Οι Ηνωμένες Πολιτείες δήλωσαν ότι άρχισαν να απομακρύνουν τους πολίτες τους από την Αϊτή με ελικόπτερο, εν μέσω αναφορών για νέες συγκρούσεις στην πρωτεύουσα της χώρας που κυριαρχείται από συμμορίες της Καραϊβικής, με ιδιαίτερα σφοδρά πυρά σε μερικούς από τους πλουσιότερους θύλακες της πόλης.
Ένας εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, ο Βεντάντ Πατέλ, είπε στους δημοσιογράφους την Τετάρτη ότι αεροσκάφη ναυλωμένα από την κυβέρνηση ξεκινούσαν να μεταφέρουν εκτοπισμένους από το Πορτ-ο-Πρενς στη Δομινικανή Δημοκρατία, η οποία μοιράζεται το νησί Ισπανιόλα με την Αϊτή.
«Η βία στο έδαφος στο Πορτ-ο-Πρενς είναι τρομερή και η κατάσταση ασφαλείας είναι σίγουρα υψηλού κινδύνου, αλλά δεν θα διεξάγαμε μια τέτοια επιχείρηση εάν δεν θεωρούσαμε ότι ήταν ασφαλές να το κάνουμε και δεν είχαμε την τεχνογνωσία», είπε ο Πατέλ.
US starts to helicopter citizens out of Haiti as fighting erupts in wealthy areas https://t.co/dK1dy2yNok
— Guardian US (@GuardianUS) March 20, 2024
Ο Πατέλ περιέγραψε την κατάσταση στην πρωτεύουσα της Αϊτής -όπου βαριά οπλισμένοι μαχητές συμμοριών ξεκίνησαν μια εξέγερση κατά της κυβέρνησης στις 29 Φεβρουαρίου– ως «πολύ ρευστή». Οι μελλοντικές πτήσεις εκκένωσης θα εξετάζονται σε καθημερινή βάση.
Σχεδόν 1.600 Αμερικανοί πολίτες στην Αϊτή είχαν προσεγγίσει την κυβέρνηση για την κρίση ασφαλείας, είτε ζητώντας εκκένωση είτε συμβουλές για το πώς να παραμείνουν ασφαλείς, πρόσθεσε ο Πατέλ.
Καθώς ξεκίνησαν αυτές οι εκκενώσεις, δημοσιογράφοι και μάρτυρες ανέφεραν νέες συγκρούσεις στην πρωτεύουσα της Αϊτής, τις οποίες η επικεφαλής της Unicef, Κάθριν Ράσελ, συνέκρινε αυτή την εβδομάδα με «σκηνή του Mad Max».
«Βαριά πυρά [αντηχούσαν] σε κοινότητες που κάποτε ήταν ειρηνικές κοντά στην πρωτεύουσα της Αϊτής», ανέφερε το Associated Press, οι δημοσιογράφοι του οποίου είδαν τουλάχιστον πέντε πτώματα μέσα και γύρω από τα προάστια της πόλης.
Ο Ματ Νάιτ, ένας Βρετανός εργαζόμενος σε ανθρωπιστική βοήθεια που βρίσκεται στο Πορτ-ο-Πρενς, είπε: «Οι πυροβολισμοί ήταν απλώς συνεχείς σήμερα… Μόλις έπεσαν εντελώς… Μπορώ να ακούσω πυροβολισμούς τώρα. Έτσι είναι όλη την ημέρα: με ένα συνεχές ποπ-ποπ να ακούγεται όλη μέρα.
«Μερικές φορές ακούγεται σαν να είναι δύο δρόμους μακριά, μερικές φορές ακούγεται σαν να είναι μισό μίλι μακριά. Αλλά είναι απλώς σταθερό… Αυτή είναι η χειρότερη μέρα μέχρι τώρα».
Ο Νάιτ, ο οποίος είναι διευθυντής της ιρλανδικής υπηρεσίας ανθρωπιστικής βοήθειας Goal Global στην Αϊτή, είπε ότι η οργάνωσή του κατάφερε να επανεκκινήσει τις δραστηριότητές της σε ένα από τα στερημένα προάστια του Πορτ-ο-Πρενς αφού οι πυροβολισμοί υποχώρησαν εκεί. Όμως τις τελευταίες ημέρες η βία είχε μετατοπιστεί σε ορισμένες από τις πιο πολυτελείς περιοχές της πόλης, όπως το Laboule, το Thomassin και το Pétion-Ville.
Οι κάτοικοι των πληγεισών κοινοτήτων φέρονται να τηλεφωνούν σε τοπικούς ραδιοφωνικούς σταθμούς για να ζητήσουν βοήθεια από την αστυνομική δύναμη της Αϊτής, η οποία πάσχει να αποτρέψει συμμορίες να καταλάβουν τον απόλυτο έλεγχο της πρωτεύουσας.
Haiti: Hunger looms amid breakdown of order https://t.co/BJWwLnw8A8
— BBC News (World) (@BBCWorld) March 21, 2024
«Το Pétion-Ville δέχεται σφοδρά πυρά. Όλα έχουν παραλύσει», έγραψε στο Twitter η ανταποκρίτρια της Miami Herald Caribbean, Ζακλίν Τσαρλς, το απόγευμα της Τετάρτης.
Καθώς συνεχίζονταν οι μάχες, συνεχίστηκαν και οι έντονες παρασκηνιακές διαπραγματεύσεις με στόχο τη σύσταση ενός μεταβατικού συμβουλίου που θα επιφορτιστεί με την επιλογή μιας προσωρινής ηγεσίας που θα οδηγήσει την Αϊτή σε νέες εκλογές.
Η Αϊτή δεν έχει πρόεδρο από τότε που ο Ζοβενέλ Μοΐζ, ο οποίος ανέλαβε την εξουσία το 2017, δολοφονήθηκε το 2021. Ο αντιδημοφιλής πρωθυπουργός και ενεργός πρόεδρος, Αριέλ Ανρί, έχει αποκλειστεί από τη χώρα του λόγω της εξέγερσης των συμμοριών. Υπό την πίεση των ηγετών των ΗΠΑ και της Καραϊβικής, ο Ανρί έχει δεσμευτεί να παραιτηθεί από την εξουσία μόλις συσταθεί το επταμελές συμβούλιο.
Ο Πατέλ είπε στους δημοσιογράφους την Τετάρτη: «Κάθε μέρα μετράει και ελπίζουμε ότι οι συνομιλίες συνεχίζονται με τη συμμετοχή στο μεταβατικό προεδρικό συμβούλιο».
Οι ΗΠΑ πίστευαν ότι οι διαπραγματευτές της Αϊτής που εκπροσωπούσαν διαφορετικές πολιτικές παρατάξεις και εκπρόσωποι της κοινωνίας των πολιτών ήταν πολύ κοντά στην οριστικοποίηση μιας συμφωνίας. Ωστόσο, δεν είναι σαφές εάν η δημιουργία ενός τέτοιου συμβουλίου θα φέρει ηρεμία στο Πορτ-ο-Πρενς.
