν) δεν μπορούν να συνεργαστούν με ανθρώπους που στερούνται ικανοτήτων, κριτικής σκέψης και φροντίδας για την αποστολή της εταιρίας και τους εργαζόμενούς της.
Ως το βράδυ ίδιας μέρας είχαν υπογράψει σχεδόν όλοι οι υπάλληλοι συμπεριλαμβανομένου και τους επικεφαλής της επιστημονικής ομάδας της εταιρίας, Ιλία Σουτσέβερ που είχε ανακοινώσει την αρχική απόφαση απόλυσης στον Άλτμαν!
Αυτές οι αντιδράσεις φαίνεται πως έφεραν τη μεγάλη ανατροπή και την πανηγυρική επιστροφή του Άλτμαν στην εταιρία που ίδρυσε μαζί με άλλους το 2015 αλλά ήταν αυτός που την έκανε διεθνώς γνωστή με το ChatGPT.
Και όχι μόνον αυτό!
Από το Δ.Σ. φεύγουν τα τρία βασικά μέλη που προκάλεσαν την απόλυση του Αλτμαν (οι Τasha Mc Cauley, Helen Toner και Ilia Sutskever) και αντικαθίστανται με νέα πρόσωπα όπως ο Αμερικανός πρώην υπουργός Οικονομικών, Λάρι Σάμερς, και ο Adam D’Angelo, που είναι περισσότερο γνωστός για τον ρόλο του ως συνιδρυτής και Διευθύνων Σύμβουλος της Quora, που εδρεύει στο Mountain View της Καλιφόρνια αλλά και για την προϋπηρεσία του ως επικεφαλής τεχνολογίας του Facebook, και αντιπρόεδρος μηχανικής του, ως το 2008.
Έτσι, μία βδομάδα μετά την αναμπουμπούλα, όχι μόνον ακυρώθηκε η απόλυση, αλλά ο Άλτμαν επέστρεψε ισχυρότερος από ποτέ!
